Giáo tŕnh

CHỮ VN SONG SONG 4.0

Tốc kư chữ Việt không dấu thời công nghệ số

 

Kiều Trường Lâm & Trần Tư B́nh

---ooo---

 

MỤC LỤC

                 I.          Giới thiệu

               II.          Công thức Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0)

             III.          Vài ví dụ để so sánh

            IV.          Các kiểu tóm tắt khác nhau quy tắc CVNSS4.0

              V.          Lời cuối

 

PHỤ LỤC: (gồm các bài đọc thêm chỉ có tính tham khảo)

A.    CVNSS4.0 góp được ǵ vào xây dựng chữ viết và bảo tồn, phát huy văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số?

B.    Các bài đủ thể loại của độc giả về CVNSS4.0

C.    19 bài về chữ Việt thời công nghệ số của Long Ngo

D.    Các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0

E.    Cơ duyên ra đời CVNSS4.0 năm 2020

F.    Cách đánh vần CVNSS4.0

G.   V́ sao CVNSS4.0 có thể là bộ chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không thể?

H.    CVNSS4.0 có đúng nguyên tắc âm vị học không?

I.       Viết cách nào đúng?

J.     Vài hàng tiểu sử hai đồng tác giả

 

 

I- GIỚI THIỆU

 

Dù chữ Quốc ngữ hiện nay đang vận hành hiệu quả và chưa có nhu cầu cấp thiết cải tiến chữ viết nhưng việc t́m ra một cách ghi không cần phần mềm, hợp lí và ngắn gọn hơn cho tiếng Việt vẫn là việc nên làm; v́ thiết nghĩ đang vận hành hiệu quả không có nghĩa là không thể vận hành hiệu quả hơn hiện nay.

 

Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) là phương pháp tốc kư không dấu cho tiếng Việt, chỉ sử dụng 26 chữ cái La-tinh và dựa trên nền tảng Chữ Quốc Ngữ (CQN).

CVNSS4.0 không nhằm thay thế CQN. Nó chỉ dùng song song với CQN như là bộ chữ phụ, hỗ trợ trong các môi trường không cần phần mềm gơ, thích hợp ở thời công nghệ số.

 

Ai thích th́ học. Không ai bắt buộc được ai học. Những ai đă viết được CVNSS4.0 th́ đều ủng hộ nó. Một số người đă học để phản bác nó nhưng sau khi học xong th́ hầu hết quay sang ủng hộ nó.

 

CVNSS4.0 được sáng tạo vào cuối năm 2019 bởi hai đồng tác giả là Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh. Và được Cục Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nước CHXHCN Việt Nam cấp bản quyền số 1850/2020/QTG, ngày 25-3-2020.

 

• Lợi ích của CVNSS4.0:

Chữ tốc kư CVNSS4.0 rất ngắn cho nên có thể dùng như bộ chữ hoặc như kiểu gơ.

 

Khi dùng như bộ chữ, hữu ích ở:

-        Viết nhanh tiếng Việt mà không cần phần mềm.

-        Viết tin nhắn CQN không dấu trên điện thoại, messenger, zalo… nhiều lúc gây hiểu lầm. CVNSS4.0 khắc phục được nhược điểm này.

-        Có nhiều lợi ích trong cách mạng công nghệ số. Ví dụ: tiết kiệm lưu trữ dữ liệu, dùng làm ngôn ngữ trung gian ở máy tính, thiết kế chữ viết không dấu cho đồng bào dân tộc thiểu số và cho người khiếm thị, v.v…

 

Khi dùng như kiểu gơ, hữu ích ở:

Cài kiểu gơ CVNSS4.0 vào các bộ gơ tiếng Việt để gơ bung ra CQN nhanh hơn.

Kiểu gơ này đă được hai đồng tác giả tích hợp vào bộ gơ EVKey. Gơ kiểu CVNSS4.0 mà vẫn bung ra chữ Quốc ngữ. Tiết kiệm gần 25% thời gian gơ. Xin xem hướng dẫn ở cuối bài này (mục III.1).

 

CVNSS4.0 có 3 thành phần:

-        Chữ Quốc Ngữ (CQN), gồm các từ đơn giản không dấu, không thể rút gọn được.

Ví dụ: a, ai, ga, nam, bao, mau, hay, e, me, em, len, heo, i, chim, tin, riu, o, ho, con, hoa, xoe, coi, u, tu, vui, v.v.

 

-        Chữ Việt Nhanh (CVN), là kiểu chữ Việt cực ngắn, có dấu như CQN, rút gọn từ CQN qua một số quy tắc.

 

-        Kư hiệu dấu (KHD), là 18 chữ cái đặt ở cuối từ, thay cho các dấu phụ và dấu thanh của CQN và CVN để tạo thành Chữ VN Song Song 4.0

 

 

II- CÔNG THỨC CHỮ VN SONG SONG 4.0

 

Lưu ư:

CVNSS4.0 có nhiều quy tắc th́ bộ chữ mới ngắn gọn tối ưu được. Các quy tắc CVNSS4.0 biến đổi qua vài tầng lớp khác nhau. Hiểu rơ quy tắc ở tầng lớp trước đó th́ mới hiểu được các quy tắc ở tầng lớp theo sau. V́ vậy cần phải đọc chậm răi.

Trung b́nh phải tốn vài giờ học nghiêm túc th́ mới hiểu được những quy tắc biến đổi từ CQN qua CVNSS4.0.

 

Công thức CVNSS4.0 chia ra 2 phần:

-        Phần 1: Gồm các quy tắc rút gọn CQN để thành bộ chữ rất ngắn gọn nhưng vẫn c̣n dấu, gọi là Chữ Việt Nhanh (CVN).

 

-        Phần 2: Xong dùng18 chữ cái, gọi là Kư Hiệu Dấu (KHD), đặt ở cuối từ để thay dấu cho CQN và CVN th́ mới biến đổi thành CVNSS4.0.

 

Sau đây là Phần 1, gồm các quy tắc rút gọn CQN để tạo thành Chữ Việt Nhanh.

(Xin lưu ư: Chữ Việt Nhanh chưa phải là Chữ VN Song Song 4.0).

 

A. PHẦN 1: CHỮ VIỆT NHANH (CVN)

 

Chữ Việt Nhanh (CVN) là bộ chữ rất ngắn gọn nhưng vẫn c̣n dấu. Nó rút gọn CQN theo 5 nhóm sau:

 

1. Bỏ bớt dấu sắc ở mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t.

 

          Ví dụ: các = cac, úp = up, hát = hat.

 

2. Thay Y và UY

 

 

 

 

3. Thay phụ âm đầu chữ:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. Thay phụ âm cuối chữ:

 

 

 

 

5. Rút gọn 55 vần dài “Nguyên Âm Ghép và chữ cái cuối”:

 

Đây là phần quan trọng. Xin đọc chậm.

 

CQN có 55 vần dài “Nguyên Âm Ghép và chữ cái cuối”. Mỗi vần có 3 hay 4 chữ cái như sau:

 

-        uyêt, uyên.

-        iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.

-        yêt, yên, yêm, yêng, yêu.

-        uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.

-        ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi.

-        uât, uân, uâng, uây.

-        uơt, uơn, uơi.

-        oăt, oăp, oăc, oăn, oăm, oăng.

-        oet, oec, oen, oem, oeo.

-        oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.

 

55 vần này rút gọn c̣n 2 chữ cái mỗi vần, theo 2 bước cùng lúc như sau:

 

- Bước một, rút gọn Nguyên Âm Ghép c̣n một nguyên âm:

 

 

- Bước hai, và cùng lúc thay chữ cái cuối bằng chữ cái khác:

 

 

Xong, ráp các nguyên âm đă rút gọn vào các chữ cái cuối khác.

Kết quả 55 vần trên chỉ c̣n 2 chữ cái mỗi vần, như sau:

 

-        uyêt = yd, uyên = yl.

-        iêt = id, iêp = if, iêc = is, iên = il, iêm = iv, iêng = iz, iêu = iw.

-        yêt = id, yên = il, yêm = iv, yêng = iz, yêu = iw.

-        uôt = ud, uôc = us, uôn = ul, uôm = uv, uông = uz, uôi = uj.

-        ươt = ưd, ươp = ưf, ươc = ưs, ươn = ưl, ươm = ưv, ương = ưz, ươu = ưw, ươi = ưj.

-        uât = âd, uân = âl, uâng = âz, uây = âj.

-        uơt = ơd, uơn = ơl, uơi = ơj.

-        oăt = ăd, oăp = ăf, oăc = ăs, oăn = ăl, oăm = ăv, oăng = ăz.

-        oet = ed, oec = es, oen = el, oem = ev, oeo = ew.

-        oat = od, oap = of, oac = os, oan = ol, oam = ov, oang = oz, oao = ow, oai = oj, oay = aj.

 

Ví dụ cho 55 vần rút gọn ở trên:

(gồm toàn bộ quy tắc rút gọn của 5 nhóm trên để thấy sự cực ngắn tối ưu của CVN)

 

-        tuyết = tyd, nguyễn = wỹl.

-        viết = vid, hiệp = hịf, việc = vịs, tiền = t́l, hiểm = hỉv, nghiêng = wiz, liễu = lĩw.

-        yết = id, yên = il, yểm = ỉv, yêng = iz, yếu = íw.

-        nuốt = nud, cuộc = cụs, luôn = lul, nhuộm = nhụv, uổng = ủz, ruồi = rùj.

-        lượt = lựd, cướp = cưf, bước = bưs, mướn = mứl, cườm = cừv, tưởng = tửz, rượu = rựw, lưỡi = lữj.

-        luật = lậd, khuẩn = kẩl , khuâng = kâz, khuây = kâj.

-        huớt = hơd, huỡn = hỡl, uơi = ơj.

-        ngoắt = wắd, ngoặp = wặf, hoặc = hặs, xoắn = xắl, oăm = ăv, hoẵng = hẵz.

-        toét = ted, xoẹc = xẹs, khoen = kel, ngoém = wév, ngoẻo = wẻw.

-        loạt = lọd, ngoáp = wof, khoác = kos, toán = tól, ngoạm = wọv, khoảng = kỏz, ngoáo = wów, xoài = x̣j, xoay = xaj.

 

 

B. PHẦN 2: KƯ HIỆU DẤU (KHD)

 

Sau khi rút gọn CQN để tạo thành Chữ Việt Nhanh cực ngắn như tŕnh bày ở trên, ta dùng 18 chữ cái, gọi là Kư Hiệu Dấu (KHD), đặt ở cuối từ để thay dấu cho Chữ Quốc Ngữ và Chữ Việt Nhanh th́ mới biến đổi thành CVNSS4.0.

 

Chia ra 4 nhóm sau:

 

1. Nhóm chữ dấu Nón (â, ê, ô):

 

Chữ vốn có dấu Nón ^ ở CQN th́ dấu: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, thay bằng B, D, Q, G, F.

 

Vd: ấn = anb, ế = eb, ếch = ekb, biết = bidb, tốt = totb.

 

Vd: ầm = amd, quần = qand, về = ved, tiền = tild.

 

Vd: ẩn = anq, để = deq, điểm = divq, ổ = oq, tuổi = tujq.

 

Vd: vẫy = vayg, rễ = reg, nguyễn = wylg, lỗ = log.

 

Vd: vậy = vayf, hiệp = hiff, lộ = lof, ruộng = ruzf.

 

2. Nhóm chữ dấu Trăng hay dấu Móc (ă, ơ, ư):

 

Chữ vốn có dấu Trăng ᨆ hay dấu Móc ˀ ở CQN th́ dấu: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, thay bằng X, K, V, W, H

 

Vd: lắm = lamx, ớ = ox, ớt = otx, ứ = ux, cưới = cujx.

 

Vd: quằn = qank, cờ = cok, từ = tuk, tường = tuzk.

 

Vd: hẳn = hanv, phở = fov, xử = xuv, bưởi = bujv.

 

Vd: sẵn = sanw, giỡn = jonw, lữ = luw, lưỡi = lujw.

 

Vd: hoặc = hash, đợi = doih, lộ = lof, phượng = fuzh.

 

3. Nhóm chữ Không Dấu Phụ (a, e, i, o, u, y):

 

Chữ không dấu phụ ở CQN th́ dấu: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, thay bằng J, L, Z, S, R.

 

Vd: á = aj, sách = sakj, é = ej, í = ij, ư = ij, ú = uj, úy = yj.

 

Vd: à = al, hè = hel, v́ = vil, c̣n = conl, ù = ul, tùy = tyl.

 

Vd: ả = az, rẻ = rez, tỉ = tiz, cỏ = coz, ủ = uz, quỷ = qyz.

 

Vd: đă = das, vẽ = ves, mỹ = mis, vơ = vos, cũng = cugs.

 

Vd: ạ = ar, mẹ = mer, nghị = wir, vụ = vur, tụy = tyr.

 

Lưu ư: Chữ có phụ âm cuối: C, P, T th́ không thêm J để chữ ngắn hơn.

             

Ví dụ:

-        ác = ac, lúc = luc.

-        ép = ep, nhíp = nhip.

-        át = at, huưt = hyt.

 

4. Nhóm chữ thanh Ngang:

(Chữ thanh Ngang là chữ không có dấu thanh: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng).

 

Có 3 Kư Hiệu Dấu: Y, O, P.

 

·       (dấu Nón) = Y: Chữ vốn có dấu Nón ^ (â, ê, ô) ở CQN thay bằng Y.

 

      Ví dụ:

-        âm = amy, quân = qany, phây = fayy, xuân = xaly.

-        ê = ey, quên = qeny, nguyên = wyly, nghiêng = wizy.

-        ô = oy, phôi = foiy, luôn = luly, chuông = chuzy.

 

·       (dấu Trăng) hay (dấu Móc) = O: Chữ vốn có dấu Trăng ᨆ hay dấu Móc ˀ (ă, ơ, ư) ở CQN thay bằng O.

 

Ví dụ:

-      ăn = ano, khăn = kano, khoăn = kalo, ngăn = wano.

-      ơ = oo, ơn = ono, đơn = dono, phơ = foo, ngơ = woo.

-      ư = uo, cưu = cuuo, nhưng = nhugo, phương = fuzo.

 

·       Kư Hiệu P: P là kư hiệu câm, không thay cho dấu nào, chỉ để không hiểu lầm chữ khác.
Ví dụ: long = logp (thêm p để không hiểu là "lỗ" v́ ở CVNSS4.0 th́ log = lỗ).

P đặt sau vần đă rút gọn mà gốc ở Chữ Quốc Ngữ là thanh ngang và không dấu phụ.
Các vần này là: ag, ah, aj, eg, el, ev, ew, ez ,ih, oah, og, oj, ol, ov, ow, oz, ug, yh.

Ví dụ thêm:
- xoay = xajp (thêm p để không hiểu là "xá" v́ ở CVNSS4.0 th́ xaj = xá).
- reng = regp (thêm p để không hiểu là "rễ" v́ ở CVNSS4.0 th́ reg = rễ).

Đến đây đă tŕnh bày xong toàn bộ các quy tắc biến đổi từ CQN qua CVNSS4.0.

 

 

III- VÀI VÍ DỤ ĐỂ SO SÁNH

 

1. So sánh một câu ca dao qua các kiểu gơ:

 

Ví dụ câu ca dao:

"Qua phà nghiêng ngó lồng gà

Tránh quẹt thúng ghẹ người ta đứng gần".

 

Câu thơ trên gơ kiểu CVNSS4.0 th́ 50 kư tự:

"Qa fal wizy woj logd gal

Trahj qetr thugj ger wujk ta dugx gand".

 

C̣n gơ kiểu Telex th́ 71 kư tự:

"Qua phaf nghieeng ngos loongf gal

Tranhs quetr thungs gher nguwowif ta dduwngs gaanf".

 

C̣n gơ kiểu CQN không dấu th́ 53 kư tự:

"Qua pha nghieng ngo long ga

Tranh quet thung ghe nguoi ta dung gan”.

 

Từ sự so sánh trên, ta thấy ở nhiều trường hợp kiểu gơ CVNSS4.0 dùng ít kư tự hơn kiểu gơ thông dụng Telex hoặc VNI.

V́ vậy, ta có thể tích hợp CVNSS4.0 vào bảng "Gơ tắt" ở các bộ gơ tiếng Việt để giúp gơ CQN nhanh hơn.

 

CVNSS4.0 đă được 2 tác giả CVNSS4.0 tích hợp vào bộ gơ EVKey để dùng ở máy tính. Gơ kiểu CVNSS4.0 mà vẫn bung ra CQN trọn vẹn, giúp gơ CQN nhanh hơn và tiết kiệm gần 25% thời gian gơ.

Xem hướng dẫn cách dùng trong bài “Gơ nhanh chữ Việt trên máy vi tính bằng kiểu gơ CVNSS4.0 với bộ gơ EVKey” ở đường dẫn sau: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/GoNhanhChuVietTrenMayViTinhBangKieuGoCVNSS4.0VoiBoGoEVKey.htm

 

Hoặc vào trang mạng chuyển đổi trực tuyến qua lại giữa CQN và CVNSS4.0 ở http://chuvnsongsong.com hoặc ở https://cvnss.sourceforge.io  để trực tiếp gơ kiểu CVNSS4.0 mà vẫn bung ra CQN, rồi sao chép (copy) kết quả và dán vào bất cứ nơi đâu.

 

2. So sánh 55 vần Chữ Việt Nhanh ở mục (II.A.5) viết bằng CQN và CVNSS4.0:

 

Các ví dụ cho 55 vần Chữ Việt Nhanh ở mục (II.A.5) ở trên được viết bằng CQN và CVNSS4.0 để vừa ôn lại toàn bộ quy tắc, và qua đó để thấy sự ngắn gọn hữu hiệu của CVNSS4.0 so với CQN.

 

-        tuyết-tydb, nguyễn-wylg.

-        viết-vidb, hiệp-hiff, việc-visf, tiền-tild, hiểm-hivq, nghiêng-wizy, liễu-liwg.

-        yết-idb, yên-ily, yểm-ivq, yêng-izy, yếu-iwb.

-        nuốt-nudb, cuộc-cusf, luôn-luly, nhuộm-nhuvf, uổng-uzq, ruồi-rujd.

-        lượt-ludh, cướp-cufx, bước-busx, mướn-mulx, cườm-cuvk, tưởng-tuzv, rượu-ruwh, lưỡi-lujw.

-        luật-ladf, khuẩn-kalq, khuâng-kazy, khuây-kajy.

-        huớt-hodx, huỡn-holw, uơi-ojo.

-        ngoắt-wadx, ngoặp-wafh, hoặc-hash, xoắn-xalx, oăm-avo, hoẵng-hazw.

-        toét-tedj, xoẹc-xesr, khoen-kelp, ngoém-wevj, ngoẻo-wewz.

-        loạt-lodr, ngoáp-wofj, khoác-kosj, toán-tolj, ngoạm-wovr, khoảng-kozz, ngoáo-wowj, xoài-xojl, xoay-xajp.

 

3. So sánh những từ có vần dài: uyên, uyêt, iêng, uông, ương, … giữa kiểu gơ Telex và CVNSS4.0:

 

Nhiều từ ở CQN có 5 vần dài là: uyên, uyêt, iêng, uông, ương. Ta phải gơ nhiều phím các từ có 5 vần này khi dùng các kiểu gơ Telex hay VNI. C̣n với kiểu gơ hoặc bộ chữ CVNSS4.0 th́ gơ các từ đó sẽ nhanh hơn nhiều. Ví dụ:

 

 

Ở bảng trên, tỉ lệ tiết kiệm số phím gơ giữa CVNSS4.0 và Telex: 44,32%.

 

4. So sánh đoạn đầu Truyện Kiều viết bằng CQN và CVNSS4.0:

 

Trăm năm trong cơi người ta,

Tramo namo trogp cois wujk ta,

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.

Chuw tail chuw mehf keoj lal get nhau.

Trải qua một cuộc bể dâu,

Traiz qa motf cusf beq zauy,

Những điều trông thấy mà đau đớn ḷng.

Nhugw diwd trogy thayb mal dau donx logl.

Lạ ǵ bỉ sắc tư phong,

Lar jil biz sacx tuo fogp,

Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.

Troik xahp qen thoij maj hogd dahj gen.

Cảo thơm lần giở trước đèn,

Caoz thomo land jov trusx denl,

Phong t́nh có lục c̣n truyền sử xanh.

Fogp tihl coj lucr conl tryld suv xahp.

 

Có thể đọc toàn bộ Truyện Kiều bằng CQN và CVNSS4.0 ở 1 trong 3 đường dẫn sau:

-        https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.htm

-        https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.pdf

-        https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.doc

 

5. So sánh đoạn đầu bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa năm 1945 viết bằng Chữ Quốc Ngữ, CVNSS4.0 và kiểu gơ Telex:

 

• Chữ Quốc ngữ:

Hỡi đồng bào cả nước,

"Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền b́nh đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".

Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có ư nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra b́nh đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.

Bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:

"Người ta sinh ra tự do và b́nh đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và b́nh đẳng về quyền lợi".

Đó là những lẽ phải không ai chối căi được.

 

• CVNSS4.0:

Hoiw dogd baol caz nusx,

"Tatb caz moir wujk deud sihp ra coj qyld bihl dagv. Taor hoaj cho hor nhugw qyld kogy ai coj theq xamy famr dush; trogp nhugw qyld ayb, coj qyld dush sogb, qyld tuh zo val qyld muuo caud hahr fuc".

Loik batb huz ayb ov trogp banz Tyly wony docf lapf namo 1776 cuaz nusx Mis. Sy rogf ra, cauy ayb coj ij wias lal: tatb caz cac zany tocf treny theb joix deud sihp ra bihl dagv; zany tocf naol cugs coj qyld sogb, qyld sugp suzx val qyld tuh zo.

Banz Tyly wony nhany qyld val zany qyld cuaz Cakj magr Fap namo 1791 cugs noij:

"Wujk ta sihp ra tuh zo val bihl dagv ved qyld loih, val faiz luly luly dush tuh zo val bihl dagv ved qyld loih".

Doj lal nhugw les faiz kogy ai choib cais dush.

 

Đoạn văn CVNSS4.0 gơ:

- 562 phím (không tính phím cách và phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

- 705 phím (tính luôn phím cách và phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

 

• Kiểu gơ Telex:

Howsi ddoofng bafo car nuowsc,

“Taast car moji nguowfi ddeefu sinh ra cos quyeefn bifnh ddawrng. Tajo hosa cho hoj nhuwsng quyeefn khoong ai cos theer xaam phajm dduowjc; trong nhuwxng quyeefn aasy, cos quyeefn dduowjc soosng; quyeefn tuwj do vaf quyeefn muwu caafu hajnh phusc”.

Lowfi baast hur aasy owr trong barn Tuyeen ngoon ddoojc laajp nawm 1776 cuaz nuowsc Myx. Suy roojng ra, caau aasy cos ys nghixa laf: taast car casc daan toojc treen thees giowsi ddeefu sinh ra bifnh ddawrng; daan toojc nafo cuxng cos quyeefn soosng, quyeefn sung suowsng vaf quyeefn tuwj do.

Barn Tuyeen ngoon daan quyeefn vaf daan quyeefn cura Casch majng Phasp nawm 1791 cuxng nosi:

“Nguowfi ta sinh ra tuwj do vaf bifnh ddawrng veef quyeefn lowji, vaf phari luoon luoon dduowjc tuwj do vaf bifnh ddawrng veef quyeefn lowji”.

Ddos laf nhuwxng lex phari khoong ai choosi caxi dduowjc.

 

Đoạn văn Telex gơ:

- 717 phím (không tính phím cách và các phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

- 865 phím (tính luôn phím cách và các phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

 

Như vậy, tỉ lệ tiết kiệm số phím gơ giữa CVNSS4.0 và Telex là:

- 21,61% (không tính phím cách và các phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

- 18,49% (tính luôn phím cách và các phím: phẩy, chấm, ngoặc kép).

 

 

IV- CÁC KIỂU TÓM TẮT KHÁC NHAU QUY TẮC CVNSS4.0

 

Sau khi hiểu các quy tắc CVNSS4.0 ở trên, ta có thể in ra hoặc ghi lại các kiểu tóm tắt khác nhau sau đây để tập viết.

 

1. Bảng tóm tắt của cô giáo dạy văn Trần Thị Minh (ở Lào Cai):

Đường dẫn để in ra  Bảng Tóm Tắt trên 1 trang giấy khổ A4:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/BangTomTatCongThucChuVNSongSong.pdf

 

 

2. Bài tóm tắt của học viên Đồng Biên Tân:

Học viên Đồng Biên Tân viết bài tóm tắt rất ngắn toàn bộ quy tắc CVNSS4.0 sau:

1.     Phụ âm đầu chữ:  PH= F, QU= Q, K= C, KH= K, D= Z, Đ= D, GI= J, GH= G, NG-NGH= W.

2.     Phụ âm cuối chữ: NG= G, NH= H, CH= K.

3.     Y=I. UY=Y. Giữ nguyên AY, ÂY.

4.     Tổ hợp các vần dài trong CQN được rút gọn theo công thức:

4.1. Rút gọn các nguyên âm ghép UYÊ= Y, IÊ-YÊ= I, UÔ= U, ƯƠ= Ư, UÂ= Â, UƠ= Ơ, OĂ= Ă, OE= E, OA= O, OAY= A.

4.2. Đồng thời thay các chữ cái cuối T= D, P= F, C= S, N= L, M= V, NG= Z,

O-U= W, I-Y= J.

5. Bỏ bớt dấu sắc ở các từ có kư tự cuối là: c, p, t.

6. Quy tắc thay dấu bằng chữ cái:

Kư tự dấu đặt ở cuối mỗi từ (chữ) sau khi đă thực hiện các quy tắc rút gọn vần, thay thế chữ cái cuối.

-        Nhóm dấu Nón ^: B (sắc), D (huyền), Q (hỏi), G (ngă), F (nặng).

-        Nhóm dấu dấu Trăng ᨆ hay Móc ˀ: X (sắc), K (huyền), V (hỏi), W (ngă), H (nặng).

-        Nhóm không dấu phụ: J (sắc), L (huyền), Z (hỏi), S (ngă), R (nặng).

-        Nhóm thanh ngang (Không có dấu thanh): Y (â, ê, ô), O (ă, ư, ơ), P (a, e, i, o, u, y).

 

3. Bài tóm tắt từ loạt “8 bài tốc kư chữ Việt trong 90 phút”:

Loạt “8 bài tốc kư chữ Việt trong 90 phút” chia ra 8 bài học ngắn.

Thời gian học mỗi bài khoảng 10 phút.

Học xong 8 bài là ta sẽ hiểu rơ được toàn bộ quy tắc.

Để xem toàn bộ “8 bài tốc kư chữ Việt 4.0 trong 90 phút”, dùng 1 trong 3 đường dẫn sau đây:

-        Để in:

http://chuvietnhanh.sf.net/8BaiTocKyChuVNSSTrong90Phut.pdf   

-        Để tải vào máy:

http://chuvietnhanh.sf.net/8BaiTocKyChuVNSSTrong90Phut.doc  

-        Để xem trên mạng:

http://chuvietnhanh.sf.net/8BaiTocKyChuVNSSTrong90Phut.htm

 

Sau đây là Bài tóm tắt từ loạt “8 bài tốc kư chữ Việt trong 90 phút”

 

• BÀI 1- Thay dấu chữ có: Ê, Ô, Â.
Sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, ngang = B, D, Q, G, F, Y.
Vd: vế, về, vổ, vỗ, vậy, vây = veb, ved, voq, vog, vayf, vayy.

• BÀI 2- Thay dấu chữ có: Ơ, Ư, Ă.
Sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, ngang = X, K, V, W, H, O.
Vd: cớ, cờ, cử cữ, cặn, căn = cox, cok, cuv, cuw, canh, cano.

• BÀI 3- Thay dấu chữ không dấu Phụ.
Sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng = J, L, Z, S, R.
Vd: vá vè vỉ vơ vụ vay = vaj vel viz vos vur vay.
Không thêm J ở chữ thanh sắc mà chữ cái cuối là: C, P, T.

Vd: các, cóp, cút = cac, cop, cut.

• BÀI 4- Thay gọn Phụ Âm Đầu Chữ.
- PH = F ... Vd: pha, phở = fa, fov.
- QU = Q ... qua, quận = qa, qanf.
- K = C ... kim, ké, kế = cim, cej, ceb.
- KH = K ... khi, kho, khen = ki, ko, ken.
- D = Z ... do, dần, dở = zo, zand, zov.
- Đ = D ... đi, đến, đầu = di, denb, daud.
 GI = J ... gia, ǵ, giữ ǵn = ja, jil, juw jinl.
- GH = G ... ghi, ghen, ghế = gi, gen, geb.
- NG, NGH = W ... nga, nghề = wa, wed.

• BÀI 5- Thay gọn Phụ Âm Cuối Chữ.
- NG = G ... bóng hồng = bogj hogd.
- NH = H ... bánh = bahj, huênh = huehy, hoành hành = hoahl hahl.
- CH = K ... sách = sakj, hoạch = hoakr, khuếch đại = kuekb dair.

• BÀI 6- Thay gọn I và UY.
- Y = I (i) ... y tá = i taj, lư trí = lij trij.
- UY = Y ... thúy, buưt, khuya = thyj, byt, kya.
- AY, ÂY = AY, ÂY ... mây bay = mayy bay.

• BÀI 7- Kư Hiệu P
Để không hiểu lầm chữ khác, P đặt sau vần đă rút gọn mà gốc ở Chữ Quốc Ngữ là thanh ngang và không dấu phụ: ag, ah, aj, eg, el, ew, ih, oah, og, oj, ol, ow, oz, ug.
Vd: lỗ = log, long = logp (không hiểu là "lỗ" v́ lỗ = log).

 

• BÀI 8- Thay gọn 54 vần "Nguyên âm ghép và chữ cái cuối".
- Rút gọn Nguyên âm ghép c̣n 1 Nguyên âm: UYÊ = Y, IÊ-YÊ = I, UÔ = U, ƯƠ = Ư, UÂ = Â, UƠ = Ơ, OĂ = Ă, OE = E, OA = O, OA = A (chỉ vần “oay").
- Cùng lúc thay Chữ cái cuối bằng Chữ cái khác: T = D, P = F, C = S, N = L, M = V, NG = Z, O-U = W, I-Y = J.
Ví dụ:
- tuyết, huyền = tydb, hyld.
- viết, hiệp, việc, tiền, kiểm, niễng, liệu = vidb, hiff, visf, tild, civq, nizg, liwf.
- yết, yên, yểm, yêng, yếu = idb, ily, ivq, izy, iwb.
- nuốt, cuộc, nhuộm, uống, buổi = nudb, cusf, nhuvf, uzb, bujq.
- ướt, mướp, được, vườn, lượm, tưởng, rượu, lưỡi = udx, mufx, dush, vulk, luvh, tuzv, ruwh, lujw.
- tuất, tuần, khuâng, khuấy = tadb, tald, kazy, kajb.
- huớt, huỡn, uơi = hodx, holw, ojo.
- choắt, oặp, hoặc, xoắn, oẵm, hoằng = chadx, afh, hash, xalx, avw, hazk.
- loét, xoẹc, nhoẻn, ngoém, ngoèo = ledj, xesr, nhelz, wevj, wewl.
- soát, ngoạp, khoác, toán, ngoạm, hoàng, ngoáo, xoài, xoáy= sodj, wofr, kosj, tolj, wovr, hozl, wowj, xojl, xajj.

 

4. Bài tóm gọn công thức và mục đích CVNSS4.0:

Để xem toàn bộ bài “Tóm gọn công thức Chữ VN Song Song 4.0”, dùng 1 trong 3 đường dẫn sau đây:

-        Để in:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TomGonCongThucCVNSS.pdf

-        Để tải vào máy:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TomGonCongThucCVNSS.doc

-        Để xem trên mạng:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TomGonCongThucCVNSS.htm

 

V- LỜI CUỐI 

 

1- CVNSS4.0 tuy mới ra đời vào cuối tháng 3/2020, nhưng ngày càng được nhiều giới chuyên môn và độc giả đón nhận. Tiêu biểu như sau:

 

• Đề tài CVNSS4.0 được mời thuyết tŕnh ở Hội thảo Khoa học Quốc tế Ngôn ngữ ở Viện Hàn lâm KHXHVN ngày 20-12-2020. Xem thông tin ở:

https://vass.gov.vn/hop-tac-quoc-te/Ngon-ngu-hoc-Viet-Nam-411 

https://www.facebook.com/truonglam.kieu.7/posts/pfbid0cm4ubLcRfZS1V8ArrmkzWeqtTkk2k2n2zfGZTyfQhpqbHTSv8JZeun6Rc6a2PjYml

 

Đồng tác giả Kiều Trường Lâm đă tŕnh bày và giới thiệu h́nh chiếu về CVNSS4.0 tại Hội Thảo. Trong h́nh chiếu có phần nhận xét của các độc giả đánh giá về CVNSS4.0. Xem h́nh chiếu ở:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/HinhChieuCVNSS4.0-HoiThaoQuocTeNgonNguHoc-20-12-2020.pptx

 

H́nh: Đồng tác giả Kiều Trường Lâm tại Hội thảo Khoa học Quốc tế Ngôn ngữ

ở Viện Hàn lâm KHXHVN ngày 20-12-2020.

 

• Tối 10/9/2022, TS. Nguyễn Ái Việt - nguyên Viện trưởng Viện CNTT thuộc ĐHQG Hà Nội – chủ tŕ buổi tranh luận trực tuyến đầu tiên về CVNSS4.0 giữa tác giả Trần Tư B́nh với TS. Trần Quốc Khánh – (chuyên gia Vật lư lư thuyết) đại diện cho những người phản biện.

Xem bài báo tường thuật buổi tranh luận của phóng viên Nguyễn Đức Hoàng trên báo mạng VietTimes ở:

https://viettimes.vn/chua-biet-chu-quoc-ngu-lieu-co-the-hoc-duoc-chu-viet-nam-song-song-40-post160405.html

 

Buổi tranh luận trực tuyến về Chữ Việt Nam song song 4.0 chỉ có không đến 20 người tham gia

Buổi tranh luận trực tuyến về Chữ VN Song Song 4.0

 

• Bài nghiên cứu công phu “Chữ Việt Nam Song Song 4.0 - tán thành hay phản đối?” của Luật sư Phúc Lai (Hà Nội – 14/4/2020 – Facebook: Phúc Lai GB https://www.facebook.com/phuc.lai.07) ở:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNamSongSong-TanThanhHayPhanDoi.htm

Đoạn cuối cùng bài này như sau:

“Tâm lư chung của con người là ngại thay đổi, và khi người ta nh́n thấy những kư tự lạ khó đọc sẽ thấy “ngứa mắt,” (khác ǵ tiếng nước ngoài đâu!) và nhanh chóng phản đối th́ cũng tương tự như câu chuyện trước đây cụ Bùi Hiền bị người ta rủa xả thôi. Mỗi cách thể hiện chữ Việt mới đều là những cố gắng, nỗ lực rất đáng trân trọng và nghiêm túc xem xét, v́ nếu thực sự nó có giá trị mà chúng ta bỏ qua th́ thực có lỗi với dân tộc”.

 

• 19 bài viết về chữ Việt thời công nghệ số của Thạc sĩ NGÔ HOÀNG ĐẠI LONG (Long Ngo), chuyên viên xử lư ngôn ngữ tự nhiên.

Xem toàn bộ 19 bài ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/19BaiVeChuVietThoiCongNgheSo.htm

Hay xem ở: https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/user/1263501219

Ghi chú: Ngô Hoàng Đại Long hiện đang là Nghiên cứu viên tại Phân hiệu Đại học Quốc gia-TP.HCM tại tỉnh Bến Tre, có nhiều công tŕnh khoa học – được công bố trên Scopus & WoS – liên quan đến hướng nghiên cứu của ḿnh về Địa lư ngôn ngữ, nhất là các Ứng dụng của xử lư ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) trong GIScience.

(Facebook: Long Ngo https://www.facebook.com/dailong0606, Email: ngohoangdailong@gmail.com)

 

 

 

• Hiện nay đă có trên trăm người thích gơ và trao đổi bằng CVNSS4.0 song song với CQN trên Phây búc (Facebook).

Xem sinh hoạt ở nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt 4.0”:

https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0

 

• Các trang Phây búc cá nhân của vài vị cao niên sau đây thường xuyên mỗi ngày đăng các bài hay video bằng 2 kiểu chữ: CQN và CVNSS4.0:

 

-        HỒNG LÀ (ở Hải Dương): https://www.facebook.com/la.phamthi.35

No photo description available.

 

-        PHẠM HỢI (ở Biên Ḥa): https://www.facebook.com/pham.hoi.5872682

 

-        NGUYỄN VĂN LUẬN (ở Tp.HCM): https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754

 

• Cô giáo NGUYỄN THỊ THÁI (ở Ban Mê Thuột): https://www.facebook.com/thithai.nguyen.75491856 đă về hưu nhưng tự nguyện mở lớp tại tư gia dạy miễn phí Chữ VNSS 4.0 đầu tiên ở VN cho một số học sinh thích học. Xem ở các đường dẫn sau.

 

-        https://www.facebook.com/thithai.nguyen.75491856/posts/pfbid0fDnXTCQqyhmpp3zoetpMgiwNagBfraKon1GdCUf5Tbt5PAf2cUtN1MY5onRhnzfbl?__cft__[0]=AZVQgFqSHg0jlak9r2zXlua0uKbsQAptxIRe009qTLkBpXY4U5b9NG9jKcU70MRHGgVCfXKOnTOfYSgQn5z2qiAt5f07vmBjsLFaVLrX8Lb96TgyGfEU7-0087-fowQ_Qx9XG1LpvUUigOSOcjKy8V8xU_ayfm8LkMP1iPhnoGSpmN7tqVUItZUmn6PrYRqPTYM&__tn__=-UK-R

 

-        https://www.facebook.com/truonglam.kieu.7/posts/pfbid032tvSuuuS5PXG9eKTDw1jMwWGNzG3cdgX5xrfbqdF2K6eadAkioZjgFyCDNqupMoYl

 

-       

-         

 

• Ngoài ra, c̣n có nhiều độc giả đă tự học và đă viết CVNSS4.0 rải rác ở những nơi những lúc khác nhau. Xin đơn cử 5 độc giả sau đây:

-        Độc giả VƠ TRƯỜNG THIỆN, ở Nha Trang, là người đầu tiên viết một số tút hàng tuần bằng CVNSS4.0 trên trang phây búc cá nhân, nói về dịch Covid-19 ở VN vừa bùng phát vào tháng 4/2020 (cũng là lúc CVNSS bắt đầu được công bố trên báo chí).

Sau đây là h́nh chụp và đường dẫn tút đầu tiên viết bằng CVNSS4.0 trên Facebook của Vơ Trường Thiện, ngày 2-4-2020.

 

https://www.facebook.com/votruongthien9000/posts/pfbid02uAq2u3FqyMAJoXMKw2LrRZXxyFi8EzsZ4ZaCWvDpBaAmNnQJKVDyGMfSUwmUsQ9pl

 

-        Độc giả VUONG QUOC, làm việc ở Nga, thỉnh thoảng viết vài tút bằng CVNSS4.0 xen kẻ với Chữ Quốc Ngữ. Sau đây là một bài thơ của chính độc giả Vuong Quoc viết bằng 2 kiểu chữ.

-       

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02GHWgaDPmysf4AsJcN1XFma85oo1n82PaW4ugzQ5urMoB8n4c14id34pcB9JH6uM3l&id=100009485112784

 

-        Cặp vợ chồng độc giả Phù Khí Luận (https://www.facebook.com/luan.phukhi) & Trần Huệ Chánh (https://www.facebook.com/chanh.tranhue), ở Nha Trang, cả hai người đă về hưu cùng học CVNSS4.0 với tác giả Trần Tư B́nh qua tin nhắn để luyện trí năo không bị lăo hóa. Độc giả Phù Khí Luận th́ viết bằng CVNSS4.0 gần 100 bài thơ của nhà thơ Tú Xương. C̣n vợ là Trần Huệ Chánh th́ viết bằng CVNSS4.0 gần hết tác phẩm Truyện Kiều của thi hào Nguyễn Du. Và chuyển ngữ các tút trên facebook cá nhân qua CVNSS4.0.

Sau đây là h́nh đại diện ở Facebook 2 vợ chồng độc giả cùng h́nh chụp 1 trong những bài viết bằng CVNSS4.0.

 

-        Độc giả Binlev Le (LÊ VĂN B̀NH) ở Biên Ḥa. Lúc sinh thời, ông chuyển ngữ qua CVNSS4.0 trên trang phây búc cá nhân nhiều bài thơ và dự tính chuyển ngữ toàn bộ Truyện Kiều. Tiếc là công việc dở dang v́ ông bị nhiễm Covid-19 và tạ thế ngày 25-1-2022. Nay xin ghi lại nơi đây vài hàng như là nén hương tưởng nhớ đến ông.

https://www.facebook.com/binh.levan.355/posts/pfbid02FFzXWXRWBENQRRLRBDszDs1fPNnptv7HAkbrTYgWcwTx4q2mCHn1q7KuSeCyoYvhl

 

2- Sau cùng, ở mục Phụ Lục cuối bài này, có một số bài đọc thêm do chúng tôi viết để giải thích các thắc mắc của độc giả trong thời gian qua, như sau:

-        Cơ duyên ra đời CVNSS4.0 năm 2020.

-        CVNSS4.0 góp được ǵ vào xây dựng chữ viết và bảo tồn, phát huy văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số?

-        Các bài đủ thể loại của độc giả về CVNSS4.0.

-        19 bài về chữ Việt thời công nghệ số của Long Ngo.

-        Các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0.

-        Cách đánh vần CVNSS4.0.

-        V́ sao CVNSS4.0 có thể là bộ chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không thể?

-        CVNSS4.0 có đúng nguyên tắc âm vị học không?

-        Viết cách nào đúng?

-        Vài hàng tiểu sử hai đồng tác giả.

 

 

 

 

PHỤ LỤC

 

(Gồm các bài đọc thêm chỉ có tính tham khảo.

Đọc thêm càng tốt, đọc bài nào trước cũng được)

 

A.    Cơ duyên ra đời CVNSS4.0 năm 2020

B.    CVNSS4.0 góp được ǵ vào xây dựng chữ viết và bảo tồn, phát huy văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số?

C.    Các bài đủ thể loại của độc giả về CVNSS4.0

D.    19 bài về chữ Việt thời công nghệ số của Long Ngo

E.    Các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0

F.    Cách đánh vần CVNSS4.0

G.   V́ sao CVNSS4.0 có thể là bộ chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không thể?

H.    CVNSS4.0 có đúng nguyên tắc âm vị học không?

I.       Viết cách nào đúng?

J.     Vài hàng tiểu sử hai đồng tác giả

 

---o---

 

 

A- CƠ DUYÊN RA ĐỜI CHỮ VN SONG SONG 4.0 NĂM 2020

(Người viết bài: Trần Tư B́nh, tháng 5-2020)

 

Để hiểu câu chuyện thú vị rất t́nh cờ về cơ duyên ra đời Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) năm 2020, tưởng cũng cần nhắc lại nét về cấu trúc của bộ chữ. 

CVNSS4.0 gồm 2 phần, tất cả có 52 quy tắc.

- Phần thứ Nhất: có 34 quy tắc rút gọn tối đa Chữ Quốc ngữ (CQN) để tạo thành Chữ Việt Nhanh (CVN) vẫn c̣n dấu thanh và dấu phụ. CVN do tác giả Trần Tư B́nh sáng tạo từ năm 1977.

- Phần thứ Nh́: Sau đó, dùng 18 chữ cái, gọi là Kư Hiệu Dấu (KHD) đặt ở cuối từ thay thế các dấu thanh và dấu phụ cho CVN th́ mới tạo thành CVNSS4.0. Và 18 chữ cái KHD th́ do tác giả Kiều Trường Lâm sáng tạo từ năm 2010.

 

1) Chữ Việt Nhanh là ǵ và v́ sao được tác giả Trần Tư B́nh sáng tạo từ năm 1977?

Năm 1976, tôi 22 tuổi, đang là sinh viên trường ĐH. Tổng Hợp TP.HCM (tên cũ ĐH. Văn Khoa Sài g̣n) t́nh cờ mượn ở thư viện cuốn sách gần 400 trang “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb Văn Hoá, Hà Nội, 1961. Quyển sách gồm các báo cáo và tham luận đọc trong Hội nghị 3 ngày bàn về vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ.

   Đọc mục lục, tôi ngạc nhiên lắm, v́ theo hiểu biết của tôi khi ấy th́ chữ Quốc ngữ đă hoàn thiện rồi, sao lại có cả một hội nghị bàn về cải tiến chữ Quốc ngữ tổ chức tại Hà Nội năm 1960?

   Quyển sách tŕnh bày: những điều bất hợp lư của chữ Quốc ngữ; các đề nghị cải tiến chữ Quốc ngữ đă có từ trước cho đến thời điểm ấy; và 20 bài tham luận của những nhà ngôn ngữ học ở miền Bắc lúc ấy, cũng như của những vị trí thức ở ngành khác như Gs. Hoàng Xuân Nhị, Gs. Hoàng Tụy v.v.

   Đọc sách xong, tôi mới hiểu chữ Quốc ngữ c̣n một số hạn chế. Lúc ấy rănh rỗi, tôi suy nghĩ có cách nào viết hợp lư và gọn hơn nữa không, v́ mỗi lần cải tiến chữ viết là rất nhiều nhiêu khê tốn kém, cho nên nếu cải tiến th́ nên cải tiến triệt để hầu tiết kiệm được nhiều giấy mực? Tôi đă nghĩ ra cách tốc kư có hệ thống 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 mẫu tự, xuống c̣n 2 mẫu tự cho mỗi vần.

   Tôi bèn viết một bài viết ngắn “Thử đề nghị cải tiến chữ Quốc ngữ” trong đó chọn lọc các đề xuất cải tiến của các vị khác về phụ âm đầu, phụ âm cuối từ trong quyển sách này, cộng thêm cách tốc kư có hệ thống 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 mẫu tự, xuống c̣n 2 mẫu tự cho mỗi vần mà tôi vừa nghĩ ra. Viết xong bài, tôi t́m gặp một giáo sư dạy ngôn ngữ trong khoa của tôi lúc ấy (lâu quá quên tên) để hỏi ư kiến. Qua ngày sau, xem xong vị ấy nói đại ư “đất nước ta vừa hết chiến tranh, c̣n nhiều việc phải làm, em cứ tiếp tục sưu tầm tài liệu và sau này nếu nhà nước đặt lại vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ th́ em viết bài nêu ư kiến …”.

 

Năm 1980, tôi rời VN, định cư ở nước ngoài. Tôi nghĩ các ư tưởng tốc kư năm nào chắc sẽ không bao ǵờ được viết ra.

Nhưng những năm đầu sau năm 2000, khi thấy người Việt ‘chat’ trên mạng hoặc viết tin nhắn ở ĐTDĐ, họ tốn thời giờ nhiều hơn khi phải viết những chữ có các vần 3 hoặc 4 mẫu tự mà trước đây tôi đă nghĩ ra cách tốc kư mỗi vần chỉ c̣n 2 mẫu tự. Tôi bèn nhờ cháu tôi ở VN sao chụp quyển sách nói trên và bắt đầu viết bài “Tốc Kư Chữ Việt” năm 2006.

 

H́nh 1: Mục Lục sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb, Văn Hóa, Hà Nội, 1961

 

H́nh 2:  Mục Lục và trang sau chót sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb, Văn Hóa, Hà Nội, 1961.

 

Bài “Tốc Kư Chữ Việt” tôi viết gồm một số đề xuất của những người khác và kết hợp với một số đề xuất tự nghĩ ra, rồi tạo thành một kiểu chữ Việt rất ngắn gọn nhưng vẫn c̣n các dấu thanh và dấu phụ. Tôi đặt tên bộ chữ tốc kư này là Chữ Việt Nhanh (CVN). (https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm).

 

Viết xong bài “Tốc Kư Chữ Việt”, tôi đă gởi bài lên diễn đàn của một số mạng trong và ngoài nước, cũng như tiến hành một số sinh hoạt quảng bá phương pháp tốc kư Chữ Việt Nhanh (CVN).

 

Sau đây là một số thành công và sinh hoạt tiêu biểu:

·       Tiến sĩ Ngô Đ́nh Học (hocngo@gmail.com), ở Hoa Kỳ, tác giả bộ gơ đa năng WinVNKey (winvnkey.sf.net), đă tích hợp các cách tốc kư CVN vào WinVNKey, gơ chữ tốc kư mà máy vi tính vẫn hiện ra chữ Việt trọn vẹn, giúp tiết kiệm gần 25% thời gian gơ tiếng Việt trên máy tính. Xem hướng dẫn phương pháp gơ tắt này ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhuongPhapMoiGoTatChuViet.htm

·       Kĩ sư công nghệ thông tin Huỳnh Trọng Nghĩa (masterlingyun@gmail.com), ở VN, tạo ra bộ gơ trực tuyến ChuVietNhanhKey http://chuvietnhanhkey.sf.net giúp tiết kiệm gần 25% thời gian gơ tiếng Việt.

·       Diễn đàn công nghệ thông tin Tinh Tế (tinhte.vn) tạo khu vực riêng “Chữ Việt Nhanh” năm 2015 để tác giả phổ biến bài vở và các cuộc thi CVN ở: https://tinhte.vn/forums/chu-viet-nhanh.639/

·       Nhà xuất bản Trẻ ở Tp.HCM đă phát hành quyển sách Chữ Việt Nhanh năm 2011. Xin xem ở:  http://chuvietnhanh.sourceforge.net/Sach-ChuVietNhanh.pdf

·       Phương pháp tốc kư CVN đă được giới thiệu ở Nhà Văn hóa Thanh niên TP.HCM, vài trường Đại học và Cao Đẳng ở Tp.HCM. Xem tiêu biểu ở:

-        https://tinhte.vn/thread/hinh-anh-buoi-hoi-thao-ve-phuong-phap-go-toc-ky-chu-viet-nhanh-tai-nvh-thanh-nien-tp-hcm.2409046/

-        https://www.facebook.com/maisinh.nvhtn/posts/pfbid02kacr4zkWLtF2sFThX8hVvJRFhRFMb499pzet3hpXNabdk47i9PvvTTU2DLzzVaY9l

·       Báo Tuổi trẻ online có bài báo của nhà báo Nhật Minh (tên thật là Nguyễn Hữu Thiện, người sáng lập tạp chí eChip) về phương pháp tốc kư CVN tích hợp vào bộ gơ WinVNKey  https://tuoitre.vn/nhip-song-so/go-tat-ma-bung-ra-chu-viet-tron-ven-685359.htm

 

2) Kư Hiệu Dấu là ǵ và v́ sao được tác giả Kiều Trường Lâm sáng tạo từ năm 2010?

Kiều Trường Lâm c̣n trẻ nhưng thích nghiên cứu ngôn ngữ. Tôi hỏi Lâm duyên cớ ǵ khiến Lâm suy nghĩ về 18 chữ cái làm Kư Hiệu Dấu?

Lâm trả lời:

“Em nghĩ ra kí hiệu dấu năm lớp 2 nhưng thời đó chỉ có 5 kí hiệu dấu ra đời như: J, L, D, S, R. Thời c̣n nhỏ, em chủ yếu dùng để chơi chữ. Năm học lớp 6, em bắt đầu học tiếng anh và thấy tiếng anh không có dấu. Lúc này em bắt đầu nghĩ đến tạo ra cho tiếng việt không dấu. Nhưng quá tŕnh sáng tạo khó khăn v́ âm vần tiếng việt nguyên âm đôi ba không xử lí được và em bắt đầu thử dùng các vần chữ Quốc ngữ bỏ dấu nhưng lúc đó vẫn rất phức tạp v́ em áp dụng cả chữ Telex. Cho đến cuối năm lớp 10 th́ ra đời thêm 10 kư hiệu dấu tiếp theo đại diện cho dấu mũ và dấu móc câu.”

 

Từ năm 2010, Lâm suy nghĩ hoàn chỉnh cách thay dấu CQN bằng 18 chữ cái la-tinh.

Năm 2012, Lâm đă gởi bài "Kư hiệu dấu cho Chữ Quốc ngữ" (http://chuvietnhanh.sourceforge.net/KyHieuDauChoChuQuocNgu.htm) để nhờ tôi đăng trên website Chữ Việt Nhanh của tôi. (http://chuvietnhanh.sf.net).

 

Bộ chữ CVN của tôi th́ đi hướng rút gọn chữ Việt tối ưu nhưng vẫn c̣n dấu. C̣n Kư hiệu dấu (KHD) của Lâm th́ hướng về thay dấu cho CQN sao cho tối ưu, khác với kiểu thay dấu của kiểu gơ Telex.

Nhưng v́ CQN c̣n nhiều từ quá dài cho nên Kư hiệu dấu của Lâm áp dụng vào CQN cũng không gây hứng thú với tôi lúc đó.

 

H́nh: Hai đồng tác giả Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh

gặp nhau tại Hà Nội năm 2014 khi CVNSS4.0 chưa ra đời.

 

3) Cơ duyên CVNSS4.0 ra đời năm 2020

Tháng 10 năm 2019, công việc làm của Lâm thường làm việc ở nhà trên máy tính nhiều hơn. Lâm bèn học CVN và nhắn tin với tôi bằng CVN. Sau 1 tuần, Lâm nảy ra ư tưởng kết hợp 18 Kí hiệu dấu của Lâm vào CVN. Tự nhiên thấy ăn khớp và thế là Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) ra đời một hai tuần sau đó, dù hai người đă biết công tŕnh của nhau gần 10 năm.

 

Nói cách khác, CVNSS4.0 là cách viết không dấu cho CVN. Ai đă biết CVN th́ chỉ cần hiểu 18 quy ước Kí hiệu dấu là nhanh chóng hiểu CVNSS4.0.

 

Lâm và tôi bèn nộp đơn xin bản quyền sau đó. Mà bản quyền vừa cấp xong th́ báo chí thường t́m liên lạc để có đề tài viết báo, xem có ǵ hay. Tựa như vài năm trước đó TS. Bùi Hiền được cấp bản quyền cho "Chữ Việt Cải tiến" của ông ấy, báo chí đă t́m phỏng vấn TS. Bùi Hiền và làm bức xúc dư luận thời đó.

 

Tương tự, từ khi CVNSS4.0 được cấp bản quyền số 1850/2020/QTG từ Cục Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 25-3-2020, báo chí đă t́m đến phỏng vấn Lâm rất nhiều v́ Lâm là tác giả chính của CVNSS4.0. Tuy nhiên, vài tờ báo cũng phỏng vấn tôi để viết bài v́ biết CVN là nền tảng của CVNSS4.0.

 

 

 

Công tŕnh Chữ VN Song Song 4.0 nhận được bản quyền số 1850/2020/QTG

từ Cục Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

 

Sau một thời gian đă quen gơ và đọc CVNSS4.0, dù chính tôi là tác giả CVN nhưng tôi thấy thích nó hơn là CVN.

Các lư do như sau:

-        Gơ CVNSS4.0 th́ không cần phần mềm để gơ và rất thích hợp với môi trường thời công nghệ số hiện nay.

-        CVN tuy viết tay rất nhanh và dễ đọc hiểu v́ c̣n các dấu thanh và dấu phụ như CQN nhưng khi muốn gơ hiển thị trên văn bản ở máy tính, điện thoại hay thư điện tử th́ gơ rất chậm. C̣n gơ CVNSS4.0 th́ gơ rất nhanh v́ chỉ gơ 26 chữ cái La-tinh trên bàn phím.

-        CVNSS4.0 đă mă hóa các dấu thanh và dấu phụ của CVN vào chữ chữ cái cuối cùng của mỗi từ cho nên chữ viết nh́n đều đặn và đẹp hơn.

 

--------------------------------

 

 

B- CVNSS4.0 GÓP ĐƯỢC G̀ VÀO XÂY DỰNG CHỮ VIẾT VÀ BẢO TỒN, PHÁT HUY VĂN HÓA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ THỜI CÔNG NGHỆ SỐ?

(Người viết bài: Trần Tư B́nh)

 

Chữ VN Song Song 4.0 có thể góp được ǵ vào việc xây dựng chữ viết; và bảo tồn, phát huy văn hóa cho các dân tộc thiểu số (DTTS) ở Việt Nam thời công nghệ số?


1. Xây dựng chữ viết cho các DTTS.

 

Theo thống kê năm 2019, Việt Nam có 53 dân tộc anh em, trong đó 32 dân tộc thiểu số (DTTS) đă có chữ viết [a], tiêu biểu như: Ê Đê, Ba Na, Hoa, Cơ Ho, Tày, Thái, Khmer, Nùng, H'Mông, Gia Rai, Cơ Tu, Chăm, Hrê, Mnông, Dao, ...

Gần phân nửa DTTS c̣n lại th́ chưa có chữ viết riêng.

 

Từ lâu, chính phủ đă có chính sách xây dựng chữ viết cho các DTTS chưa có chữ viết.

 

Vấn đề đặt ra hiện nay là nên dùng cách kư âm nào để ghi âm cho chữ DTTS chưa có chữ viết? Nên dùng cách kư âm của Chữ Quốc Ngữ (CQN) hay tạo ra các kư tự mới đặc biệt để ghi âm cho chữ các DTTS chưa có chữ viết?

 

Dù chọn kiểu nào cũng có vấn đề riêng của nó trong thời đại mạng toàn cầu hiện nay.

 

1a. Dùng cách kư âm của CQN th́ có vấn đề ǵ?


CQN c̣n một số hạn chế về kư âm do ảnh hưởng từ chữ viết các nước của các giáo sĩ Tây phương (Ư, Bồ, Pháp) khi sáng tạo CQN. Các hạn chế tiêu biểu về kư âm như sau:

- Âm /cờ/ khi th́ viết C (ca, co…), khi th́ K (kín, kê, ke), khi th́ Q (qua, quê…).

- Âm /gờ/ khi th́ viết G (ga, g̣…), khi th́ GH (ghi, ghê, ghe).

- Âm /ngờ/ khi th́ viết NG (nga, ng̣…), khi th́ NGH (nghi, nghê, nghe).

- Âm /i/ khi th́ viết Y (kỳ, lư…), khi th́ I (thi, trí…).

- Chữ “ga, g̣…” th́ đọc âm /gờ/, c̣n chữ “ǵ” th́ đọc âm /giờ/.

- Có nhiều dấu phụ. [b]

 

Nay nếu bê nguyên xi cách kư âm của CQN để ghi âm cho chữ DTTS th́ chữ viết DTTS đó sẽ tiếp tục rắc rối với các dấu, các bất nhất về cách kư âm như nói ở trên. Chưa kể là cần phải có thêm một phần mềm ở máy tính hoặc ở điện thoại để gơ ra chữ DTTS có dấu vừa mới sáng tạo.

 

1b. Tạo ra các kư tự mới để ghi âm chữ các DTTS th́ có vấn đề ǵ?

 

C̣n nếu tạo ra các kư tự mới đặc biệt để ghi âm cho chữ các DTTS th́ ngoài việc cần phải có thêm một phần mềm để gơ ra chữ DTTS, c̣n có một trở ngại khó khăn khác là các kư tự mới này cần phải đăng kư mă số trong bảng mă Unicode. Nếu không th́ các kư tự mới này sẽ không hiển thị đúng trên mạng toàn cầu (internet) hiện nay, gây khó khăn cho việc quảng bá trên mạng.

Và việc đăng kư mă số trong bảng mă Unicode th́ phải làm càng sớm càng tốt và cũng không dễ dàng.

Nếu đăng kư trễ quá cho kư tự mới, các dấu mới lạ đó th́ đôi khi kư tự đó, các dấu mới lạ đó có thể nước nào đă đăng kư dấu đó cho âm nào đó cho tiếng của họ, th́ Unicode không thể cấp cho ḿnh nữa, v́ liên quan đến công nghệ nhận diện chữ viết hiện nay, tức là đưa văn bản, phần mềm nó đọc thành tiếng. Nước nào đó đă đăng kư dùng cái kư tự nào đó để ghi âm nào đó trong ngôn ngữ của họ, th́ ḿnh không thể đăng kư nó để ghi cái âm khác trong tiếng của ḿnh.

 

Mới đây, GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp (nguyên Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học Việt Nam) viết: "Không thể vừa ḷng với việc bảo tồn, phát huy theo cách cổ điển, cách cổ điển (xây dựng chữ viết cho người dân tộc, biên soạn từ điển, sách ngữ pháp, tổ chức lớp học tiếng dân tộc...) cũng tốt thôi, nhưng thời đại công nghệ 4.0 đ̣i hỏi cách tiếp cận khác. Chẳng hạn, trước đây, xây dựng chữ viết cho tiếng dân tộc thiểu số theo tự dạng Latin chỉ đơn giản là phân xuất âm vị học cho tiếng dân tộc đó, sau đó dùng mẫu tự Latin để ghi lại các âm, nếu cần thiết th́ thêm các dấu phụ. Tuy nhiên, với nguồn mă Unicode (đang sắp cạn kiệt, phải mở rộng, kiểu điện thoại di động hết số th́ phải thêm đầu số) chúng ta phải nhanh tay, làm trước việc đăng kư các kí tự của nguồn mă Unicode (kiểu như là xếp gạch giữ chỗ thời bao cấp), sau đó mới thực hiện xây dựng chữ viết, đảm bảo bộ chữ ấy xây dựng xong là có thể sử dụng trên các nền tảng Unicode." [c]

 

Việc đăng kư mă số Unicode các kư tự mới cho các cộng đồng rất ít người như các DTTS ở Việt Nam th́ càng gặp khó khăn nhiều hơn v́ Unicode thường ưu tiên cho các ngôn ngữ có nhiều người dùng.

 

Năm 1990, dân số Việt Nam là 68 triệu mà c̣n gặp khó khăn trong việc đăng kư mă số Unicode cho các các kư tự Chữ Quốc Ngữ.

TS. Ngô Đ́nh Học (Hoa Kỳ), tác giả bộ gơ đa ngữ WinVNKey (winvnkey.sf.net) kể chuyện các khó khăn trong việc đăng kư mă số cho các kư tự Chữ Quốc Ngữ vào những năm 1987-1992 khi Unicode mới thành lập, như sau:

"Vào thời điểm đó tập đoàn Unicode tại thung lũng Silicon đang bắt đầu thiết kế bảng mă Unicode 16 bit cho toàn thế giới. Tập đoàn này gồm những công ty hàng đầu thế giới về công nghiệp vi tính như IBM, Sun, HP, Apple, Microsoft, v.v. Trong giai đoạn đó, tập đoàn Unicode chủ trương bảng mă Unicode 16 bit chỉ hỗ trợ 2 bytes cho mỗi kư tự. V́ thế, bảng mă này chỉ có 65536 mă số mà thôi. Do phải để dành mă số để mă hóa tất cả các ngôn ngữ cổ cũng như kim trên toàn thế giới, tập đoàn Unicode t́m cách bỏ bớt những mẫu tự có thể được tạo thành từ những kư tự khác. Chẳng hạn, họ chỉ cần mă hóa một dấu hỏi rời th́ không cần cung cấp mă số riêng cho chữ ả v́ chữ này có thể được tạo thành từ chữ a và dấu hỏi rời. Bằng cách này, họ có thể bỏ qua tất cả 24 mẫu tự Việt Nam có dấu hỏi (12 chữ thường ả, ẳ, ẩ, ẻ, ể, ỉ, ỏ, ổ, ở, ủ, ử, ỷ, và 12 chữ hoa tương ứng). Họ đă dùng cách này để loại bỏ 90 mẫu tự Việt cả thường lẫn hoa. Trong khi đó th́ họ cung cấp mă số cho từng chữ một đối với các mẫu tự Pháp, Đức, v.v... Đó là một sự thiên vị bất công và thiệt tḥi rất lớn cho Việt Nam.

Chúng tôi, một nhóm chuyên viên ở Hoa Kỳ, đă nhận thức sai lầm này sẽ tác hại sâu xa đến việc phát triển phần mềm chữ Việt muôn đời về sau nên đă trực tiếp liên lạc và làm việc với họ trong các cuộc họp định kỳ nhằm phản đối chủ trương mă hóa chữ Việt dùng dấu rời (decomposed). Nhưng tiếng nói lẻ tẻ của từng cá nhân không có hiệu quả. Tập đoàn Unicode khăng khăng từ chối, viện ra rất nhiều lư do, trong đó có lư do Việt Nam chưa hề có một bảng mă chữ Việt chính thức ở cấp nhà nước nên không cần phải bảo đảm tính tương thích như các bảng mă ở Âu châu.

Do đó, chúng tôi bàn bạc với nhau nhu cầu cần h́nh thành một nhóm thiết kế tiêu chuẩn tiếng Việt để có thể bút chiến với họ trong các mailing list và tranh luận với họ trong các cuộc họp ở thung lũng Silicon. Đó là lư do nhóm Vietnamese Standardization Working Group, gọi tắt là Viet-Std, ra đời vào mùa thu năm 1989.

Đă có tư cách nói chuyện với tập đoàn Unicode, nhưng lại không có một bảng mă chữ Việt nào có đầy đủ chữ Việt để có thể đưa ra cho họ xem trong quá tŕnh bút chiến và tranh luận, nên chúng tôi phải tiến hành thiết kế một bảng mă 8 bit có đầy đủ chữ Việt thường cũng như hoa. Bảng mă mới này có tên gọi là VISCII (VIetnamese Standard Code for Information Interchange). Đồng thời, chúng tôi cũng tiêu chuẩn hóa quy ước viết chữ Việt bằng các kư tự ASCII thường được dùng trong email và Internet (thí dụ: to^i ye^u tie^'ng Vie^.t). Tiêu chuẩn này c̣n được gọi nôm na là bảng mă 7 bit tiếng Việt, có tên chính thức là VIQR (VIetnamese Quoted-Readable Specification). Cả hai tiêu chuẩn này được phát hành trong một tập san điện tử song ngữ năm 1992 (http://vietstd.sourceforge.net/report/rep92.htm) và trở thành chuẩn RFC1456 nộp lên ủy ban quốc tế đặc trách về tiêu chuẩn mạng Internet năm 1993.

Cuối cùng, nỗ lực vận động của chúng tôi thành công rực rỡ, tập đoàn Unicode chịu lùi bước và chấp nhận cung cấp mă số riêng rẻ (tức mă số dựng sẵn - precomposed) cho tất cả mẫu tự Việt vào năm 1993." [d]

 

1c. Làm sao giải quyết vấn đề?

 

Như tŕnh bày ở trên, dùng cách kư âm của CQN hoặc tạo ra các kư tự mới để ghi âm cho chữ các DTTS chưa có chữ viết đều có vấn đề riêng của nó trong thời mạng toàn cầu. Vậy làm sao giải quyết vấn đề?

 

Thiết nghĩ, nếu dùng cách kư âm của Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) để kư âm cho chữ của các DTTS th́ chữ sẽ là không dấu, ngắn gọn và tiện lợi cho việc gơ v́ không cần phần mềm để gơ; và cũng không trở ngại ǵ cho việc hiển thị trên mạng.

Đó là do CVNSS4.0 là kiểu chữ không dấu rất ngắn cho tiếng Việt, chỉ sử dụng 26 chữ cái La-tinh như tiếng Anh-Mỹ. Nó rút gọn tối đa CQN qua một số quy tắc và rồi dùng chữ cái để thay thế dấu thanh và dấu phụ.

 

Giả sử bạn được giao nhiệm vụ sáng tạo một bộ chữ viết cho một bộ lạc DTTS chưa có chữ viết.

Ví dụ ở bộ lạc đó, âm "phưởng khọeng" là “đồng hồ”. Thay v́ dùng cách ghi âm của CQN là "phưởng khọeng" th́ ta có thể dùng cách kư âm của CVNSS4.0 là "fuzv kezr". Nó sẽ gọn hơn và không có dấu phụ như ở CQN.

 

CQN ghi được bao nhiêu âm tiết tiếng Việt th́ CVNSS4.0 cũng ghi được bấy nhiêu âm tiết tiếng Việt.

Theo thống kê, CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm được trên 25 ngh́n âm tiết có nghĩa hoặc không có nghĩa trong tiếng Việt.

Với khả năng rất cao này, CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm hầu hết âm tiết có nghĩa hoặc không có nghĩa trong các tiếng nói của các DTTS.

(Xin xem công thức CVNSS4.0 và danh sách hơn 25 ngh́n âm tiết tiếng Việt ghi bằng CVNSS4.0 và CQN ở cuối bài này.)

 

Ngày nay, nhiều người DTTS biết đọc và viết thành thạo CQN. Nếu họ học thêm các quy tắc tốc kư CVNSS4.0 th́ chính họ cũng có thể tự xây dựng bộ chữ không dấu cho tiếng nói của họ, chứ họ không cần phải đợi dân tộc Kinh xây dựng chữ viết cho các cộng đồng DTTS.

Nếu chính người DTTS xây dựng chữ viết cho tiếng nói của họ theo cách kư âm của CVNSS4.0 th́ chắc chắn bộ chữ đó sẽ không có những hạn chế không đáng có như ở Chữ Quốc Ngữ hiện nay.

 

2. Bảo tồn văn hóa cho các DTTS

 

Tại các bảo tàng, thư viện cổ hay các trung tâm văn hóa lịch sử, người ta cần lưu trữ rất nhiều tài liệu, hồi kư, bản thảo…; các tài liệu này rất dễ bị mối mọt theo thời gian. Quá tŕnh lưu trữ cần rất nhiều thời gian, công sức. Việc sắp xếp, lưu trữ hoặc t́m kiếm thủ công - với lượng văn bản giấy khổng lồ - là vô cùng vất vả và tốn nhiều nhân lực thực hiện. Tuy nhiên, mạng toàn cầu và mă Unicode ra đời đă giúp giải quyết bài toán đó một cách đơn giản hơn thông qua việc chuyển đổi ngôn ngữ theo một quy chuẩn nhất định. Các văn bản, tài liệu quan trọng được chuyển đổi từ dạng giấy sang file mềm. Nó giúp việc lưu trữ và bảo tồn nhiều di sản văn học/văn hóa của các dân tộc trở nên dễ dàng hơn.

 

Trong số các bộ chữ của 32 dân tộc đă có chữ viết th́ cũng có nhiều bộ chữ mà các kư tự chưa đăng kư mă số Unicode, chưa có font chữ Unicode và chưa có phần mềm gơ trên máy tính.

Mà không có chữ viết hoặc chữ viết đă có nhưng chưa đăng kư mă số Unicode, chưa có font chữ Unicode th́ rất khó để bảo tồn văn hóa và ngôn ngữ đó v́ không quảng bá được trên mạng toàn cầu internet.

 

CVNSS4.0 có thể giúp giải quyết các vấn đề này v́ bộ chữ tốc kư CVNSS4.0 chỉ có 26 chữ cái La-tinh, không cần phải đăng kư mă số Unicode.

 

Với các DTTS chưa có chữ viết th́ ta có thể xây dựng chữ viết theo cách kư âm CVNSS4.0.

 

C̣n với các DTTS đă có chữ viết lâu đời nhưng chưa đăng kư mă số Unicode th́ ta vẫn ghi lại tiếng nói chữ viết đó theo cách kư âm CVNSS4.0 và rồi dùng cách kư âm mới này song song với chữ viết đă có lâu đời.

 

Lưu trữ và quảng bá chữ viết các DTTS trên mạng toàn cầu internet thông qua cách kư âm không dấu th́ rất dễ dàng và hữu hiệu.

 

Như đă nói ở trên, CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm được trên 25 ngh́n âm tiết có nghĩa hoặc không có nghĩa trong tiếng Việt. Với khả năng cao này, CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm hầu hết âm tiết có nghĩa hoặc không có nghĩa trong các tiếng nói của các DTTS.

 

Sau đây, là Danh sách toàn bộ 25.233 âm tiết tiếng Việt ghi bằng CVNSS4.0 và CQN để độc giả sử dụng.Sau đây, là Danh sách toàn bộ 25.233 âm tiết tiếng Việt ghi bằng CVNSS4.0 và CQN để độc giả sử dụng.

- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.txt

Hoặc:

- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.xlsx

 

3. Kết luận

 

Với những khó khăn và hướng giải quyết nêu trên, ta thấy CVNSS4.0 4.0 có thể tạo ra chữ viết cho ngôn ngữ của các DTTS, nhằm hạn chế tạo ra font chữ mới và bộ gơ mới.

 

Những ai quan tâm đến vấn đề này muốn t́m hiểu thêm về công thức và mục đích của CVNSS4.0 th́ có thể tham khảo giáo tŕnh “Chữ VN Song Song 4.0” ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.htm  

 

Dĩ nhiên, vấn đề này nếu có sự phối hợp giữa các nhà ngôn ngữ học và chuyên gia xử lư ngôn ngữ tự nhiên (natural language processing – NLP) th́ sẽ được giải quyết nhanh chóng và hoàn hảo hơn.

 

--------------------

Tham khảo

 

[a] Tài liệu “Kết quả điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xă hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2019” (của NXB Thống Kê, trang 78)

01-Bao-cao-53-dan-toc-thieu-so-2019_ban-in.pdf (gso.gov.vn)

 

[b] Sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ,” Nxb. Văn Hóa, Hà Nội, 1961,

 

[c] Bài “Việc sử dụng tiếng nói, chữ viết của đồng bào dân tộc thiểu số không thể đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ 4.0” của GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp (nguyên Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học Việt Nam)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0fq5WNY4H6xT1Nog2e5W3jwJmL5qqpkCnwKqRRr1eQBKKhK46H3tmYMKZBpZx5wyZl&id=100024257933167

 

[d] Bài “Phỏng vấn Ts. Ngô Đ́nh Học về WinVNKey và Chữ Việt Nhanh”, nhà báo Nguyễn Hữu Thiện thực hiện.

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhongVanNgoDinhHocVeWinvnkeyVaChuVietNhanh.htm

 

--------------------------------

 

 

C- CÁC BÀI ĐỦ THỂ LOẠI CỦA ĐỘC GIẢ VỀ CHỮ VN SONG SONG 4.0

 

BÀI VIẾT CỦA ĐỘC GIẢ

 

1- Bài “Chữ Việt Nam Song Song 4.0 - tán thành hay phản đối?”

(của luật sư & nhà văn PHÚC LAI – Hà Nội, ngày 14-4-2020, Facebook: Phúc Lai GB https://www.facebook.com/phuc.lai.07)

Đoạn kết luận như sau:

“Tâm lư chung của con người là ngại thay đổi, và khi người ta nh́n thấy những kư tự lạ khó đọc sẽ thấy “ngứa mắt,” (khác ǵ tiếng nước ngoài đâu!) và nhanh chóng phản đối th́ cũng tương tự như câu chuyện trước đây cụ Bùi Hiền bị người ta rủa xả thôi. Mỗi cách thể hiện chữ Việt mới đều là những cố gắng, nỗ lực rất đáng trân trọng và nghiêm túc xem xét, v́ nếu thực sự nó có giá trị mà chúng ta bỏ qua th́ thực có lỗi với dân tộc”.

Xem toàn bài ở:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNamSongSong-TanThanhHayPhanDoi.htm

 

2- 19 bài viết về chữ Việt thời công nghệ số của Thạc sĩ NGÔ HOÀNG ĐẠI LONG (Long Ngo), chuyên viên xử lư ngôn ngữ tự nhiên.

Xem toàn bộ 19 bài ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/19BaiVeChuVietThoiCongNgheSo.htm

Ghi chú: Ngô Hoàng Đại Long hiện đang là Nghiên cứu viên tại Phân hiệu Đại học Quốc gia-TP.HCM tại tỉnh Bến Tre, có nhiều công tŕnh khoa học – được công bố trên Scopus & WoS – liên quan đến hướng nghiên cứu của ḿnh về Địa lư ngôn ngữ, nhất là các Ứng dụng của xử lư ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) trong GIScience.

(Facebook: Long Ngo https://www.facebook.com/dailong0606, Email: ngohoangdailong@gmail.com)

 

Trong 19 bài trên, có 3 bài sau đây liên quan mật thiết đến CVNSS4.0:

 

• Bài “Chữ VN Song Song 4.0 trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0” của Long Ngo. (ngày 1-9-2022)

Xem toàn bài ở Trang mạng Thánh Địa Việt Nam Học:
https://vietnamhoc.net/chu-vn-song-song-cvnss4-0-trong-boi-canh-cach-mang-cong-nghe-4-0

 

Đoạn kết luận như sau:

“Có thể thấy, v́ Dự án Cvnss4.0 là một nỗ lực cải cách chữ viết của nhóm tác giả – không dựa trên một lập luận ngôn ngữ học nào – mà dựa trên những mong muốn rất phi ngôn ngữ học tức là viết không dấu và tối ưu hóa bằng mọi giá, nên hóa ra nó lại có thể là một gợi ư quan trọng cho các dự án về công nghệ trong việc tận dụng sự cải cách chữ viết này, như tiếp tục cải tiến các bộ gơ như VNI hay Telex trên các thiết bị di động smarphone, trong một số trường hợp bắt buộc phải sử dụng tiếng Việt không dấu và Cvnss4.0 trở thành một lợi thế trên môi trường máy tính. Việc thay đổi nhận thức xă hội phải có thời gian và lộ tŕnh cụ thể cho từng dự án cộng đồng được ứng dụng cụ thể – từ đó, Cvnss4.0 sẽ được phát huy tính hiệu quả của nó.”

 

• Bài “Giá trị tiếng Việt qua các minh chứng nghiên cứu. Thêm góc nh́n từ CVNSS4.0” của Long Ngo. (ngày 7-4-2023)

Xem toàn bài ở:

https://tinhte.vn/thread/gia-tri-tieng-viet-qua-cac-minh-chung-nghien-cuu-them-goc-nhin-tu-cvnss4-0-tac-gia-ngo-long.3654473/

Hoặc xem ở: https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid0RfaM7fUo3xftK7dMstFpdXKu5nyv91BrRH4vActVXEu62d5gpT7v3k1PZjm21UPql

 

Đoạn kết luận như sau:

“CVNSS4.0 là kiểu viết ngắn gọn để diễn ngôn cho tiếng Việt trong môi trường số, không dấu và dấu thanh, chỉ dùng 26 chữ cái bảng chữ cái Latinh để mă hóa thông tin hiệu quả. Tiếng Việt là ngôn ngữ dân tộc Việt có từ thời Hùng Vương, vượt qua 1000 năm Bắc thuộc, phát triển đến ngôn ngữ cô đọng ngày nay. Dẫu trải qua nhiều giai đoạn lịch sử thăng trầm, qua nhiều hệ thống các kư hiệu để ghi lại ngôn ngữ khác nhau. Song Tiếng Việt là tinh hoa, là bản sắc và linh hồn của văn hóa Việt, giúp dân tộc đứng vững và măi măi sau này. Nghiên cứu giá trị tiếng Việt là nhắc nhở để hiểu và giữ ǵn di sản to lớn này, góp phần làm giàu, phong phú ngôn ngữ của dân tộc khẳng định sức mạnh trên mọi môi trường.”

 

• Bài “Chữ VN Song Song 4.0 từ "phát kiến" đến sự h́nh thành giả thuyết cho bộ chữ Bila” của Long Ngo. (ngày 22-3-2023)

Xem toàn bài ở:

https://tinhte.vn/thread/chu-vn-song-song-4-0-tu-phat-kien-den-su-hinh-thanh-gia-thuyet-cho-bo-chu-bila-tac-gia-long-ngo.3652217/

Hoặc xem ở:

https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid02amViguL5X4YY5XMePPceq5D5NDTjsmaRp29oLCk6jkFFxtLkJjwZW5MjDPQ2a8s4l

 

Đoạn mở đầu như sau:

“Bộ chữ mới Bila này được đặt theo tên hai đồng tác giả Trần Tư B́nh và Kiều Trường Lâm. “Bila” ghép từ 2 chữ cái đầu tiên của chữ B́nh và Lâm. Sau hơn 40 năm nghiên cứu về vấn đề cải tiến chữ Việt, hai tác giả đă phát kiến ra bộ chữ Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) được công nhận bản quyền số 1850/2020/QTG.

Để ghi nhận sự đóng góp của họ, chúng tôi gọi bộ chữ CVNSS4.0 là “bộ chữ Bila”, tên tiếng Anh là Bila Script Language (BSL) trong môi trường máy tính.”

 

 

3- Hai bài viết của độc giả HUONG HOAI, hiện làm việc trong lĩnh vực tài chính.

(Facebook: Huong Hoai https://www.facebook.com/Huong.Sawadi)

 

Huong Hoai: “Cảm ơn ai đă sáng tạo ra Cvnss4.0”

Nguồn h́nh:

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid023k4B1YJyKYr9aCoK34yiKiwkC42MrCvgiM7NRqSsC39rnjan9KZUTfW2gALrgbiql&id=100002990371992&mibextid=Nif5oz

 

• Bài “Chữ VN Song Song 4.0 góc nh́n dân dă” của Huong Hoai. (ngày 16-1-2023)

Xem toàn bài ở:

https://tinhte.vn/thread/chu-vn-song-song-4-0-goc-nhin-dan-da-tac-gia-huong-hoai.3625205/

 

Đoạn kết luận như sau:

“Tóm lại, tôi ủng hộ CVNSS4.0 nó là một điểm sáng, à không phát kiến trong ngành ngôn ngữ th́ đúng hơn. Mà nói thiệt ngành tài chính, tín dụng sẽ dùng CVNSS4.0 như một giải pháp trong "thu hồi nợ" đối với khách hàng. V́ sẽ giữ được tôn nghiêm cho khách hàng của ḿnh.”

 

• Bài “Trong tài chính sử dụng tiếng Việt không dấu, v́ sao?” của Huong Hoai. (ngày 16-1-2023)

Xem toàn bài ở:

https://tinhte.vn/thread/trong-tai-chinh-su-dung-tieng-viet-khong-dau-vi-sao-tac-gia-huong-hoai.3642702/

Hoặc xem ở:

https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/permalink/925356385545143/?mibextid=Nif5oz

 

Đoạn mở đầu như sau:

“- Việc sử dụng chữ tiếng Việt không dấu trên hóa đơn điện tử th́ các chữ viết không dấu trên hóa đơn nhưng phải đảm bảo không dẫn tới cách hiểu sai lệch nội dung của hóa đơn theo quy định tại Khoản 1, Điều 3 Thông tư 26/2015/TT-BTC. Do đó, Tổ chức phải tự chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung hóa đơn điện tử được lập.”

Trong tài chính sử dụng tiếng Việt không dấu, v́ sao? (Tác giả: Huong Hoai)

 

4- Bài “Đôi lời về Chữ Quốc Ngữ”

(của nhà giáo HOÀNG VĂN BÁT, ngày 23-5-2020, Facebook: Bát Hoàng https://www.facebook.com/bat.hoang.9)

Xem toàn bài ở:

https://tinhte.vn/thread/doi-loi-ve-chu-quoc-ngu-tac-gia-nha-giao-hoang-van-bat.3158430/)

Hoặc xem ở:

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1489698591232613&set=a.399274996941650&type=3&theater

 

Đoạn kết luận như sau:

“Trách nhiệm này không chỉ của riêng ai? Và…chẳng ai muốn làm để rồi bị những kẻ khác “ném đá?”.
Chữ quốc ngữ có được như hôm nay…nó đă trải qua lịch sử chỉnh sửa gần 400 năm (khoảng 1626 – 2020)? Và theo thời gian nó sẽ c̣n tiếp tục được chỉnh sửa bổ sung nữa.
Chữ viết là phương tiện để chuyển tải ngôn ngữ? Phương tiện phải được cải tiến, thay đổi để phù hợp với yêu cầu của thời đại. Nó chẳng khác chi chiếc xe đạp dùng để đi, tất nhiên là nhanh hơn đi bộ? Trên xe đạp là xe gắn máy, tàu điện, tàu hỏa, máy bay, phi thuyền và...
Viết những ḍng này, tôi chỉ mong một điều là tất cả chúng ta hăy cùng nhau sống có trách nhiệm, yêu thương, góp ư chân thành, giúp đỡ nhau, động viên nhau, cùng nhau xây dựng…để chữ viết của chúng ta ngày càng hoàn hảo hơn.
Xin chân thành cảm ơn các bạn đă đọc bài viết này./.”

 

5- Một số bài viết của ông NGUYỄN VĂN CHUNG (biệt danh “Ông Chung phây búc”), cựu chiến binh QĐNDVN (Facebook: Vanchung Nguyen https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884)

Ông Nguyễn Văn Chung (gần 80 tuổi, thương phế binh QĐNDVN) dù bị hỏng 1 mắt và sức khỏe yếu nhưng ông quyết tâm học CVNSS4.0 để phản bác nó, nhưng sau khi học xong th́ ông quay sang ủng hộ CVNSS4.0.

Sau đó, ông viết nhiều bài viết trên trang phây búc cá nhân bằng 2 kiểu chữ, CQN và CVNSS4.0, để quảng bá cho CVNSS4.0 từ cuối năm 2021 đến cuối năm 2022.

Qua năm 2023, sức khỏe ngay càng suy yếu, lại phải chăm sóc vợ nhà bịnh nặng, c̣n phải lo việc quay phim các dịp ở quê hương Hải Dương nơi ông sinh sống, cho nên ông không tiếp tục viết 2 kiểu chữ trên phây búc cá nhân nữa.

Ông Nguyễn Văn Chung có biệt danh là “Ông Chung phây búc” v́ ông quay rất nhiều video cảnh sinh hoạt quê hương nơi ông sinh sống và đăng trên phây búc của ông. 

 

Sau đây là 4 bài tiêu biểu:

 

• Bài “Mấy lời gửi Phương Thảo” (ngày 3-11-2021)

https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884/posts/pfbid023TgYHqtnrTzqDK6sFiXw9CVosZWSsjs8CKZeXpkDUGqJMERQXr3qPNT5c698NXccl

[Trích đoạn] “Cần nói thêm với Phương Thảo: CVNSS4.0 ra đời KHÔNG PHẢI LÚC THAY THẾ CHỮ QUỐC NGỮ, mà nó SONG SONG VỚI CHỮ QUỐC NGỮ. Ai thấy CVNSS4.0 hữu ích th́ học (người nhắn tin bằng chữ không dấu chẳng hạn). Ai không thấy hữu ích hoặc không thích CVNSS4.0 th́ cho qua.

CVNSS4.0 là một công tŕnh khoa học, hữu ích tuyệt vời. Không có ǵ là "tội đồ" hay "phản Quốc" ở đây hết.”

 

• Bài “Cuộc điện thoại làm tôi tỉnh ngủ” (ngày 26-12-2021)

https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884/posts/pfbid0UDMDfhBnUuQH7y2h3CTR6GFcduvstM43AuuspxEBbb4zaRbLsuN7aPDKRm1fWQZtl

Đoạn cuối bài như sau:

“Tôi thấy với t́nh h́nh Đất nước ta hiện nay, hai loại chữ viết: Chữ Quốc ngữ (chữ có các dấu riêng biệt) và Cvnss4.0 (chữ không có các dấu riêng biệt), cần được lưu hành song song một cách rộng khắp để đáp ứng nhu cầu phát triển của Đất nước hiện nay.

V́ lẽ đó mà tôi ủng hộ Cvnss4.0. Tôi nghĩ: Việc ǵ biết có lợi cho Quốc Gia mà không gắng góp phần ủng hộ, th́ đó cũng là một cái tội thiếu trách nhiệm! Mong ông hiểu tôi. Chúng ta măi măi là bạn thân!”

 

• Bài “Chuyện ḿnh – chuyện người” (ngày 16-1-2022)

https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884/posts/pfbid0j6YdMacSKPWwtBSYuSZ84VtGRocor4pKRS87QjEdPmHGVmiYDe979XjNiNAsjps4l

[Trích đoạn] “CVNSS4.0 ngắn, gọn, người biết CQN học CVNSS4.0 rất dễ. Phát âm, chuyển tải tinh thần của tiếng Việt th́: CVNSS4.0 y chang CQN.

C̣n một số người chống phá CVNSS4.0, chống luôn cả những người yêu thích CVNSS4.0 nhưng không đưa ra được bằng chứng cụ thể, nói cách khác th́ một số người này, chống phá cái mà không biết cái đó như thế nào! Thí dụ: Họ nói "CVNSS4.0 chẳng ra chữ Tây, chẳng ra chữ Tàu..." chỉ ngần ấy thôi, tôi cũng biết người này không hiểu ǵ về CVNSS4.0.”

 

• Bài “Chỉ tại chưa t́m hiểu Chữ VN Song Song 4.0” (ngày 21-1-2022)

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1572022289831652&id=100010716879877

Hoặc xem ở:

https://tinhte.vn/thread/chi-tai-chua-tim-hieu-chu-vn-song-song-4-0-cvnss4-0-tac-gia-vanchung-nguyen.3468558/

 

Đoạn cuối bài như sau:

“Sau, tôi viết tên ông Thịnh, cháu Vượng, con trai Thành bằng CVNSS4.0, để mọi người xem như sau: Wylg Ducx Thihr; Wylg Vano Vuzh; Wylg Vano Thahl. Đọc, phát âm y chang CQN, là: Nguyễn Đức Thịnh; Nguyễn Văn Vượng; Nguyễn Văn Thành.

Xem xong, khi hiểu ra, ông Thịnh nói một câu: Chỉ tại em không t́m hiểu CVNSS4.0. CVNSS4.0 thật tuyệt vời. Nhà nước mà áp dụng CVNSS4.0 vào cuộc sống th́ tốt quá!”

 

• Bài “Trả lời ông Phạm Sinh về Chữ VN Song Song 4.0” (ngày 16-7-2022)

https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884/posts/pfbid02Aqfd4TM8z8vTCfnzBrdEgA1eikLHiZnShw7ZyX9pxEt1UgUQkVFFYyDeFZfwZiV7l

Hoặc xem ở:

https://tinhte.vn/thread/tra-loi-ong-pham-sinh-ve-chu-vn-song-song-4-0-tac-gia-vanchung-nguyen.3544393/

 

[Trích đoạn] “Và nhớ rằng: Các Tác giả CVNSS4.0 cũng là người (không phải Thần Thánh) chỉ uyên bác hơn chúng ta, và dùng "cái" uyên bác ấy nhằm đưa chữ của tiếng Việt lên tầm cao mới mà thôi. Cho nên, nếu phát hiện điều ǵ chưa hợp lư, chúng ta hăy thẳng thắn trao đổi với các Tác giả với tinh thần tôn trọng, b́nh đẳng, yêu thương...”

 

 

6- Bài “Hữu xạ tự nhiên hương”

(của cô giáo văn TRẦN THỊ MINH, ngày 14-3-2022, Facebook: Trần Thị Minh https://www.facebook.com/profile.php?id=100004593123493)

 

https://tinhte.vn/thread/huu-xa-tu-nhien-huong-tac-gia-tran-thi-minh.3488570/

Hoặc xem ở:

https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid02sLSpRpbSPfjdfFmxcMK9w7kH4UkYw6qBY2WiLKH2FxxMjv88aXxoKM4VxqLr7iEol

 

Đoạn kết luận như sau:

“Việc hiện nay rất nhiều người “ném đá” chữ VNSS4.0 cũng là điều dễ hiểu v́ tâm lư chung sợ học lại, sợ thay đổi chữ viết, mà họ không nghĩ rằng, hiện tại chưa có nơi nào “bắt” học chữ này cả. Ngay các giáo sư, tiến sĩ ngôn ngữ học cũng lên tiếng nhà nước chưa có chủ trương dùng chữ này...

Càng hay! Cứ để chữ VNSS4.0 ngấm dần dần vào cộng đồng. Đến một giai đoạn nào đó, tự nó khắc tỏa hương.”

 

7- Bài “Tiếng (nói) Việt c̣n – nước ta c̣n”

(của NGUYỄN THIỆN TOÀN, ngày 23-2022, Facebook: Nguyễn Thiện Toàn https://www.facebook.com/tinhyeuvatien)

 

1/ Nguyễn Phước Ánh hay Nguyễn Phúc Ánh?

 

Hầu hết các văn bản, sách báo hiện nay, chúng ta đều thấy khi nhắc đến vua Gia Long th́ đều được ghi là Nguyễn Phúc Ánh, mặc dù tên đúng của ngài là Nguyễn Phước Ánh. Tại sao lại có chuyện như vậy? Phúc và Phước 2 chữ viết khác nhau rơ ràng thế mà?

 

福 (chữ Hán): PHÚC là 1 từ hán việt, c̣n 縛 (chữ Nôm): PHƯỚC, là 1 từ thuần Việt, trong hán tự chỉ có chữ Phúc không có chữ Phước, v́ thế các tiền nhân đă sáng tạo chữ Nôm để kí âm những từ mà chữ Hán không có. Từ đây ta có thể suy ra rằng tiếng nói và chữ viết là 2 phạm trù riêng biệt. Ta có thể vẽ dấu mũi tên để hàm ư về hướng đi, người khác cũng có thể vẽ 1 ngón tay đang chỉ về 1 phía cũng dùng để chỉ hướng vậy. Đấy là quá tŕnh tiến hoá của con người nói chung và người Việt nói riêng. (các bạn cũng có thể tự t́m hiểu thêm Phan Châu Trinh/Phan Chu Trinh xem tên nào viết đúng).

 

Vào cái thuở người Việt c̣n xài Hán tự (漢 字) th́ những chữ như "mẹ con", "trời xanh", "mây trắng", "ăn cơm", "sông núi"..., không có cái chữ Hán nào phát âm, kí âm được. Chỉ có những chữ Hán đồng nghĩa nhưng đọc âm Việt-Hán, là "mẫu tử", "thanh thiên', "bạch vân", "thực phạn", "giang sơn".

"Mẹ con", "sông núi", "trời xanh", "ăn cơm"...  tạo thành vốn liếng âm thuần Việt, kêu bằng là phải chịu cảnh lang thang bên ngoài văn tự chính thống (Hán tự). Thành thử giới sĩ phu người Việt mới nghĩ ra CHỮ NÔM, tức là một hệ thống văn tự ghi lại hết thảy các âm thuần Việt, chấm dứt t́nh cảnh lang thang của quốc âm thuần Việt!

Chữ Nôm, nói nào ngay, coi rắc rối lắm - nhưng có giá trị đáng ghi nhận. GIÁ TRỊ ở chỗ: Văn tự của một đất nước th́ phải ghi cho bằng được tiếng nói của dân tộc!

 

Văn tự nói cho cùng chỉ là cái vỏ, TIẾNG NÓI mới là cái tinh túy nhứt, tạo nên sự khác biệt. Tiền nhân chúng ta KHÔNG nói tiếng Tàu, mà phát âm theo cách của người Việt ("âm Việt-Hán", tức nói tiếng Việt dựa trên cải vỏ Hán tự), hết sức độc đáo. Lại c̣n phát minh ra được chữ Nôm để kí âm những từ không có trong từ điển tiếng Tàu.

 

"Âm Việt-Hán", xin được nhắc đi nhắc lại để cùng nhau nhớ rằng, đó là Tiếng Việt, thuộc về một phong cách diễn ngôn của người Việt. Ví dụ: mượn chữ 水 trong Hán tự, mặc kệ người Tàu đọc "shuǐ", tiền nhân chúng ta đưa tiếng Việt vào, đọc thành "Thủy" (âm Việt-Hán). "Thủy" - có nghĩa là "nước". Nhưng "nước" lại không nằm trong những lớp chữ đọc theo "âm Việt-Hán", mà thuộc về "âm Việt". Những thứ trên gọi là Đa chuẩn ngôn ngữ (polycentric language) là hiện đại; c̣n đơn chuẩn ngôn ngữ (monocentric language) lạc hậu ít nhứt nửa thế kỷ! Giả dụ nếu chúng ta không tiếp thu thêm các chữ viết của nước khác , vậy chúng ta có thể t́m được từ nào thuần Việt để chỉ về các từ sau không như: khoa học, công nghệ, dân quân ....

 

2/ Quay trở lại với Chữ Quốc Ngữ, từ những ngày đầu manh nha h́nh thành cho tới khi được công nhận chính thức và được sử dụng cho tới ngày nay với 29 chữ cái và 52 vần, đă dần thay thế cho chữ Nôm, Chữ Hán khó học khó nhớ mà c̣n ghi lại được chính xác những ǵ được nói ra. Lại c̣n bổ sung thêm các từ tiếng nước ngoài như cái can, kí lô, xăng, laptop... để bổ sung thêm vào kho từ vựng tiếng Việt, góp phần phong phú thêm tiếng Việt.

 

Tuy được xem là hoàn chỉnh và chưa có nhu cầu cấp thiết cải tiến chữ Quốc ngữ nhưng việc t́m ra một cách ghi tối ưu, hợp lí và ngắn gọn hơn cho tiếng Việt vẫn là việc nên làm, v́ thiết nghĩ đang vận hành hiệu quả không có nghĩa là không thể vận hành hiệu quả hơn hiện nay.

 

Trước đây phong trào cải tiến chữ Quốc ngữ đă được thực hiện nhiều nhưng không hiệu quả và thành công v́ vấp phải nhiều ư kiến trái chiều, hiện nay có 1 kiểu chữ mới ra đời, đáp ứng được ḱ vọng đó là Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) có thể tham khảo thêm tại đây:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CongThucChuVNSongSong4.0VaViDu.htm

 

Với việc có dấu mũ và 5 thanh âm, chữ viết hiện nay gây trở ngại khi làm việc với máy vi tính, nhất là lập tŕnh, cơ bản là máy tính xài ngôn ngữ nhị phân, vậy nếu muốn tiến xa về ngành công nghệ thông tin, chúng ta phải tạo ra chữ viết mới loại bỏ được dấu mũ và thanh âm. Hiện nay có 2 tác giả đă làm được việc ấy bằng việc ra đời của bộ chữ Việt Nam song song 4.0.

 

Độc giả nào quan tâm, có thể trải nghiệm kiểu chữ mới trên máy vi tính bằng việc kết hợp vào bộ gơ EVKEY trên hệ điều hành window tại đây:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/GoNhanhChuVietTrenMayViTinhBangKieuGoCVNSS4.0VoiBoGoEVKey.htm

 

Tuy tiện lợi và khả dụng nhưng vẫn vấp phải ư kiến trái chiều rằng kiểu chữ này không đánh vần được, không đáp ứng về mặt âm vị. Tuy nhiên vấn đề đă được giải đáp tại đây:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm

 

Nếu ngày xưa cụ Nguyễn Du viết truyện kiều bằng chữ Hán th́ ngày nay chúng ta có những vần thơ bất hủ ấy không? Chính nhờ viết bằng chữ Nôm, là âm tiếng Việt, phương ngữ Việt nên nhờ thế ta mới thấy được cái tài cái hay của cụ. Nếu cụ viết bằng chữ Hán, nay dịch lại th́ giọng văn sẽ giống thơ Đường, sẽ không c̣n "Trăm năm trong cơi người ta" nữa mà thành "Nhân thọ dĩ bách niên vi ḱ". Trong khi đó, nếu các nhà truyền giáo nghĩ ra CVN hoặc CVNSS vào thế kỷ 17 chẳng hạn, khi ấy Nguyễn Du sẽ viết "Trăm năm trog cơi wừj ta / Tramo namo trogp cois wujk ta" ngữ nghĩa vẫn không thay đổi.

 

Cũng thế, Chữ Quốc Ngữ hiện nay không đáp ứng được với những người làm về CNTT, không thể mă hoá trong thời đại Big Data này được, cần phải có 1 cách tiếp cận khác để máy tính hiểu được người mới thành công trong môi trường số hoá này, không cải tiến là lùi. Vậy c̣n chờ chi mà không công nhận CVNSS4.0.

 

Truyện Kiều c̣n, tiếng ta c̣n, tiếng ta c̣n, nước ta c̣n, có ǵ mà lo, có ǵ mà sợ, có điều chi nữa mà ngờ!.

 

***

Tham khảo:

-        https://thoixua.vn/sai-gon-xua/a-be-xe-hay-a-bo-co-su-phong-phu-trong-ngon-ngu-cua-viet-nam-xua-va-nay.html

-        http://chvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm

-        http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CongThucChuVNSongSong4.0VaViDu.htm

-        http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm

-        https://www.giaoduc.edu.vn/bat-hop-ly-cua-chu-quoc-ngu.htm

-        https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1274876082946369

-        https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1275539126213398

-        https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1270819910018653

-        https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1272116289889015

 

Email: nguyenthientoan200@gmail.com

 

NGUỒN:

https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/permalink/701429317937852/

 

8- Bài “Vài lời tâm sự”

(của NGUYỄN VĂN LUẬN, ngày 14-4-2022, Facebook: Nguyễn Văn Luận https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709)

Xem toàn bài ở: https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709/posts/pfbid02pa8yXMqJjUoxd63mnNF3rxyH3i4nrFuzrYKbtV4btsit3tDdY82fpn6e29KSMbccl

 

Đoạn mở đầu như sau:

“Ḿnh cũng đă từng có thời gian khoảng chừng một tuần, nhưng cách đây khoảng dăm năm, là ḿnh đă có nghiên cứu để tạo ra một loại chữ Việt không dấu. Loại chữ mới này dựa trên cơ sở bộ chữ quốc ngữ Việt Nam hiện hành. Nhưng sau một tuần mày ṃ, nghiên cứu, th́ ḿnh cảm thấy việc này là việc cực lớn lao mà với vốn kiến thức hạn hẹp của ḿnh th́ không thể tưởng tượng nổi, chứ đừng nói đến là làm được một chút ǵ . Sau đó ḿnh thấy giáo sư Bùi Hiển có quảng cáo bộ chữ mà ông sáng tạo ra, nhưng ḿnh thấy kiểu chữ của ông vẫn có dấu nên ḿnh không thích. Cách đây hơn một năm th́ ḿnh thấy bộ Cvnss4.0 xuất hiện trên mạng Facebook, th́ làm cho ḿnh có cảm t́nh liền, v́ kiểu chữ không dấu này thuộc về gu thích của ḿnh. Hơn nữa bộ Cvnss4.0 này đă được bộ Văn hóa, thể thao và du lịch cấp bản quyền sáng chế.

Qua sự t́m hiểu th́ ḿnh thấy bộ chữ này của hai tác giả Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh có rất nhiều ưu việt so với bộ chữ quốc ngữ. Vậy là ḿnh theo dơi trên trang Tôi Yêu Chữ Việt 4.0. Rồi ḿnh căn Nhóm này vừa mới có thành viên thứ 125, là ḿnh gia nhập liền, để ḿnh được mang con số 126 của nhóm vào ngày 22/3/2021.

Con số 126 với ḿnh có nghĩa là con số đi lên (1 lên 2, rồi 2 lại lên 6). Đó là bước đầu th́ đi lên c̣n chậm, sau đó đi lên rất nhanh. Số 126 theo quan niệm của người Nam Bộ là số có 9 nút, mà người ta hay quan niệm số rất đẹp ở biển số xe tại Việt Nam. Số 26 là số con rồng, được hiểu là một con rồng. Điều này thể hiện sự mong muốn sự tiến bộ trong nhận thức của ḿnh cùng sự phát phát triển của bộ chữ này. Qua t́m hiểu, học về bộ chữ này lại càng làm cho ḿnh thêm thú vị. Bởi bộ chữ này có công thức chuyển đổi qua lại giữa bộ chữ này với bộ  chữ quốc ngữ và bộ chữ viết tốc kí của Trần Tư B́nh là rất nhanh và chính xác. Một buổi sáng th́ ḿnh có thể chuyển đổi 3254 câu thơ trong Truyện Kiều từ chữ quốc ngữ sang Cvnss4.0 và bộ chữ viết nhanh.

Và cũng với thời gian đó có thể chuyển 3254 câu thơ đó từ Cvnss4.0 sang chữ Quốc ngữ và kiểu chữ viết nhanh. Và cũng từ cái công thức này, ḿnh cũng có thể chuyển số câu thơ trên từ kiểu chữ viết nhanh sang Chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0.

Nếu các bạn không tin th́ các bạn thử bảo ḿnh chuyển 500 câu thơ từ câu đầu tiên là số câu bao nhiêu, từ Chữ quốc ngữ sang Cvnss4.0. Trong ṿng chưa đầy 10 phút từ khi bạn yêu cầu, là bạn đă nhận được kết quả liền do ḿnh gửi kết quả.

Khi ḿnh đă là thành viên của nhóm th́ ḿnh cũng thường viết bài theo kiểu Cvnss4.0 đăng lên trang của nhóm. Đồng thời ḿnh cũng rất tích cực tham gia tranh luận, phản biện ở các bài viết và các lời b́nh trong các bài viết mà các thành viên trong nhóm đă đăng lên. Qua hơn một năm gia nhập nhóm th́ ḿnh thấy rằng: Hai tác giả của công tŕnh này bị rất nhiều người "ném đá",  bị xúc phạm nhưng họ vẫn đeo đuổi một cách bền bỉ với "sản phẩm" đầy yêu qúy mà họ đă tạo ra. Nếu như công tŕnh này rồi tương lai được một bộ phận người đông đảo trong xă hội quan tâm, sử dụng, th́ đó là một công tŕnh mang tầm vóc thế kỉ về chữ viết của người Việt mà từ 100 năm lại nay, ḿnh chưa thấy ai làm được.

Tuy ḿnh cũng đă thấy một số người cũng đă tạo ra những bộ chữ có h́nh thức khác nhau. Nhưng chắc các bộ chữ đó c̣n khiếm khuyết nhiều nên họ không dám trưng ra cộng đồng, hoặc họ chỉ le lói ra nhưng không dám thi đấu một cách công khai.

Làm một cái việc rất lớn lao mà thành công th́ việc làm của các tác giả đó thật sự vĩ đại. Ở đời việc ǵ mà ai cũng làm được th́ việc đó nếu thành công th́ cũng chẳng mấy có giá trị. C̣n việc làm lớn lao lạ lẫm mà thành công th́ công sức tiền bạc phải đổ ra rất nhiều. Đặc biệt những tác giả này thường ngay ban đầu rất dễ bị một số đông người sẻ xúc phạm, "ném đá" tới tấp không thương tiếc một cách thường xuyên.

Thôi th́ đă dám làm việc lớn th́ phải chấp nhận sự cản trở vô cớ hay là cố ư của một bộ phận không nhỏ trong xă hội là chuyện b́nh thường.

Đừng tưởng làm tổng thống nước Mĩ là được đại bộ phận dân chúng yêu thích, ca ngợi. May ra điều đó chỉ chưa tới 60% mà thôi.

Chuyện hai tác giả của công tŕnh này bị "ném đá" là b́nh thường. C̣n ḿnh là người ủng hộ công tŕnh này bị "ném đá", bị một số người dùng lời lẽ tục tỉu xúc phạm, th́ ḿnh cho đó cũng là điều b́nh thường.

(…)”

 

 

9- Bài “Vài lời nhắn gửi”

(của TRẦN MINH HẰNG, ngày 8-11-2022, Facebook: Trần Minh Hằng https://www.facebook.com/tranminhhang1990)

Xem toàn bài ở:

https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/posts/876194490461333/

 

Phần cuối bài như sau:

“Hai tác giả Trần Tư B́nh và Kiều Trường Lâm đă cố gắng bỏ ra rất nhiều công sức và thời gian để sáng tạo ra loại chữ viết mới rất độc đáo, tiết kiệm được thời gian và chi phí cho người dùng, thế nhưng cuối cùng họ được đổi lại là ǵ? Phải chăng là sự xúc phạm thô thiển. Tôi đă theo dơi rất nhiều comment trên hai trang “Tôi yêu chữ Việt 4.0” và fanpage Chữ Việt Nhanh và Chữ VNSS4.0 nhiều khi thấy rất bất b́nh và “nổi gai” về tŕnh văn hóa của một số người. Nhiều comment dưới các tút của hai tác giả này là những comment xúc phạm, hằn học dù những stt chẳng gây ảnh hưởng ǵ đến họ, không động đến miếng cơm manh áo của họ.

Khi bạn gơ những ḍng chữ phản bác chữ VNSS4.0, trước hết bạn hăy đọc qua nó một lần, và nếu có thời gian hăy thử viết vài chữ (không yêu cầu phải học vội). Bạn hăy viết thử vài chữ theo công thức có sẵn, bạn sẽ có đủ cơ sở lư luận để bài bác nó. Tôi nói câu này chắc chắn sẽ có những độc giả vặn lại và so sánh. Ví dụ có người so sánh việc học chữ để phản bác nó với việc cảnh sát phải dùng ma túy mới được bắt ma túy… Các bạn nên nhớ, mọi sự so sánh đều là khập khễnh các bạn nhé. Để tranh luận về vấn đề này nếu cần, tôi sẵn sàng tranh luận đến cùng với các bạn.

Các bạn lại nghĩ loại chữ này phá nát chữ quốc ngữ, nghĩ vậy bạn càng sai, càng thể hiện cái không hiểu về chữ Việt, văn hóa Việt của bạn. Các tác giả và những người yêu quư chữ này cũng chỉ mong nó được dùng song song với chữ quốc ngữ thôi bạn nhé. C̣n mọi nỗ lực của tác giả và mọi người đến cuối cùng trong vài chục năm nữa cũng không được như mong muốn th́ đành chịu. Trong chặng đường ấy họ cũng không làm sứt mẻ một hạt cơm nào của gia đ́nh bạn. Bạn nhớ nhé!

Các bạn cũng đừng cho rằng, loại chữ này của những kẻ tâm thần. Càng sai! Đầu óc bạn có sáng láng gấp 10 “bọn tâm thần” này đi, cũng không thể sáng tạo bằng 1/10 của “những kẻ tâm thần” này.

Vậy nên, thay v́ mạt sát các tác giả và những người đang học chữ VNSS4.0 của hai tác giả Trần Tư B́nh và Kiều Trường Lâm, các bạn hăy sáng tạo ra một cái ǵ đó có ích cho gia đ́nh bạn và bản thân bạn th́ thiết thực hơn.

Vài lời trong những phút cuối cùng của ngày đầu tháng, mồng 1 tháng 11 năm 2022.”

 

B̀NH LUẬN CỦA ĐỘC GIẢ

 

10- B́nh luận của ông NGUYỄN TRỌNG DŨNG, chuyên viên công nghệ thông tin (tháng 3-2021)

(Facebook: Nguyễn Trọng Dũng https://www.facebook.com/dungtrong)

Xem toàn bài và h́nh chụp ở:

https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid0VUjicBT2q5cbVnSmP52D34yigAZY684SWZMP5EGd1SgowsSJWjVQaHmkJ4DgFf2ml

 

"Chữ 4.0 là phát kiến lớn nhất về tiếng Việt từ Alexandre de Rhodes”.

Đó là nhận xét của chuyên viên công nghệ thông tin làm việc trong pḥng nghiên cứu hàng đầu.

 

Sau khi, ông Nguyễn Trọng Dũng, xin gia nhập nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt 4.0” ở Facebook (https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0), ông Dũng đặt một số câu hỏi sâu liên quan về Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0).

Sau phúc đáp những câu hỏi và trao đổi qua lại giữa ông Dũng với cả hai tác giả CVNSS4.0 là Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh, bất ngờ ông Dũng viết 1 bài dài giới thiệu công việc anh đă và đang làm nhiều năm trong lĩnh vực xử lư tiếng Việt ở công ty tin học hàng đầu, cùng lư do quan tâm đến CVNSS4.0, cũng như các lư do mà ông Dũng cho rằng "Chữ 4.0 là phát kiến lớn nhất về tiếng Việt từ Alexandre de Rhodes”.

***

Toàn bộ bài như sau:

“Tôi xin tự thanh minh một chút để các tác giả và thành viên khỏi nghĩ là tôi có ư bới móc chữ 4.0.

Tôi viết ḍng code máy tính đầu tiên vào năm 1985, ngay từ khi tiếp xúc với máy tính tôi đă gặp khó khăn trong việc sử dụng tiếng Việt trên máy tính.

Việc sử dụng tiếng Việt trên máy tính không được thuận tiện như tiếng Anh trên 4 phương diện:

 

- Phần mềm hoặc máy tính đang dùng không hỗ trợ.

- Đọc: tiếng Việt khó nhận diện dấu, nhất là với chữ hoa trên phông chữ nhỏ.

- Viết: nếu gơ nhầm sẽ mất thời gian để sửa.

- Một số vấn đề ít nổi trội hơn như sắp xếp, t́m kiếm.

 

Có hai nguyên nhân:

- Do hệ thống (máy tính và phần mềm),

- Do bản thân tiếng Việt.

 

Theo thời gian, nhờ tiến bộ của công nghệ và cố gắng của các lập tŕnh viên nguyên nhân thứ nhất được khắc phục dần dần, dù sẽ không bao giờ được triệt để. Về phía ḿnh tiếng Việt vẫn giữ nguyên không có thay đổi ǵ như thời viết bằng bút.

 

Từ khi là sinh viên tôi đă nghĩ cách Việt hoá DOS, rồi đến năm 1990 khi đi làm tôi nghĩ cách làm bàn phím và phông tiếng Việt cho Windows. Tôi bỏ ư định này sau một thời gian v́ không có cách ǵ cài đặt một bàn phím và bộ phông Windows hoàn hảo theo ư tôi.

 

Tôi liên tục làm việc trong một pḥng nghiên cứu hàng đầu về xử lư tiếng Việt nhưng ít liên quan trực tiếp đến vấn đề về bàn phím và phông chữ. Nhưng tôi vẫn quan tâm liên tục đến vấn đề này để t́m một giải pháp hoàn hảo ít nhất là cho bàn phím.

 

Các bàn phím tiếng Việt cho Windows được dùng phổ biến ở Việt Nam không "hoàn hảo" theo nghĩa khi gơ các chữ tiếng Việt bị gạch đỏ, nghĩa là máy không hiểu đó là tiếng Việt, và dùng một kĩ thuật mà Microsoft nói là không chính thống trong tài liệu từ năm 1990.

 

Cho tới tận năm 2013 nhóm của tôi mới đưa ra một bàn phím telex theo những công nghệ chính thống để phát triển bàn phím của Microsoft. Khi gơ tiếng Việt bằng bộ gơ này th́ các chữ sẽ không bị gạch đỏ nữa. Tuy vậy bộ gơ này cũng không hoàn hảo. Lỗi không tại chúng tôi, mà để phát triển trọn vẹn chúng tôi cần những kỹ thuật mà Microsoft chỉ dành riêng cho bàn phím tiếng Trung, tiếng Hàn, và tiếng Nhật. Sau 2 phiên bản với một số người dùng rất hạn chế chúng tôi không phát triển nữa.

 

Sau đó với áp lực của cộng đồng khoảng 4-5 năm sau Microsoft cũng đưa ra một bàn phím telex chính thống. Tôi không thích dùng Windows nữa nên cũng không muốn kiểm thử bàn phím này. Hy vọng là v́ Microsoft làm chủ được công nghệ hoàn toàn nên có thể khắc phục được những khó khăn về kỹ thuật của chúng tôi.

 

Tuy nhiên sau hơn ba chục năm suy nghĩ, tôi cho rằng chỉ có chữ Việt không dấu mới có thể là "giải pháp hoàn hảo", nên tôi rất vui mừng khi biết đến CVNSS 4.0 cách đây khoảng 1 năm. Tôi đem khoe ngay với các đàn anh đàn chị của ḿnh. Những người này đều là những người có gắn bó với xử lư tiếng Việt từ những ngày đầu tiên. Tôi nói, gần như nguyên văn: đây là phát kiến lớn nhất về tiếng Việt từ Alexandre de Rhodes. Nhưng buồn thay mọi người không tỏ ra một chút quan tâm. (tôi phải đi, sẽ viết tiếp).”

 

11- B́nh luận của cô giáo TRẦN THỊ MINH (ngày 13-09-2021)

(Facebook: Trần Thị Minh https://www.facebook.com/profile.php?id=100004593123493)

 

 

Sau khi tác giả Kiều Trường Lâm chia sẻ bài đăng: Đến bây giờ tôi vẫn chưa t́m ra "Lỗi của Tác giả Chữ VN Song Song 4.0 là ǵ mà phần lớn cộng đồng mạng lại chửi Tác giả?" th́ đă nhận nhiều b́nh luận từ các bạn cộng đồng mạng "LỖI" hay không "LỖI".

Đa số các bạn nói rằng Chữ VNSS4.0 có "LỖI. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một vài bạn ủng hộ Chữ VNSS4.0 hết ḿnh và đă chia sẽ những lời tâm đắc gửi đến Tác giả cũng như có vài lời nhắn nhủ đến các bạn cộng đồng mạng.

 

Toàn bộ b́nh luận của cô giáo Trần Thị Minh như sau:

“Tác giả không có lỗi. Chữ VNSS 4.0 không có lỗi. Mà lỗi ở chỗ sự nhận thức của cộng đồng mỗi khi có một sự cải cách về chữ viết xuất hiện. Chúng ta đă từng chứng kiến sự la ó, tẩy chay của cộng đồng mạng đối với chữ viết cải tiến của bác Bùi Hiền. Giờ chúng ta lại tiếp tục "nổi giận" với chữ VNSS4.0. Đọc những comment dưới tut này, tôi cũng không hiểu tại sao có những người lại có những từ ngữ phản cảm như vậy nói về chữ VNSS4.0 và nói về tác giả của nó.

 

- Thứ nhất, rất có thể khi các bạn "chửi" th́ gần như 100% các bạn chưa từng thử hiểu cái loại chữ này như thế nào. Mà chẳng qua chửi do quen mồm và dị ứng với chữ mới. Sợ phải học lại, nên cứ chửi thôi. Chửi theo quán tính, chửi theo phong trào. Mà trong câu chửi ấy chỉ toàn thấy phản cảm, thô thiển, không có lư luận xác đáng để người khác thấy quan điểm của họ.

 

- Thứ 2: Các tác giả đă nói rất rơ, tên của loại chữ này cũng rất rơ ràng: Chữ VN song song 4.0 chứ không phải là chữ để thay thế chữ QN. Nếu được dùng th́ nó sẽ tồn tại song song với chữ QN. Ai không thích học th́ thôi. Có ai bắt học đâu. Chữ QN vẫn tồn tại muôn đời chứ không hề bị thay đổi, bị mất đi.

 

- Thứ 3: Các bạn chửi mà không nghĩ rằng để nghiên cứu ra loại chữ này, các tác giả đă dốc rất nhiều tâm huyết kể cả tiền bạc để nghiên cứu và sáng tạo ra nó. Và công tŕnh nghiên cứu này đă được Bộ Văn hóa – Thể thao & Du lịch cấp bản quyền. Có nghĩa là tận TW cũng công nhận sự cải tiến này. Tất nhiên có vận dụng được đại trà hay không c̣n phải đợi chờ thời gian.

 

Vả lại chữ này không hề ảnh hưởng đến ai, không làm bát gạo nhà bạn vơi đi, không làm rớt giọt sữa nào trong ly sữa của con bạn, và nếu không chửi nó th́ bạn vẫn là bạn. Thế nhưng khi dùng những từ ngữ thô thiển, bậy bạ mạt sát tác giả trên mạng XH th́ có thể bạn không c̣n là chính bạn nữa! Tôi sẵn sàng đánh giá bạn là loại vô văn hóa.

 

Và riêng tôi, thời gian đầu cũng thấy nóng mắt khi đọc những thông tin về chữ viết này. Nhưng 1 năm sau tôi đă thay đổi nhận thức. Bởi tôi khâm phục ư chí, bản lĩnh và quyết tâm cao của hai tác giả Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh. Tôi khâm phục và ngưỡng mộ trí thông minh của họ. Những lắt léo trong sử dụng dấu và nguyên âm đă được thay đổi rất hợp lư. Hiểu rồi, tôi đă mạnh dạn thi và thấy ngỡ ngàng v́ đợt thi nào cũng có hàng trăm bạn dự thi. Hóa ra, loại chữ này cũng đă và đang được “phủ sóng” ngày càng rộng. Nhiều người đă chịu học nó. Và những người học nó lại không ai chửi nó nữa.

 

Tôi tin trong tương lai, chữ VNSS4.0 sẽ được số đông sử dụng như loại chữ viết thứ 2 song song với chữ QN.

Hăy tin ở Hoa Hồng!”

 

(Xem ở:

https://www.facebook.com/truonglam.kieu.73/posts/605218980889019

Hoặc xem ở phần b́nh luận:

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=604557820955135&id=1000420276661788&__cft__[0]=AZVY65KvW9eutZsqgy3XOStk7-LPFMRgKHM1-Kkqu81CsQih0zBw9FgzMfQ0p5geUMp7pSpZH6gA4ewS0QfqRTMvSk585ulPtxnz-flLP-pBpI10jqPUNc6RwNWi19ivzHc&__tn__=-UK-R)

 

12- B́nh luận của doanh nhân ĐỖ HỮU VỊ (ngày 28-03-2021)

(Facebook: Đỗ Hữu Vị https://www.facebook.com/dohuuvi99)

 

Ngày 28-3-2021, tác giả Kiều Trường Lâm chia sẻ một bài về CVNSS4.0 của báo Dân Việt vào nhóm "Hội Nhập Doanh Nhân Asean" th́ bất ngờ nhận được 3 lời khen rất đặc biệt từ doanh nhân Đỗ Hữu Vị, Chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc Công ty cổ phần công nghệ KTS VIP, diễn tiến như sau.

 

Lời khen đầu tiên của ông Vị:

"TUYỆT VỜI. HAI TÁC GIẢ NÀY GIỎI THẬT. CÓ THỂ MỘT NGÀY NÀO ĐÓ CHÚNG TA SẼ DÙNG BỘ CHỮ VIẾT NÀY."

 

Sau khi chúng tôi cảm ơn lời khen th́ ông Vị viết tiếp:

"Tuyệt vời. Cám ơn ngài. Chắc chắn chúng ta sẽ tiến trên nền văn minh thời đại công nghệ mới và lịch sử và các thế hệ sau sẽ ghi nhận những phát minh vĩ đại này!".

 

Hôm sau, chúng tôi báo tin ông Vị 2 lời khen trên đă được đăng trong một bài khác về chữ 4.0 của báo afamily. Xem tin xong, ông Vị viết:

"Thực sự các anh rất đặc biệt, điều rất đặc biệt đó được thể hiện và ḿnh chứng bằng hệ thống chữ viết đặc biệt, phù hợp với thời đại công nghệ, phù hợp với văn hoá, ngôn ngữ tiếng Việt... Chữ viết thay đổi cho phù hợp tiên tiên tiến thời đại nhưng Tiếng nói Việt Nam không thay đổi, văn hoá dân tộc không thay đổi ... Nói rằng đây là công tŕnh nghiên cứu, phát minh vĩ đại của Việt Nam cũng đúng!

Lịch sử sẽ ghi nhận, hậu thế sẽ ghi nhận công đức lớn lao của các quí vị!".

 

Nguồn 3 lời khen, ở phần b́nh luận:

https://www.facebook.com/groups/hoanhapdoanhnhanasean/posts/5907242285967885/

Hay xem ở:

https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid0Z9pc92YEuqNiC58yqhKxC3o9g26gabe5tYFsdfmVMaikaeHveVfawrMk5dN3wPdel

 

 

13- B́nh luận của độc giả GIANG HOANG (ngày 27-08-2021)

(Facebook: Giang Hoang https://www.facebook.com/hoang.giang.1988)

 

Toàn bộ b́nh luận của độc giả Giang Hoang như sau:

“Đầu tiên em xin được ủng hộ anh hết ḿnh. Về nguyên nhân em xin được nói từng ư như sau:

 

- Đây là công tŕnh sản phẩm của người Việt, không v́ lí do ǵ người Việt không ủng hộ. Nên nhớ chữ Quốc ngữ không do người Việt sáng tạo mà là công tŕnh của môt giáo sỹ người Bồ và người Việt cũng không sử dụng nó hay công nhận nó là địa vị chính thức mà do Phó Đề Đốc người Pháp ép phải dùng. Ai tôn thờ chữ quốc ngữ th́ cứ tôn thờ chứ em th́ vẫn hi vọng người Việt dùng chữ mà người Việt nghĩ ra.

 

- Nếu bảo đây chỉ là chút cải tiến so với chữ gốc th́ em thấy các cụ nhà ta cũng nghĩ ra chữ Nôm từ việc cải tiến chữ Hán và người Việt vẫn coi chữ Nôm là hàng Việt nên công tŕnh của anh hoàn toàn giống như công tŕnh của chữ Nôm vậy.

 

- Việc lo lắng phải in lại các văn bản chỉ là lời nguỵ biện. Hàng năm tất cả các tác phẩm, văn bản đều được tái bản in lại dù chẳng có ǵ đổi mới, từ sách cho trẻ đi học cho đến các văn bản pháp quy. Ngoài ra, dưới thời kỳ thay đổi chữ viết hoàn toàn có thể bảo lưu các văn bản cũ dùng song song. Ở những nước đa ngôn ngữ, các văn bản của họ đều có nhiều phiên bản ở các ngôn ngữ khác nhau. Nếu 1 ngày chính phủ ra văn bản coi tiếng anh là ngôn ngữ thứ 2 th́ tất cả các văn bản hiện có đều phải có thêm 1 bản tiếng anh. Việc in ấn không nên được mang ra làm lư do ở đây.

 

-  Nếu cộng đồng vẫn không thoải mái với việc in ấn thêm văn bản là tốn kém th́ chúng ta có thể tiếp cận theo 1 cách khác. Ở thời đại 4.0 và chữ của anh cũng là chữ Việt 4.0 tất cả các văn bản có thể được chuyển thành tài liệu online trên mạng, thế là không đụng đến tiền bạc của ai nữa.

 

Chúc anh và dự án thành công. Mong một ngày đất nước sử dụng thứ chữ được làm ra bởi người Việt.

 

(Nguồn, xem ở phần b́nh luận: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=593986935345557&id=100042027666178)

Không có mô tả ảnh.

 

BÀI PHỎNG VẤN ĐỘC GIẢ

 

14- Phỏng vấn độc giả TẠ THU HÀ

(Facebook: Thu Hà https://www.facebook.com/thuhaagribankhanoi)

 

Chị Tạ Thu Hà, Trưởng pḥng một ngân hàng ở Hà Nội, là một trong những người tiên phong đầu tiên đă học và yêu thích CVNSS4.0. Trước ngày công bố CVNSS4.0 - 1/4/2020, tác giả Kiều Trường Lâm đă liên hệ để phỏng vấn.

 

Toàn bộ 3 câu hỏi phỏng vấn và trả lời của Thu Hà như sau:

 

1. Độc giả cảm nhận như thế nào về CVNSS4.0 sau khi đă áp dụng thành công?

- Thu Hà: Hiện nay, người dùng máy tính và điện thoại di động tại VN đang quen dùng kiểu gơ tiếng Việt là Telex. Tuy nhiên, quy tắc gơ của Telex khá dài và nếu gơ sai th́ người dùng sẽ phải xóa hết đi và gơ lại từ đầu. Đây là hạn chế rất lớn đối với những người trẻ tuổi, những người luôn muốn mọi thao tác của ḿnh trên máy tính và điện thoại được thực hiện nhanh nhất. V́ vậy, khi Chữ VN Song Song 4.0 được áp dụng thành công, chắc chắn sẽ khiến những người dùng trẻ tuổi tiếp nhận và sử dụng, v́ Chữ VNSS dường như đă khắc phục được mặt hạn chế của Telex.

 

2. Độc giả thấy có khả năng trong tương lai được giới trẻ sử dụng không?

- Thu Hà: Như đă đề cập tại câu 1, CVNSS 4.0 có khả năng cao được giới trẻ đón nhận, nhờ sự hợp lư và ngắn gọn của nó. Việc học CVNSS 4.0 chắc chắn sẽ không phải là điều khó khăn đối với họ. Bên cạnh đó, sự mới lạ cũng là một yếu tố lôi cuốn người dùng trẻ tuổi. Và biết đâu, chính họ sẽ là những nhân tố tích cực nhất trong việc ứng dụng CVNSS 4.0 vào các lĩnh vực của cuộc sống.

 

3. Độc giả cảm nhận như thế nào về tính thẩm mỹ của Chữ Cvnss4.0

- Thu Hà: Khi nh́n vào một đoạn văn bản được soạn thảo bằng CVNSS4.0, theo cách chúng ta nh́n vào một bức ảnh ảo không gian ba chiều (một loại ảnh thời trẻ thơ chúng ta hay xem để thư giăn đầu óc), th́ nhận thấy CVNSS 4.0 quả là đều đặn và đẹp mắt. Mỗi từ có số lượng chữ cái khá đều nhau, không có từ nào quá dài hoặc quá ngắn, cũng không bị các dấu làm cho rối mắt. Nói chung, CVNSS 4.0 có tính thẩm mỹ cao.

 

Ngoài ra, tôi cũng muốn nói đến tính cần thiết của một kiểu chữ mới ngắn gọn hơn, hợp lư hơn kiểu chữ Quốc ngữ hiện tại như sau:

 

Thật ra nhu cầu rút gọn chữ viết đă có từ lâu, thể hiện ở việc chúng ra luôn tự nghĩ ra cách viết tắt, thậm chí có cả 1 môn học gọi là tốc kư. Thế nhưng, v́ mỗi người tự nghĩ ra theo cách của ḿnh, nên nhiều lúc chỉ có người viết mới đọc đúng được chữ do chính họ viết, c̣n đưa người khác sẽ không thể đọc được do không nắm được quy luật. V́ vậy, rất cần thiết có 1 kiểu chữ viết nhanh, với quy luật dễ nhớ, dễ viết, dễ đọc. Và có lẽ CVNSS 4.0 đă đáp ứng được tính cần thiết này. Quan trọng nhất, CVNSS 4.0 chỉ là 1 công tŕnh cải tiến nhằm mục đích chữ viết của nước ta được hoàn thiện hơn, đẹp mắt hơn, chứ tuyệt đối không làm ảnh hưởng đến ngôn ngữ Việt, văn hóa Việt. Theo em hiểu, điều mà CVNSS 4.0 muốn cải tiến chính là CHỮ Việt, không phải là TIẾNG Việt.

 

(Nguồn: https://www.facebook.com/photo/?fbid=473197814091137&set=a.151203532957235)

 

15- Phỏng vấn độc giả HOÀNG VĂN BÁT  

(Facebook: Bát Hoàng https://www.facebook.com/bat.hoang.9)

 

Nhà giáo Hoàng Văn Bát, là một trong những người tiên phong đầu tiên đă học và yêu thích CVNSS4.0. Trước ngày công bố CVNSS4.0 - 1/4/2020, tác giả Kiều Trường Lâm đă liên hệ để phỏng vấn.

 

Toàn bộ 3 câu hỏi phỏng vấn và trả lời của ông Hoàng Văn Bát như sau:

 

1. Độc giả cảm nhận như thế nào về cvnss 4.0 sau khi đă áp dụng thành công?

- Hoàng Văn Bát: CVNSS4.0 đă giải quyết cơ bản những nhược điểm của chữ Quốc ngữ, thống nhất cách đánh vần và đọc, rút ngắn chữ viết.

 

2. Độc giả thấy có khả năng trong tương lai được giới trẻ sử dụng không?

- Hoàng Văn Bát: Chữ VN song song 4.0 (CVNSS 4.0) nối tiếp thành quả của Chữ Việt Nhanh (CVN) đưa bảng chữ cái chữ quốc ngữ từ 29 chữ về 26 chữ cái, giống bảng chữ cái Anh Mỹ. (Do Hoa Kỳ chiếm vị trí thượng tôn trong cả hai ngành công nghiệp trên nên tiêu chuẩn ISO này được xây dựng dựa trên Chuẩn mă trao đổi thông tin Hoa Kỳ (tức ASCII, bộ kư tự dùng cho 26 × 2 chữ cái của bảng chữ cái tiếng Anh). Về sau, các tiêu chuẩn như ISO/IEC 10646 (Unicode Latinh). Nên tôi tin rằng CVNSS 4.0 sẽ được giới trẻ tin dùng.

 

3. Độc giả cảm nhận như thế nào về tính thẩm mỹ của Chữ VN Song Song 4.0

- Hoàng Văn Bát: CVNSS 4.0 thay những chữ có râu như: Ă, â, ê, ô, ơ, ư bằng những chữ cái và thay sáu (06) dấu thanh (không dấu, sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng) bằng các chữ cái rất hợp lư.

 

Từ cơ sở đó, CVNSS 4.0 viết nhanh hơn, đẹp hơn chữ quốc ngữ và chữ Anh, tiện lợi hơn khi viết rất nhiều. Nó đă đơn giản hóa thao tác nên gơ bàn phím rất nhanh.

 

CVNSS 4.0 rất dễ tiếp thu, v́ đọc và đánh vần hoàn toàn như chữ quốc ngữ. Người đọc thông viết tạo chữ quốc ngữ chỉ cần dùng bảng tóm tắt đối chiếu sau ba (03) đến năm (5) lần là có thể thao tác được rồi. (Đọc và viết CVNSS 4.0 thành thạo).

 

CVNSS 4.0 là một bước tiến tất yếu để hoàn thiện cho chữ quốc ngữ trong thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay. Là phương tiện để chuyển tải nhanh nhất, tiện lợi nhất toàn bộ văn minh của thế kỷ 21 của dân tộc VN với thế giới. Tôi kỳ vọng và tin tưởng chắc chắn công tŕnh này sẽ được giới trẻ VN lựa chọn và sử dụng làm phương tiện biểu đạt của ḿnh.

 

Xin chân thành cảm ơn và kính chúc hai (2) đồng tác giả công tŕnh CVNSS 4.0. sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

 

(Nguồn: https://www.facebook.com/photo/?fbid=472640650813520&set=a.151203532957235)

 

 

CÁC BÀI BÁO

 

16- Bài “Thêm một công tŕnh cải tiến chữ quốc ngữ: Chữ Việt Nam song song 4.0”

(MỸ QUYÊN - 02/02/2020 - Báo mạng Thanh Niên Online)

https://thanhnien.vn/them-mot-cong-trinh-cai-tien-chu-quoc-ngu-chu-viet-nam-song-song-40-post921231.html

 

Đoạn mở đầu như sau:

“Bắt đầu nghiên cứu về các chữ cái thay cho dấu của chữ quốc ngữ từ nhỏ, Kiều Trường Lâm (Hà Nội), 34 tuổi, đến nay đă hoàn thành công tŕnh chữ viết hoàn toàn khác biệt so với chữ hiện tại để cải tiến chữ quốc ngữ.

Công tŕnh này có tên Chữ Việt Nam song song 4.0, được Kiều Trường Lâm hoàn thiện sau khi phối hợp nghiên cứu của ḿnh với công tŕnh cải tiến chữ quốc ngữ có tên "Chữ Viết Nhanh" của tác giả Trần Tư B́nh (hiện đang ở Úc).”

 

17- Bài “Tác giả Chữ Việt Nam song song 4.0 bị lập nhóm anti: Tuy buồn nhưng vẫn vui v́ vừa nhận 1 đề nghị không tưởng” (144 lần Chia sẻ, 1800 Thích)

(THANH HƯƠNG - Tháng 4/2021 - Theo Trí Thức Trẻ)

Xem ở:

https://afamily.vn/tac-gia-chu-viet-nam-song-song-40-bi-lap-nhom-anti-tuy-buon-nhung-van-phan-chan-vi-vua-nhan-1-de-nghi-khong-tuong-20210423155022917.chn

 

Đoạn mở đầu như sau:

"Một chuyên gia CNTT đang công tác tại Viện Công Nghệ Thông tin, sau khi thử học chữ đă thốt lên rằng: "CVNSS 4.0 là phát kiến lớn nhất từ Alexandre De Rhodes", tác giả Kiều Trường Lâm chia sẻ.

Tác giả Chữ Việt Nam song song 4.0: Dự định in sách và vận động dạy chữ mới ở trường THPT và đại học, sẽ dạy chữ mới cho các con khi đủ tuổi.”

 

18- Bài “Tác giả Chữ Việt Nam song song 4.0: Nhiều người từng chửi ḿnh giờ lại mê chữ của ḿnh, đă tổ chức 6 đợt thi viết chữ với tổng giải thưởng tới 72 triệu” (98 Chia sẻ, 2000 Thích)

(THANH HƯƠNG, - Tháng 3/2021 - Theo Trí Thức Trẻ)

https://afamily.vn/tac-gia-chu-viet-nam-song-song-40-nhieu-nguoi-tung-chui-minh-gio-lai-me-chu-cua-minh-da-to-chuc-6-dot-thi-viet-chu-voi-tong-giai-thuong-toi-72-trieu-2021032918001383.chn

 

19- Bài Tác giả Chữ VN song song 4.0: "Nhận gạch đá nhưng độc giả vẫn thức đêm học chữ mới của tôi" (1900 Thích)

(HÀ MINH - Chủ nhật, 28/03/2021 – Báo mạng Dân Việt)

https://danviet.vn/tac-gia-chu-viet-nam-song-song-40-nhan-gach-da-nhung-doc-gia-van-thuc-dem-hoc-chu-moi-cua-toi-20210326102624625.htm?fbclid=IwAR1Go_VlXxzxHDEiK00v1PTzc8H9y6mjy8CW3c3KNLtUxUkmlweG2B_lv54

 

Đoạn mở đầu như sau:

“Tác giả Kiều Trường Lâm cho rằng, con đường hướng đến thành công th́ phải chấp nhận dư luận. Anh không cảm thấy sốc v́ mọi người "ném đá" mà hiện tại có nhiều người ủng hộ chữ viết của anh.”

 

20- Bài “Tác giả Chữ Việt Nam song song 4.0 tham vọng chinh phục cả nước” (919 Thích)

(CẨM MỊCH - Chủ nhật, 21/02/2021 – Tạp chí điện tử Người Đưa Tin)

https://www.nguoiduatin.vn/tac-gia-chu-viet-nam-song-song-4-tham-vong-chinh-phuc-ca-nuoc-a506547.html?fbclid=IwAR1sbuZ5NLf0YdOyYJvqONcgRv3xr-NTqH8G63j8smNEXo_xqDUOznXZAGE

 

Đoạn mở đầu như sau:

Tác giả Kiều Trường Lâm bày tỏ: “Một vài chuyên gia công nghệ thông tin nói Chữ Việt Nam song song 4.0 là què quặt, th́ hăy chứng minh nó què quặt ở chỗ nào?”.

Mặc dù khẳng định, nhóm tác giả không nhằm mục đích thay thế Chữ Quốc ngữ, nhưng tác giả Kiều Trường Lâm vẫn đang gieo một hy vọng: “Chữ Việt Nam song song 4.0 đang trong quá tŕnh quảng bá rộng răi đến mọi đối tượng. Giả sử, đến một giai đoạn nào đó, đạt được hàng triệu độc giả th́ độc giả mới chính là những người có tầm ảnh hưởng tác động đến Chính phủ có thay thế Chữ Quốc ngữ hay không...”

 

21- Bài “Bị phản đối kịch liệt, tác giả “Chữ Việt Nam song song 4.0” lên tiếng: Chỉ mất 3 buổi học là thành thạo kiểu chữ mới này” (8000 Thích)

(VÂN TRANG - 04/04/2020 – Theo Trí Thức Trẻ)

https://kenh14.vn/bi-phan-doi-kich-liet-tac-gia-chu-viet-nam-song-song-40-len-tieng-chi-mat-3-buoi-hoc-la-thanh-thao-kieu-chu-moi-nay-20200401233528642.chn

 

Đoạn cuối cùng như sau:

“Theo tác giả, sở dĩ tên gọi của kiểu chữ mới là "Chữ VN song song 4.0" là v́ đây không phải chữ viết thay thế chữ Quốc ngữ mà chỉ là một kiểu chữ viết tay hoặc nhắn trên màn h́nh, máy tính. Kiểu chữ sẽ cho phép người dùng đánh không dấu rất nhanh mà không phải lo về sự hiểu nhầm ư nghĩa, khiến việc đánh máy trở nên nhanh và dễ dàng mà không cần thông qua phần mềm nào.

Tác giả Trần Tư B́nh khẳng định không hề có mục đích cải tiến chữ Quốc ngữ: "Gọi là Chữ VN song song v́ chúng tôi không có tham vọng dùng nó thay thế chữ Quốc ngữ như một số thông tin thời gian gần đây. Bộ chữ của chúng tôi chỉ là một loại chữ viết tắt không dấu, dùng song song với chữ Quốc ngữ. Đó là cách viết tay hay viết trên điện thoại và không cần dùng bất cứ phần mềm nào".

 

22- Bài “Chữ VN Song Song 4.0 tham gia cùng công nghệ Blockchain trong quá tŕnh chuyển đổi số”

(PV – Thứ bảy 10/09/2022 – Báo mạng Dân Việt)

https://danviet.vn/chu-vn-song-song-40-tham-gia-cung-cong-nghe-blockchain-trong-qua-trinh-chuyen-doi-so-20220909183711783.htm

 

Đoạn cuối cùng như sau:

“Anh Long nhận định về cvnss 4.0: "Đây là dự án đầy nỗ lực đóng như một sự góp thêm hỗ trợ chữ viết tiếng Việt của nhóm tác giả tuy chưa dựa trên một lập luận ngôn ngữ học nào, mà dựa trên những mong muốn rất phi ngôn ngữ học tức là viết không dấu và tối ưu hóa bằng mọi giá, nên hóa ra nó lại tạo ra các động lực khác như một gợi ư quan trọng về công nghệ trong việc tận dụng Cvnss 4.0 cho nhiều mục đích khác nhau thay v́ bài xích nó"’

 

23- Bài “Cô giáo mở lớp dạy miễn phí, có tiền là đi... từ thiện”

(TÀO NGA – Thứ bảy 24/08/2022 – Báo mạng Dân Việt)

Xem ở:

https://danviet.vn/co-giao-miet-mai-mo-lop-day-hoc-mien-phi-di-lam-tu-thien-va-me-chu-vn-song-song-40-20220824053931038.htm

 

[Trích đoạn]

“Mới đây, cô Thái biết đến công tŕnh chữ VN song song 4.0 (CVNSS 4.0) của 2 tác giả Kiều Trường Lâm với nghiên cứu "Kư hiệu dấu" phối hợp nghiên cứu "Chữ Việt nhanh" của tác giả Trần Tư B́nh (hiện đang ở Australia). Đây là công tŕnh sử dụng 26 chữ cái La-tinh, trong đó dùng 18 chữ cái La-tinh để thay thế dấu thanh và dấu phụ cho chữ quốc ngữ. CVNSS 4.0 có thể được ứng dụng trong thời đại công nghệ 4.0 v́ không xuất hiện tượng bị lỗi phông chữ ở bất kỳ máy tính hay trên bất kỳ điện thoại di động nào.

   Cô Thái rất ṭ ṃ về chữ viết này và quyết định tự học. Sau 1 tuần, cô có thể đọc viết trôi chảy. "Tôi thấy đây là kiểu chữ rất hay, tiện lợi, dùng trong lĩnh vực công nghệ thông tin. V́ chữ không dấu nên không bị nhầm lẫn và rút gọn được nhiều thời gian cho thế hệ trẻ", cô Thái chia sẻ.

   Cùng với dạy học môn Văn, cô Thái đă mở lớp daỵ thêm chữ CVNSS 4.0 với mục đích "sau này có lúc cần dùng tới". Cô Thái cho biết, cô tự soạn giáo án dạy chữ theo quy cách như một bài dạy Văn là theo phương pháp tích hợp. Chỉ sau vài buổi dạy các em có thể tự đọc, viết.”

 

 

CÁC VIDEO

 

24- Video “Chữ Việt Nam song song 4.0”: Giải pháp khắc phục nhầm lẫn khi viết không dấu”

(ngày 3-4-2020, MUTEX thực hiện, dài 3 phút 37 giây, 4 ngh́n lượt xem, 758 b́nh luận)

Xem ở:

https://fb.watch/5a3JErlgrr/

 

25- Video “8 bài tự học tốc kư chữ Việt song song 4.0 trong 90 phút” do Nguyễn Văn Luận thực hiện năm 2024.

-        Video 1: https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754/videos/1743766409799260/

-        Video 2: https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754/videos/1653303878917390/

-        Video 3 & 4:  https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754/videos/1337558200565486 

-        Video 5 & 6: https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754/videos/1790252861789248/

-        Video 7 & 8: https://www.facebook.com/nguyen.van.luan.547754/videos/3790306007901587/

 

26- “20 Video vỡ ḷng CVNSS4.0 trên YouTube” do Nguyễn Minh Khuê thực hiện vào năm 2023.

(Facebook: Minh Khuê Nguyễn https://www.facebook.com/profile.php?id=100069534550765, Email: nkhue328@gmail.com)

Xem toàn bộ 20 Video ở:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/20VideoVoLongCVNSSTrenYouTube.htm

 

--------------------------------

 

 

D- 19 BÀI VỀ CHỮ VIỆT THỜI CÔNG NGHỆ SỐ CỦA LONG NGO (chuyên viên xử lư ngôn ngữ tự nhiên)

 

Từ ngày 14-8-2022 đến ngày 13-5-2023, Thạc sĩ Long Ngo đăng trên Phây búc (Facebook) ở nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt 4.0” một loạt hơn 20 bài ngắn dài liên quan đến chữ Việt thời công nghệ số, như về: Chữ Quốc Ngữ, bộ gơ tiếng Việt, Chữ VN Song Song 4.0, v.v …

Sau đây là tựa đề 19 bài trong loạt bài trên.

  1. Chữ VN Song Song 4.0 (Cvnss4.0)
  2. Cvnss4.0 - Phát triển như thế nào?
  3. V́ sao Cvnss4.0 bị hiểu lầm?
  4. Có bao nhiêu chữ biến thể từ chữ Việt truyền thống hiện nay?
  5. Kỳ 1. Kư sự bộ gơ tiếng Việt - Sự xuất hiện của “VIQR”
  6. Kỳ 2. Kư sự bộ gơ tiếng Việt - Đi t́m một tiêu chuẩn thống nhất (?)
  7. Cvnss4.0 trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0
  8. Cvnss4.0 về mặt ngôn ngữ
  9. Cvnss4.0 - Thuộc nhóm các ngôn ngữ IAL?
  10. Chữ Quốc Ngữ trong tiến tŕnh lịch sử dân tộc
  11. Cvnss4.0 trong hành tŕnh t́m tiếng nói đồng thuận
  12. Tiện ích nhỏ từ Cvnss4.0 mang lại
  13. Cvnss4.0 dưới góc nh́n mă hóa
  14. Những chữ cái dùng “lậu”
  15. Vũ điệu của những con chữ
  16. Cvnss4.0 từ “phát kiến” đến sự h́nh thành giả thuyết cho bộ chữ Bila
  17. Giá trị tiếng Việt qua các minh chứng. Thêm góc nh́n từ Cvnss4.0
  18. Chữ Việt cổ qua lăng kính Cvnss4.0
  19. Mạn đàm về thanh điệu trong tiếng Việt từ quá khứ đến tương lai

 

Xem toàn bộ 19 bài ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/19BaiVeChuVietThoiCongNgheSo.htm

 

Vài nét về Thạc sĩ Ngô Hoàng Đại Long (Long Ngo)

Hiện là Nghiên cứu viên tại Phân hiệu Đại học Quốc gia-TP.HCM tại tỉnh Bến Tre, có nhiều công tŕnh khoa học – được công bố trên Scopus & WoS - liên quan đến hướng nghiên cứu của ḿnh về Địa lư ngôn ngữ, nhất là các Ứng dụng của xử lư ngôn ngữ tự nhiên trong GIScience.

 

 

--------------------------------

 

 

E- CÁC CUỘC THI TRỰC TUYẾN (ONLINE) CÓ THƯỞNG CVNSS4.0

 

Sau khi CVNSS4.0 ra đời vào cuối tháng 3-2020, hai tác giả CVNSS4.0 đă đều đặn tổ chức các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng Chữ VN Song Song 4.0, mỗi 2 tháng một lần. Tham gia Ban giám khảo có kỹ sư tin học Chu Cẩm Tú Linh (Facebook: Chu Cẩm Tú Linh https://www.facebook.com/linhcct).

 

Bất cứ ai cũng có thể tham gia nếu có tài khoản Phây búc (Facebook). Đến thời điểm này (tháng 12/2025) đă có 34 cuộc thi.

 

Theo kế hoạch, các cuộc thi trực tuyến sẽ tiếp tục cho đến hết năm 2027 (và có thể tiếp tục nhiều năm sau đó nếu số người tham gia đông đảo) ở Fanpage Chữ Việt Nhanh & Chữ VN Song song 4.0 (https://www.facebook.com/fanpageCVN) và ở nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt 4.0” trên Phây Búc Facebook (https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/).

 

* Tổng Giải Thưởng mỗi cuộc thi: 12,000,000₫.

Chia ra 3 phần như sau: Bạn tham gia phần nào cũng được, hoặc cả 3 phần.

 

-        Phần Một (Giải Nhất 1,500,000₫, giải Nh́ 500,000₫).

Trả lời đúng hết và nhanh nhất nh́ 10 câu hỏi trắc nghiệm về Chữ VN Song Song 4.0 (Cvnss4.0).

 

-        Phần Hai (3 giải, mỗi giải 1,000,000₫).

Viết đúng 2 câu thơ Kiều bằng Cvnss4.0.

 

-        Phần Ba (Giải Nhất 5,000,000₫, giải Nh́ 2,000,000₫).

Quảng bá Cvnss4.0 hữu hiệu nhất.

 

* Xem mẫu thể lệ, giải thưởng và đề thi Cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0 đợt 34 ở 1 trong 2 đường dẫn sau:

https://www.facebook.com/fanpageCVN/posts/pfbid0XUNEfGBXy7qNCj2jWA9C7XEydqAxva2725G5MSrjyhpj7LVpCpQYb21nvzJGZjWPl

 

Trung b́nh mỗi đợt thi vừa qua có gần 100 người tham gia.

Sau đây là b́nh luận của độc giả Hồng Là tham gia thi cuộc thi đợt tứ 18 và trúng giải thưởng 2 triệu :

"Em xin chân thành cảm ơn chương tŕnh đă tạo lên một ngôi nhà trí tuệ một trường đời thật bổ ích .

Học chữ vnss4.0 đă động năo thông minh thêm mà vẫn có phần thưởng

Em cảm ơn chương tŕnh nhiều.

💃Em xin chany thahl camz ono chuzo trihl das taor leny woiy nhal trij tuef motf truzk doik thatf boq ikj

Hocr chuw vnss4.0 das dogf naos thogy mihp themy mal vang coj fand thuzv

Em camz ono chuzo trihl nhiwd."

 

Nguồn: (xem ở phần b́nh luận)

https://www.facebook.com/la.phamthi.35/posts/pfbid0BvnsE488rZ6CDCLy87cLYKzqX7S2kuVUfVnPztuUj5YoYsq1hinLXNsS1JKboYzNl

 

 

--------------------------------

 

 

F- CÁCH ĐÁNH VẦN CHỮ VN SONG SONG 4.0

(Người viết bài: Trần Tư B́nh, tháng 5-2023)

 

Nhiều độc giả hỏi làm sao đánh vần CVNSS4.0 khi nó được dùng như bộ chữ?

 

Ví dụ độc giả Quả Cầu (https://www.facebook.com/qua.cau.the.sphere) hỏi:

‘...Sau khi quen chữ 4.0 rồi th́ nh́n chữ "tocb dof" (tốc độ) ta cũng có thể phát âm nhanh là “tốc độ”, nhưng nếu cần phải dạy cho trẻ em đánh vần như "tờ-ốc-tốc-sắc-tốc, đờ-ô-đô-nặng-độ", th́ sẽ dạy bộ chữ 4.0 như thế nào?’.

 

Trả lời như sau:

Chỉ có ở Việt Nam mới có kiểu học chữ bằng cách đánh vần.

Khi sáng tạo ra chữ Quốc ngữ, các giáo sĩ Tây phương cũng không hề soạn ra cách đánh vần kiểu hoàn toàn vô nghĩa như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt” (Việt).

Cách đánh vần như trên có lẽ chỉ thích hợp trong thời xa xưa khi giấy mực thiếu thốn. Nó không c̣n thích hợp trong thời đại thông tin mạng và giấy mực đầy đủ như hiện nay.

 

Theo phương pháp sư phạm mới trong việc dạy chữ Quốc ngữ th́ không cần thiết phải đánh vần như ở thế kỷ trước.

Ta chỉ nên dạy trẻ em học thuộc tên 29 chữ cái và 5 dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng) của chữ Quốc ngữ, rồi dạy đọc nguyên chữ; hoặc nếu thực sự cần đánh vần th́ chỉ là ráp phụ âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu phụ.   

Đánh vần chỉ làm mất thời gian học śnh lặp lại các các chữ cái và các dấu đă học.

 

Ví dụ, khi học đến vần "Uyển" th́ các em đă biết đọc các nguyên âm, phụ âm và 5 dấu thanh: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.

Nếu dạy theo cách đánh vần theo kiểu cũ th́ các giáo viên thường dạy đánh vần là "u-i dài-ê-nờ-uyên-hỏi-uyển". Họ dạy trẻ em đọc âm từng chữ cái và âm dấu hỏi (mà các em đă biết đọc) rồi cuối cùng đọc là "uyển".

Công đoạn đọc âm từng chữ cái và âm dấu hỏi trước âm "uyển" là không cần thiết v́ các em đă biết đọc âm các chữ cái và dấu hỏi rồi.

V́ vậy, khi học chữ "uyển" th́ chỉ nên đọc là "uyển". Như vậy đỡ mất th́ giờ ê a đọc đi đọc lại âm từng chữ cái. Lớp học đỡ mệt mỏi hơn.

Lúc dạy vần "uyên", ví dụ thấy chữ "chuyên", bộ óc trẻ em tự động có thể đọc ngay là "chuyên" v́ giai đoạn này trẻ em chắc chắn đă biết đọc phụ âm đầu Ch /chờ/, ở các chữ như: cha, chị, cho, …

 

Cần biết, đă có nhiều phụ huynh dạy con em ḿnh đọc được chữ Quốc ngữ không qua đánh vần.

Chỉ cần gơ từ khóa “Không đánh vần” vào khung t́m kiếm Gu-gồ (Google) là ta có thể đọc được nhiều bài viết nói lư do và thành công trong việc dạy đọc chữ Quốc ngữ không qua đánh vần.

-        Ví dụ bài “Không nên để trẻ học đọc tiếng Việt bằng cách đánh vần” của Lê Khánh Hùng:

https://vnexpress.net/khong-nen-de-tre-hoc-doc-tieng-viet-bang-cach-danh-van-3800549.html

[Trích đoạn] “…Chỉ có ở Việt nam mới có kiểu học chữ bằng cách đánh vần, và được nâng thành "lư luận" ở các cuộc "cải cách giáo dục". Với chữ quốc ngữ tiếng Việt - một ngôn ngữ viết sao đọc vậy, rất ít ngoại lệ -có thể dạy trẻ con biết đọc trong ṿng một tuần hoặc nhanh hơn, một khi không vướng víu vào bất kỳ bộ quy tắc đánh vần nào.”.

 

-        Hoặc xem bài “Có cần dạy trẻ Việt đánh vần không?” của Nguyễn Thanh Tuân:

https://vnexpress.net/co-can-day-tre-viet-danh-van-khong-3808763.html

[Trích đoạn] “…Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi phương pháp dạy chữ viết cho trẻ em Việt Nam. V́ trẻ em chưa đến tuổi đi học ở trường vẫn có thể học đọc sách và học đọc trực tiếp tiếng Việt không qua giai đoạn đánh vần. Giống như người lớn học tiếng Anh, Nga, Đức, Pháp, Hoa, Hàn hay Nhật mà thôi.”

 

-    Hoặc xem bài “Dạy đọc (2): Đánh vần hay không đánh vần?” của Gs. Nguyễn Hưng Quốc:

https://www.voatiengviet.com/a/danh-van-hay-khong-danh-van-11-24-2011-134463458/916430.html

[Trích đoạn] “…Tai hại đầu tiên là nó khiến học sinh chán học, hoặc ít nhất, không thấy thú vị ǵ trong việc quác miệng ra gào to những âm thanh hoàn toàn vô nghĩa như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt » (Việt). Tai hại thứ hai là nó làm học sinh trở thành thụ động, và do đó, mất hẳn tính sáng tạo. Các em được thầy cô giáo dẫn dắt từng li từng tí. Từng vần. Từng phụ âm đầu. Từng thanh điệu. Và từng chữ. Việc dẫn dắt cẩn thận, chu đáo, chi li đến độ trí óc của các em không cần và cũng không thể làm bất cứ việc ǵ khác. Trừ việc nhớ.”

 

-        Tiến sĩ vật lư Trần Quốc Khánh (Hà Nội) trong buổi tranh luận về CVNSS4.0 với tác giả Trần Tư B́nh, tháng 9-2022, đă cho biết chỉ trong ṿng 3 tuần lễ là dạy con đọc trôi chảy bài báo chữ Quốc ngữ mà không cần đánh vần (Facebook: Qvoc Khanh https://www.facebook.com/qvockhanh)

 

Khi học CVNSS4.0 ta cũng theo phương pháp mới là không đánh vần v́ ở CVNSS4.0 th́ dấu thanh và dấu phụ được mă hóa vào chữ cái cuối từ.

Ví dụ:

- Tocb dof (tốc độ) ta đọc nguyên chữ là “tốc độ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là “tờ-ốc-tốc, đờ-ộ-độ”.

- Docb tok (đốc tờ) ta đọc nguyên chữ là “đốc tờ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là đánh vần là "đờ-ốc-đốc, tờ-ờ-tờ".

- Yly, Ylq, Hyly, Hylf, Hylg, Hylf (Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện) ta đọc nguyên chữ là “Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là đánh vần là "uyên, uyển, hờ-uyên-huyên, hờ-uyền-huyền, hờ-uyễn-huyễn, hờ-uyện-huyện".

 

Nói tóm lại, theo phương pháp sư phạm mới, dù dạy chữ Quốc ngữ hay CVNSS4.0, ta nên dạy đọc nguyên chữ; hoặc nếu cần đánh vần th́ chỉ là ráp phụ âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu phụ.

 

Bà Hồng Là (Facebook: https://www.facebook.com/la.phamthi.35) đă dạy CVNSS4.0 cho hai cháu học lớp 2 và lớp 4 của bà mà không cần đánh vần. Bà viết vào tháng 12/2022 như sau: 

“Trẻ con các bé thông minh lắm. Cháu nhà tui chỉ hướng dẫn các dấu và hướng dẫn bé 52 quy tắc rút gọn là bé đă hiểu đọc và viết được, bé không phải đánh vần, chữ vnss4.0 người già để ư đến rất nhanh thuộc c̣n trẻ em tiếp thu nhanh lắm. Các bác không lo lắng cho trẻ em. Cháu nhà em phải dừng chưa cho bé học v́ bé tiếp thu quá nhanh luôn, u70 u80 học c̣n dễ th́ trẻ em không phải nghĩ ạ. Mọi người học cho vui cũng là biết thêm một kiểu chữ thấy rất hay nhé. Chúc các bác nhiều sức khoẻ và minh mẫn nhiều.”

 

 

Nguồn: (xem ở phần b́nh luận)
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02EMghVoJTtKFjegMe8eC76dpuzaYdyqDhkccaufddXAgWPgAVc3Z2Z9XjujMqq3bhl&id=1450207587&mibextid=Nif5oz

 

Mời đọc thêm bài tham luận ‘Có cần thiết phải học đánh vần khi dạy tiếng Việt không?’ mà chúng tôi đă viết năm 2011 ở:

http://chuvietnhanh.sf.net/CoCanThietPhaiHocDanhVanKhiDayTiengVietKhong.htm

 

--------------------------------

 

 

G- V̀ SAO CVNSS4.0 CÓ THỂ LÀ BỘ CHỮ C̉N KIỂU GƠ TELEX TH̀ KHÔNG THỂ

(Người viết bài: Kiều Trường Lâm)

 

Một vị chuyên gia trong ngành ngôn ngữ là Viện Trưởng Viện Ngôn Ngữ - Nguyễn Văn Hiệp (FB: Van Hiep Nguyen) đă b́nh luận rằng "......... nhóm Unikey hay Vietkey hoàn toàn có thể tŕnh ra một bộ chữ tiếng Việt không dấu, chẳng hạn "Trần Tử B́nh" sẽ là "Traanf Twr Binhf", và như vậy chính là cải cách chữ QN."

 

No photo description available.

 

Diễn giải:

- Trand Tuv Bihl là chữ VN Song Song 4.0 = Trần Tử B́nh

- Traanf Twr Binhf là kiểu gơ Telex = Trần Tử B́nh

Trong trường hợp này vị chuyên gia ấy đă có ư nói rằng nhóm Unikey hay Vietkey hoàn toàn có thể tŕnh ra một bộ chữ tiếng Việt không dấu, chẳng hạn "Traanf Twr Binhf" là cải cách chữ Quốc ngữ từ Telex.

Hiện nay, đa số chúng ta đang dùng kiểu gơ Telex để gơ bung ra chữ Quốc ngữ. Chưa có một văn bản nhà nước nào công nhận kiểu gơ Telex là bộ chữ.

 

V́ sao Telex không thể trở thành bộ chữ cải cách được? Có thể chứng minh như sau:

 

1. So sánh tính tương đồng của chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0.

 

Để so sánh tính tương đồng của chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0 th́ chữ viết phải đảm bảo ở 4 dạng đọc được: đọc thầm, đọc thành tiếng, đọc trong nháy mắt và đọc liên tiếp trong văn bản. Nếu chữ viết thiếu một trong 4 dạng đọc trên th́ đó không phải là bộ chữ.

 

Chứng minh qua ví dụ:

Chữ Quốc ngữ: đường thẳng

Cvnss4.0: duzk thagv

Ta thấy trong chữ Quốc ngữ đă có sự liên kết của chữ và dấu khác biệt nhau. Công đoạn xử lư của năo bộ trong nhận dạng việc đọc:

 

- Chữ Quốc ngữ:

Đường: năo nhận diện ở vần "ường" xử lư từ "ườ" đến phụ âm cuối "ng" (ườ-ng = ường), 1 bước xử lư từ A đến B.

Thẳng: năo nhận diện ở vần "ẳng" xử lư từ "ẳ đến phụ âm cuối "ng" (ẳ-ng = ẳng), 1 bước xử lư từ A đến B.

Việc đọc 1 bước xử lư trên 1 đường thẳng từ A sang B

 

- Cvnss4.0

Duzk: năo nhận diện ở vần "uzk" xử lư từ "uz" đến kư hiệu dấu "k" (uz-k = uzk), 1 bước xử lư từ A đến B.

Thagv: năo nhận diện ở vần "agv" xử lư từ "ag" đến kư hiệu dấu "v" (ag-v = agv), 1 bước xử lư từ A đến B.

Sở dĩ, Cvnss4.0 làm được điều này là bởi v́ kư hiệu dấu nằm cuối cùng lại có đúng 1 chữ cái để nhận diện toàn bộ các dấu thanh và dấu phụ tương ứng chữ Quốc ngữ là điểm cuối ta nh́n thấy.

Việc đọc 1 bước xử lư trên 1 đường thẳng từ A sang B.

 

Vậy để đảm bảo việc đọc hiểu một cách dễ dàng ở chữ viết đọc có dấu thanh và dấu phụ th́ chỉ duy nhất năo xử lư công đoạn nằm trên 1 đường thẳng từ A sang B.

 

Cvnss4.0 đáp ứng điều kiện này th́ đă đảm bảo tính tương đồng với chữ Quốc ngữ.

Chính v́ đáp ứng điều kiện này nên Cvnss4.0 đă thoát khỏi chữ Quốc ngữ. Chính v́ vậy, Cvnss4.0 không phải là chữ cải tiến chữ Quốc ngữ mà là ở một dạng chữ viết khác ở môi trường không dấu vẫn đảm bảo việc đọc hiểu dễ dàng.

 

Tại sao Cvnss4.0 lại thoát khỏi chữ Quốc ngữ là v́: trong việc đọc hiểu th́ năo nhận diện ở chữ cái nên việc h́nh dung trong năo ở chữ có thanh điệu là môi trường của các chữ cái ghép thành nó tạo ra môi trường chữ có thanh điệu. Việc h́nh dung đọc hiểu là các kư hiệu dấu.

 

C̣n chữ Quốc ngữ, h́nh dung trong năo là những chữ cái và các dấu ghép thành nó tạo ra môi trường có thanh điệu. Việc h́nh dung đọc hiểu là chữ có dấu.

 

Đó là lư do v́ sao Cvnss4.0 được gọi là chữ song song v́ đă thoát khỏi chữ Quốc Ngữ. Kư hiệu dấu là sáng tạo đầu tiên trong lịch sử Việt Nam kể từ khi chữ Quốc ngữ ra đời. Kư hiệu dấu kết hợp với vần Chữ Quốc Ngữ và vần CVN của tác giả Trần Tư B́nh trở thành Cvnss4.0.

 

2. Telex có đáp ứng được nhận diện của năo trên đường thẳng từ A sang B?

 

Như đă đề cập ở trên, để đáp ứng điều kiện trở thành bộ chữ th́ bộ chữ ấy phải đáp ứng điều kiện trong việc nhận diện của năo, chỉ duy nhất nhận diện trên 1 đường thẳng từ A sang B.

Ở Telex việc nhận diện hoàn toàn là các chữ cái như Cvnss4.0. Nhưng Cvnss4.0 trở thành bộ chữ được mà Telex chỉ là kiểu gơ cho chữ Quốc ngữ v́ Telex không đảm bảo tính tương đồng trong việc nhận diện xử lư của năo trên 1 đường thẳng từ A sang B.

 

Chứng minh:

Ta lấy lại ví dụ trên ở kiểu gơ Telex:

Chữ Quốc ngữ: đường thẳng

Telex: Dduwowfng thawrng:

 

Dduwowfng: năo nhận diện ở vần "uwowfng" xử lư từ "uw" đến "ow" đến "f" đến "ng" (uw-ow-f-ng = uwowfng). Việc đọc hiểu trong chữ telex có nhiều công đoạn xử lư từ A đến B, B đến C, C đến D (A-B-C-D) ở nhiều điểm trên 1 đường thẳng sẽ gây ra xử lư chậm nhịp trong việc đọc hiểu văn bản.

Thawrng: năo nhận diện ở vần "awrng" xử lư từ "aw" đến "f" đến ng (aw-r-ng = awrng). Tương tự như trên trong chữ "aw-r-ng = awrng" năo xử lư ở đường thẳng có nhiều điểm.

Vậy Telex không đáp ứng được việc đọc trên 1 đường thẳng với 2 điểm từ A sang B. Nên kiểu gơ Telex không thể là bộ chữ mà chỉ là kiểu gơ.

V́ vậy, lời b́nh luận của một vị chuyên gia là Viện Trưởng Viện Ngôn Ngữ Học - Nguyễn Văn Hiệp trong ngành ngôn ngữ là hoàn toàn không đúng khi đề cập kiểu gơ Telex có thể trở thành bộ chữ cải cách.

 

--------------------------------

 

 

H- CVNSS4.0 CÓ ĐÚNG NGUYÊN TẮC ÂM VỊ HỌC KHÔNG?

(Người viết bài: Trần Tư B́nh)

 

Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) chính thức được báo chí nói đến vào cuối tháng 3-2020 sau khi nó được Cục Bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp giấy chứng nhận bản quyền số 1850/2020/QTG.

 

Nhiều ư kiến, bài viết trái chiều trên mạng xă hội của nhiều độc giả đă được viết ra.

 

Phần lớn độc giả chỉ đọc bản demo h́nh chụp bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh qua 2 kiểu chữ trên báo chí. Họ không chịu t́m hiểu công thức CVNSS4.0, cho nên họ đă có nhiều nhận định chưa chính xác về CVNSS4.0, chẳng hạn cho rằng chữ 4.0 “không hợp lí, không có cơ sở khoa học” (Ts. Nguyễn Văn Lợi – Nguyên Phó Viện trưởng Viện ngôn ngữ học Việt Nam), hoặc chữ 4.0 "...thiếu khoa học trong thiết kế, chưa tuân thủ cấu trúc ngôn ngữ tiếng Việt, không tuân thủ hệ thống ngữ âm quốc tế, không bảo đảm tính đơn trị, c̣n nhập nhằng và khó nhớ...” (Ts. Đặng Minh Tuấn - tác giả VietKey).

 

Chúng tôi đă viết một bài dài “Chữ Việt Nhanh và Chữ VN Song Song có đúng nguyên tắc âm vị học không?” nhằm phản biện lại các nhận định thiếu chính xác nói trên và giải thích sự tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc âm vị học của Chữ VN Song Song 4.0 – một bộ chữ không dấu cực ngắn cho tiếng Việt.

 

Kính mời độc giả xem bài viết trên ở:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm

 

Bài này đă được mạng Thánh địa Việt Nam học đăng lại và chia ra 2 phần ở:

- Phần 1: https://thanhdiavietnamhoc.com/chu-viet-nhanh-chu-vn-song-song-4-0-co-dung-nguyen-tac-am-vi-hoc-hay-khong/

- Phần 2: https://thanhdiavietnamhoc.com/chu-viet-nhanh-chu-vn-song-song-4-0-co-dung-nguyen-tac-am-vi-hoc-hay-khong-phan-2/

 

--------------------------------

 

 

I- VIẾT CÁCH NÀO ĐÚNG?

“Sách” = Sakj hay Sakp? - “Tốc” = Tocb hay Tocy?

Câu hỏi:

Gần đây, có một độc giả viết Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) khá thành thạo nêu thắc mắc là phát hiện thấy có một số từ ở Chữ VN Song Song 4.0, có thể viết khác nhau, nhưng khi đọc, phát âm đều giống nhau.

Ví dụ:

1) Trường hợp thứ nhất, chữ "thích" viết bằng CVNSS4.0 sẽ là: (thikj) hoặc (thikp), tuy cách viết có khác nhau, nhưng khi phát âm đều là từ "thích" cả, (số chữ trong từ "thích" không thay đổi).

2) Trường hợp thứ hai, chữ "tốc" viết bằng CVNSS4.0 cũng vậy: (tocb) hay (tocy), th́ cách viết tuy có khác nhau, nhưng khi phát âm đều là từ "tốc", (số chữ trong từ "tốc" không thay đổi).

 

Trả lời:

Nay xin trả lời đầy đủ 2 trường hợp trên như sau để độc giả hiểu rơ v́ sao chữ "thích" hay "sách" phải viết ở CVNSS4.0 là (thikj) hay (sakj) chứ không phải là (thikp) hay (sakp). Và chữ "tốc" hay "tốt" phải viết ở CVNSS4.0 là (tocb) hay (totb) chứ không phải là (tocy) hay (toty).

 

Ba nguyên tắc của CVNSS4.0 là:

* Nguyên tắc thứ nhất là quy đổi chữ Quốc ngữ (CQN), càng ngắn gọn càng tốt.

 

* Nguyên tắc thứ nh́ là khi hai từ ở CVNSS4.0 có 2 cách viết khác nhau nhưng đọc âm giống nhau th́ phải chọn cách nào gần giống với CQN hơn.

   Ví dụ:

   - Chữ "quốc" ở CVNSS4.0 có thể viết là (qocb) hay (qusb). Ta chọn (qocb) v́ có 3 chữ cái giống chữ "quốc". Ta không chọn (qusb) v́ chỉ có 2 chữ cái giống chữ "quốc".

   - Chữ "quần" ở CVNSS4.0 có thể viết là (qand) hay (qald). Ta chọn (qand) v́ có 3 chữ cái giống chữ "quần". Ta không chọn (qald) v́ chỉ có 2 chữ cái giống chữ "quần".

 

* Nguyên tắc thứ ba là chữ cái đặt ở cuối từ làm Kư Hiệu Dấu phải thống nhất chỉ 1 cách để khi CVNSS4.0 hiện ra trong những nơi cần đọc nhanh như Karaoke, phụ đề ở phim, v.v... th́ óc ta mới đọc kịp. Khi đọc nhanh CVNSS4.0 óc ta chỉ cần lướt nhanh Kư Hiệu Dấu ở cuối từ là biết ngay từ này gốc ở chữ Quốc ngữ có thanh ǵ và dấu phụ gi.

   Ví dụ:

   - Chữ "tốc" viết bằng CVNSS4.0 có thể là: (tocb) hoặc (tocy). Ta phải chọn (tocb) v́ B là kư hiệu thay cho dấu sắc ở những từ có dấu nón (â, ê, ô). Ta không chọn (tocy) v́ Y không phải là dấu sắc. Kư hiệu dấu Y chỉ thay cho dấu nón ở các từ thanh ngang.

Nếu ta viết là (tocy) th́ khi đọc lướt nhanh, óc ta sẽ xử lư không kịp v́ vừa phải nhớ Y là dấu nón và vừa phải nhớ C ở sau O th́ không cần thêm dấu sắc.

   - Chữ "thích" viết bằng CVNSS4.0 có thể là: (thikj) hoặc (thikp). Ta phải chọn (thikj) v́ J là kư hiệu cho dấu sắc ở những từ không có dấu phụ (dấu nón hoặc dấu trăng hoặc dấu móc). Ta không chọn (thikp) v́ P không phải là dấu sắc. P chỉ dùng ở những chữ có thanh ngang (tức không có dấu thanh: sắc huyền hỏi ngă nặng). P là kư hiệu câm, nó không thay cho dấu thanh hay dấu phụ nào. P có đặc tính là khử trừ kư hiệu dấu đứng trước nó để không bị hiểu lầm.

Chẳng hạn như chữ "long" viết ở Chữ Việt Nhanh (CVN) là (log) và ở CVNSS4.0 là (logp). P đặt sau g là để khử trừ kư hiệu dấu g đứng trước nó để không bị hiểu lầm là "lỗ" v́ ở CVNSS4.0 th́ (log) nghĩa là "lỗ".

________

 

- Nguồn 2 câu hỏi:

https://www.facebook.com/share/p/14MT8o2HpFX/

 

- Nguồn bài “Viết cách nào đúng?”:

https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid037boEDgwBiXAsydkZfVWPWrhMpn7zndTxRRarFNkgxHAu3PoSyF5xQnNmpH94Hxn4l

 

 

 

 

J- VÀI HÀNG TIỂU SỬ HAI ĐỒNG TÁC GIẢ

 

- Tác giả Kiều Trường Lâm:

 

 

Sinh năm 1986 tại Tuy Ḥa, Phú Yên, Việt Nam.

Chỗ ở hiện tại: Hà Nội, Việt Nam.

Học vấn: Cử nhân Quản trị Kinh doanh, chuyên ngành Marketing, Đại học Kinh Tế Huế.

Công việc: Mậu dịch quốc tế.

 

- Tác giả Trần Tư B́nh:

 

 

Sinh năm 1954 tại Đà Nẵng, Việt Nam.

Chỗ ở hiện tại: Thành phố Sydney, Úc.

Học vấn: Tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Tp.HCM, 1977, ngành Ngữ Văn. Tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm Tiểu Học Đà Nẵng, 1974.

Công việc ở VN: Giáo viên Văn trường THPT cấp 3 Lư Thường Kiệt, Tp.HCM, từ 1977-1980.

Công việc ở Úc: Làm việc ở Bưu Điện Úc, từ 1982 đến nay (2023). Cuối tuần, dạy Việt ngữ ở Liên trường Văn hóa VN Sydney, từ 1986 đến 2016. Quản trị trang mạng Chữ Việt Nhanh http://chuvietnhanh.sf.net

 

 

 

© Kiều Trường Lâm & Trần Tư B́nh (phiên bản ngày 06-12-2025)

 

- Kiều Trường Lâm

(Email: kieutruonglam@gmail.com, Facebook: https://facebook.com/truonglam.kieu.7)

 

- Trần Tư B́nh

(Email: tubinhtran@gmail.com, Facebook: https://facebook.com/tubinhtran)

 

 

 

*****************

 

· Đường dẫn để in và xem bài này:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.pdf

Hoặc:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.doc

 

· Đường dẫn để xem bài này trên mạng:

http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.htm

 

 

 

Về Trang Chính: Chữ Việt Nhanh

http://chuvietnhanh.sourceforge.net