CHỮ VN SONG SONG 4.0
Tốc kư chữ Việt không dấu thời công nghệ số
Kiều Trường Lâm & Trần Tư B́nh
MỤC LỤC
I.
Giới thiệu
II.
Công thức Chữ VN Song Song 4.0
(CVNSS4.0)
III.
Vài bảng tóm tắt CVNSS4.0 do độc
giả soạn
IV.
20 bài vỡ ḷng CVNSS4.0
V.
So sánh vài ví dụ
giữa Chữ Quốc
Ngữ, CVNSS4.0 và kiểu gơ Telex
VI.
Lời cuối
VII.
Tham khảo
PHỤ LỤC: gồm các bài
đọc thêm chỉ có tính
tham khảo
A.
CVNSS4.0 góp được ǵ vào xây dựng
chữ viết và bảo tồn,
phát huy văn hóa đồng
bào dân tộc
thiểu số?
B.
Các bài đủ thể loại của độc giả về CVNSS4.0
C.
19 bài về chữ Việt thời công nghệ số của Long Ngo
D.
Các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0
E.
Cơ duyên ra đời
CVNSS4.0 năm 2020
F.
Cách đánh vần CVNSS4.0
G.
V́ sao CVNSS4.0 có thể là bộ
chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không thể?
H.
CVNSS4.0 có đúng nguyên tắc âm vị học
không?
I.
Vài hàng tiểu sử hai đồng
tác giả
I- GIỚI
THIỆU
Dù chữ
Quốc ngữ hiện
nay đang vận hành hiệu quả và chưa
có nhu cầu
cấp thiết cải tiến chữ viết nhưng việc t́m ra một
cách ghi không cần phần mềm, hợp lí và
ngắn gọn hơn cho tiếng
Việt vẫn là việc nên làm; v́ thiết
nghĩ đang vận hành hiệu quả không có nghĩa
là không thể vận hành hiệu quả hơn hiện nay.
Chữ VN
Song Song 4.0 (CVNSS4.0) là phương pháp tốc kư không dấu
cho tiếng Việt,
chỉ sử dụng 26 chữ cái La-tinh và
dựa trên nền tảng Chữ Quốc Ngữ (CQN).
Nó rút gọn tối
đa CQN qua một số quy tắc,
rồi dùng chữ cái đặt
ở cuối từ
để thay thế dấu thanh và dấu
phụ.
CVNSS4.0 không nhằm thay thế CQN. Theo đúng tên gọi,
nó chỉ dùng song song với CQN như là bộ chữ
phụ, hỗ trợ trong các môi trường
không cần phần mềm gơ, thích hợp
ở thời công nghệ số.
Ai thích
th́ học. Không ai bắt buộc được
ai học. Những ai
viết được
CVNSS4.0 th́ đều
ủng hộ nó. Một số
người đă học để phản bác nó nhưng sau
khi học xong th́ hầu
hết quay sang ủng
hộ nó.
CVNSS4.0 được sáng tạo vào cuối
năm 2019 bởi hai đồng tác giả là
Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh.
CVNSS4.0 được Cục Bản quyền tác giả thuộc
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nước CHXHCN Việt Nam cấp
bản quyền số 1850/2020/QTG, ngày 25-3-2020.
CVNSS4.0 không dấu và rất ngắn
cho nên áp
dụng nó vào công nghệ
thông tin th́ có nhiều lợi ích trong
bối cảnh cách mạng công nghệ số.
Ví dụ:
tiết kiệm trong lưu trữ dữ liệu, thiết kế chữ viết cho đồng bào dân tộc thiểu
số và cho người khiếm thị, dùng làm ngôn
ngữ lập tŕnh, tiết kiệm chi phí cho ngân hàng
khi nhắn hàng chục triệu tin nhắn SMS mỗi ngày mà đảm bảo nội dung không hiểu lầm, v.v… [1]
Nói chung, bộ chữ tốc kư CVNSS4.0 rất ngắn cho nên ta có thể
dùng như bộ chữ hoặc như kiểu gơ.
Khi dùng
như bộ
chữ, CVNSS4.0 hữu
ích ở:
-
Viết nhanh tiếng Việt mà không cần phần mềm.
-
Khi
viết tin nhắn CQN
không dấu trên điện thoại, messenger, zalo… nhiều lúc gây hiểu lầm. CVNSS4.0 khắc phục được nhược điểm gây hiểu lầm này.
-
Khi
áp dụng vào công nghệ
thông tin, ví dụ như môi trường máy tính và
kỹ thuật số, th́ sẽ
có nhiều lợi ích.
Khi dùng
như kiểu
gơ, CVNSS4.0 hữu ích ở:
-
Cài
CVNSS4.0 như kiểu
gơ tốc kư vào các
bộ gơ tiếng Việt để
gơ CQN nhanh hơn.
Kiểu gơ
này đă được tích hợp vào bộ
gơ EVKey. Gơ kiểu CVNSS4.0 mà vẫn bung ra chữ Quốc ngữ. Tiết kiệm gần 25% thời gian gơ. Xem hướng dẫn ở bài ‘Gơ nhanh chữ
Việt trên máy vi tính bằng kiểu gơ CVNSS4.0 với bộ gơ EVKey’: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/GoNhanhChuVietTrenMayViTinhBangKieuGoCVNSS4.0VoiBoGoEVKey.htm
-
Hoặc vào trang chuyển đổi trực tuyến qua lại giữa CQN và CVNSS4.0 http://chuvnsongsong.com để
trực tiếp gơ kiểu CVNSS4.0 mà vẫn bung ra CQN trọn vẹn, rồi sao chép (copy) kết quả và dán vào
bất cứ nơi nào.
Ai viết được
CQN mà học một vài giờ
th́ chắc chắn sẽ đọc được
CVNSS4.0 v́ nó chỉ có 52 qui tắc rút gọn
và thay dấu
từ CQN. Hiểu được 52 qui tắc
rồi th́ sẽ đọc dễ dàng bài
thơ SÓNG của Xuân
Quỳnh sau đây.
II- CÔNG THỨC
CHỮ VN SONG SONG 4.0
CVNSS4.0
gồm 2 phần, tất cả có 52 qui tắc.
- Phần thứ Nhất: có 34 qui tắc rút gọn tối đa Chữ Quốc ngữ (CQN)
để
tạo thành Chữ Việt Nhanh (CVN) vẫn c̣n dấu
thanh và dấu phụ.
- Phần thứ
Nh́: Sau
đó, dùng 18 chữ cái, gọi là Kư
Hiệu Dấu (KHD) đặt
ở cuối từ
thay thế các dấu thanh
và dấu phụ cho CVN th́ mới tạo
thành Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0).
(- CVN do tác giả Trần
Tư B́nh sáng tạo từ năm 1977. Xem chi tiết ở bài “Chữ Việt Nhanh: kiểu
chữ Việt cực
ngắn” và bài “Phỏng vấn tác giả
Trần Tư B́nh về tốc kư Chữ Việt Nhanh” trong mục Tham khảo cuối bài này. [2] [3]
- C̣n
18 chữ cái làm KHD th́ do tác giả Kiều Trường
Lâm sáng tạo. Xem chi
tiết ở bài “Cơ duyên ra
đời CVNSS4.0 năm
2020” trong mục Phụ Lục cuối bài này.)
52 qui tắc của CVNSS4.0 có hệ thống,
móc xích nhau. Hiểu rơ qui tắc ở phần trước th́ mới hiểu
được các
qui tắc ở phần
sau.
Ai đọc
lướt bài này chỉ vài
phút th́ chắc chắn sẽ không hiểu đúng cấu trúc CVNSS4.0.
Trung b́nh phải tốn một vài giờ đọc bài này th́
mới hiểu được 52 qui tắc
biến đổi từ CQN qua CVNSS4.0.
Sau
đây là Phần thứ Nhất: gồm 34 qui tắc rút gọn
tối đa CQN để tạo thành Chữ Việt Nhanh
(CVN).
Xin lưu ư: CVN chưa phải là CVNSS4.0.
II.1- Chữ Việt Nhanh (CVN)
CVN là
kiểu chữ cực ngắn vẫn c̣n các
dấu, rút gọn CQN theo các qui tắc ở 5 nhóm sau:
1- Bỏ bớt dấu sắc ở mọi từ có chữ cái
cuối là: c, p, t, ch (1 qui tắc).
Vd: bực tưc
= bực tức, nup = núp, trot lọt = trót lọt.
2- I thay Y. Y thay UY. Chỉ hai vần
AY, ÂY giữ nguyên AY,
ÂY (3 qui tắc).
• I thay Y. Vd: i tá = y tá.
• Y thay UY. Vd: thư = thúy, byt = buưt.
• Chỉ hai vần
AY, ÂY giữ nguyên AY, ÂY. Vd:
mây bay = mây bay.
3- Phụ âm đầu
chữ:
F thay PH, Q thay QU, C thay K, K thay KH, Z thay D, D thay Đ, J thay GI, G thay GH, W thay NG-NGH (9 qui tắc).
• F thay PH. Vd:
fải = phải.
• Q thay QU. Vd:
qay = quay, qân = quân, qôc = quốc,
qi = qui, qy = quy.
• C thay K. Vd:
cín = kín, cê = kê, cẻ =
kẻ.
• K thay KH. Vd:
ki kó kăn = khi khó khăn.
• Z thay D. Vd: ź = d́,
zo zự = do dự.
• D thay Đ. Vd: di dâu dó = đi đâu đó.
• J thay GI. Vd:
já j́ = giá
ǵ, jữ j́n = giữ ǵn, jặt jịa = giặt giỵa (v́ i thay y).
• G thay GH. Vd:
ǵ = gh́, gê = ghê, ge
= ghe.
• W thay NG-NGH. Vd:
wa = nga, wĩ = nghĩ, wề = nghề, we = nghe.
4- Phụ âm cuối
chữ:
G thay NG, H thay NH, K thay CH (3 qui tắc).
• G thay NG. Vd: mag = mang, xoog = xoong.
• H thay NH. Vd:
bah = banh, hoàh = hoành, huêh = huênh.
• K thay CH. Vd:
tak bạk = tách bạch, hoạk = hoạch, wuệk = nguệch.
5- 52 vần
“Nguyên âm ghép và chữ cái
cuối”: Có 3-4 chữ cái mỗi
vần, được
rút gọn c̣n 2 chữ cái mỗi vần
như sau (18 qui tắc).
Đây là
phần quan trọng, xin đọc thật chậm.
•
uyêt, uyên = yd, yl.
•
iêt, iêp, iêc,
iên, iêm, iêng, iêu = id, if, is, il, iv,
iz, iw.
• yêt,
yên, yêm, yêng, yêu = id, il, iv, iz, iw.
• uôt,
uôc, uôn, uôm, uông, uôi
= ud, us, ul, uv, uz, uj.
•
ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi = ưd, ưf, ưs, ưl, ưv, ưz, ưw, ưj.
•
uât, uân, uâng,
uây = âd, âl, âz, âj.
• uơt,
uơn = ơd,
ơl.
•
oăt, oăc, oăn,
oăm, oăng = ăd, ăs, ăl, ăv, ăz.
• oet,
oen, oem, oeo = ed, el, ev, ew.
•
oat, oap, oac, oan,
oam, oang, oao, oai, oay
= od, of, os, ol, ov, oz, ow, oj, aj.
52 vần trên được rút gọn c̣n 2 chữ cái mỗi
vần theo công thức 2 bước cùng lúc như sau:
-
Bước một, rút
gọn các nguyên âm ghép
UYÊ, IÊ-YÊ, UÔ, ƯƠ, UÂ,
UƠ, OĂ, OE, OA c̣n một nguyên âm: Y, I, U, Ư, Â,
Ơ, Ă, E, O, A (ở vần “oay).
-
Bước hai, cùng
lúc thay các chữ cái
cuối T, P, C, N, M, NG, O-U, I-Y bằng chữ cái khác: D, F, S, L, V, Z, W,
J.
Hay nói cách khác
chi tiết hơn như sau:
-
Bước một, rút
gọn các nguyên âm ghép
c̣n một nguyên âm:
UYÊ c̣n
Y. IÊ-YÊ c̣n I. UÔ c̣n
U. ƯƠ c̣n Ư. UÂ c̣n Â. UƠ c̣n Ơ.
OĂ c̣n Ă. OE c̣n
E. OA c̣n O. OA c̣n
A (ở vần “oay).
-
Bước hai, cùng
lúc thay các chữ cái
cuối bằng chữ cái khác:
T thay
bằng D. P thay bằng F. C thay bằng S. N thay bằng L. M thay bằng V. NG thay bằng Z. O-U thay bằng W. I-Y thay bằng J.
Các ví dụ sau đây
cho thấy nhiều chữ được ghi rất gọn theo 34 qui tắc trên.
• uyêt,
uyên = yd, yl.
Vd: kyd = khuyết,
qyd = quyết.
wỹl = nguyễn,
qỳl = quyền.
• iêt,
iêp, iêc, iên, iêm, iêng,
iêu = id, if, is, il, iv, iz,
iw.
• yêt,
yên, yêm, yêng, yêu = id, il, iv, iz, iw.
Vd: vid = viết,
id = yết, jid = giết
wịf =
nghiệp.
tis
vịs = tiếc việc.
fil = phiên,
íl = yến.
fív = phiếm,
ỉv = yểm.
jíz =
giếng, wiz = nghiêng, iz = yêng.
fíw =
phiếu, iw = yêu.
• uôt,
uôc, uôn, uôm, uông, uôi
= ud, us, ul, uv, uz, uj.
Vd: nud =
nuốt, rụd = ruột.
cus = cuốc.
lul = luôn.
lụv thụv = luộm thuộm.
úz = uống.
cúj = cuối.
• ươt,
ươp, ươc,
ươn, ươm,
ương, ươu,
ươi = ưd,
ưf, ưs, ưl, ưv, ưz, ưw, ưj.
Vd: lưd
= lướt.
cưf = cướp.
dựs =
được, fưs = phước.
lựl = lượn.
bưv
bứv = bươm bướm.
fưz = phương,
gưz = gương.
rựw =
rượu.
tưj
cừj = tươi cười.
• uât,
uân, uâng, uây = âd, âl, âz, âj.
Vd: kâd =
khuất, lậd = luật.
kâl = khuân,
tầl = tuần.
bâg kâz = bâng
khuâng.
kâj kỏa
= khuây khỏa.
• uơt, uơn = ơd, ơl.
Vd:
hợd = huợt.
hỡl = huỡn.
• oăt,
oăc, oăn, oăm, oăng = ăd, ăs, ăl, ăv, ăz.
Vd:
chăd = choắt, wặd = ngoặt.
hặs = hoặc,
wăs = ngoắc.
xăl =
xoăn.
kăv =
khoăm.
hẵz =
hoẵng, kắz = khoắng.
• oet,
oen, oem, oeo = ed, el, ev, ew.
Vd: ked =
khoét, ḷe lẹd = ḷe loẹt.
hel = hoen.
wev wév =
ngoem ngoém.
wẻw = ngoẻo.
• oat, oap, oac, oan,
oam, oang, oao, oai, oay
= od, of, os, ol, ov, oz, ow, oj, aj.
Vd: kod =
khoát, lọd = loạt.
wof = ngoáp.
kos = khoác,
tọs = toạc.
ḥl ṭl = hoàn toàn.
wọv = ngoạm.
ḥz = hoàng, kỏz = khoảng.
wów ộp
= ngoáo ộp.
kój = khoái, ẉj = ngoài.
laj haj = loay
hoay.
Ở trên là phần
thứ Nhất gồm 34 qui tắc rút gọn tối đa CQN để tạo thành Chữ Việt Nhanh (CVN).
Xin nhắc
lại: CVN chưa phải là CVNSS4.0.
Sau khi
rút gọn tối đa CQN để tạo thành CVN, ta dùng 18 chữ cái, gọi là Kư Hiệu Dấu
(KHD), đặt ở cuối từ thay thế dấu thanh và dấu phụ
cho CVN th́ mới tạo thành CVNSS4.0.
18 KHD chia ra 4 nhóm, tóm
gọn như sau:
§ Nhóm dấu Nón
(â, ê, ô) th́ B, D, Q, G, F thay: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
(VD:
cố cồ cổ cỗ cộ = cob cod coq cog cof)
§ Nhóm dấu Móc
(ơ, ư) hay dấu Trăng
(ă) th́ X, K, V, W, H thay: sắc,
huyền, hỏi, ngă, nặng.
(VD: lớ lờ lở lỡ lợ = lox lok lov low loh)
§
Nhóm không dấu phụ th́ J, L, Z, S, R thay: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
(VD: vó ṿ vỏ vơ
vọ = voj vol voz vos vor)
§
Nhóm thanh ngang th́ Y thay dấu nón, O thay dấu móc hay dấu trăng, P không thay dấu
nào, chỉ để tránh hiểu lầm.
(VD: âm êm ôm = amy
emy omy || tơ tư tăm = too tuo tamo || cong voan
= cogp volp)
Sau
đây là diễn giải chi tiết và các
ví dụ cho từng nhóm.
1- Nhóm dấu Nón (â, ê, ô): B, D, Q, G, F = sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
Trong chữ vốn có dấu
Nón (â, ê, ô) ở CQN th́
B, D, Q, G, F thay cho: sắc,
huyền, hỏi, ngă, nặng.
Ví dụ cho
5 Kư Hiệu Dấu: B,
D, Q, G, F.
• B = (nón + sắc)
cho: ấ, ế, ố.
ấn = anb,
ế = eb, ố = ob,
xuất = xâd
(cvn) = xadb,
uống = úz
(cvn) = uzb,
khuyết = kyd
(cvn) = kydb.
giếng = jíz
(cvn) = jizb
giết = jid
(cvn) = jidb.
• D = (nón
+ huyền) cho: ầ,
ề, ồ.
vần = vand,
về = ved, ồ = od,
phần = fần
(cvn) = fand,
rồng = rồg
(cvn) = rogd,
nghiền = ẃl
(cvn) = wild,
quyền = qỳl
(cvn) = qyld.
• Q = (nón
+ hỏi) cho: ẩ, ể,
ổ.
ẩn = anq,
nể = neq, ổ = oq,
quẩn = qẩn
(cvn) = qanq,
uổng = ủz
(cvn) = uzq,
tuyển = tỷl
(cvn) = tylq.
• G = (nón
+ ngă) cho: ẫ, ễ,
ỗ.
vẫn = vang, rễ = reg, lỗ = log,
rỗng = rỗg
(cvn) = rogg,
khiễng = kĩz
(cvn) = kizg,
nguyễn = wỹl
(cvn) = wylg.
• F = (nón
+ nặng) cho: ậ,
ệ, ộ.
tận = tanf,
hệ = hef, bộ = bof,
rộng = rộg
(cvn) = rogf,
ruộng = rụz
(cvn) = ruzf,
nghiện = wịl
(cvn) = wilf,
chuyện = chỵl
(cvn) = chylf.
Các ví
dụ trên được xếp trong h́nh bảng sau đây
cho dễ xem hơn.
NÓI THÊM
-
Chỉ dùng 1 kư hiệu dấu
B, D, Q, G, F mà thay được cả dấu Nón lẫn
dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng). Điều này giúp ta gơ
nhanh hơn.
-
Mẹo nhớ:
B, D, Q, G, F th́ có h́nh dạng kín phía trên
như nón, mưa không rơi vào được
trong kư tự.
2- Nhóm dấu Móc (ơ, ư) hay dấu
Trăng (ă): X, K, V, W, H = sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
Trong
chữ vốn có
dấu Móc (ơ,
ư) hay dấu Trăng
(ă) ở CQN th́ X, K, V, W, H thay cho: sắc,
huyền, hỏi, ngă, nặng.
Ví dụ
cho 5 Kư Hiệu Dấu: X, K, V, W, H.
• X = (móc + sắc) hay
(trăng + sắc)
cho: ớ, ứ, ắ.
ớ = ox, ứ =
ux, hắn = hanx,
ngoắs = wăs
(cvn) = wasx.
huớt = hớd
(cvn) = hodx,
phước = fưs
(cvn) = fusx,
• K = (móc
+ huyền) hay (trăng
+ huyền) cho: ờ,
ừ, ằ.
ờ = ok, ừ =
uk, lằn = lank,
hoằn = hằl
(cvn) = halk.
huờn = hờl
(cvn) = holk,
phường = fừz
(cvn) = fuzk,
• V = (móc
+ hỏi) hay (trăng
+ hỏi) cho: ở, ử,
ẳ.
ở = ov, xử = xuv, hẳn = hanv,
quẳng = qẳg
(cvn) = qagv,
tưởng = tửz
(cvn) = tuzv,
xửng = xửg
(cvn) = xugv.
• W = (móc
+ ngă) hay (trăng + ngă) cho: ỡ, ữ, ẵ.
lỡ = low, nữ = nuw, sẵn = sanw,
lẵng = lẵg
(cvn) = lagw,
ưỡn = ữl
(cvn) = ulw,
chững = chữg
(cvn) = chugw.
• H = (móc
+ nặng) hay (trăng
+ nặng) cho: ợ,
ự, ặ.
ợ
= oh, tự = tuh, mặn
= manh,
chặng = chặg (cvn) = chagh,
phượng = fựz (cvn)
= fuzh.
Các ví
dụ trên được xếp trong h́nh bảng
sau đây cho dễ xem
hơn.
-
Chỉ dùng 1 kư hiệu dấu
X, K, V, W, H, mà thay được cả dấu Móc hay dấu Trăng, lẫn dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng). Điều này giúp ta gơ nhanh
hơn.
-
Mẹo nhớ:
X, K, V, W, H th́ có h́nh dạng hở phía trên,
mưa rơi vào được bên trong kư
tự.
3- Nhóm không dấu
phụ: J, L, Z, S, R = sắc,
huyền, hỏi, ngă, nặng.
Trong
chữ không có
dấu phụ (nón, móc, trăng)
ở CQN th́ J, L, Z, S, R thay
cho: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
Ví dụ
cho 5 Kư Hiệu Dấu: J, L, Z, S, R.
• J = Sắc
á = aj,
é = ej, í = ij, ó = oj, ú = uj, ư = yj,
bán nón
= banj nonj
khánh = káh
(cvn) = kahj,
đích = dík
(cvn) = dikj,
phách = fak
(cvn) = fakj,
thoát = thod
(cvn) = thodj,
khoác = kos (cvn) = kosj.
Lưu ư:
Riêng các
chữ có phụ âm cuối:
C, P, T th́ không cần thêm J để chữ viết được ngắn hơn.
Chỉ sau
K(ch) th́ mới thêm J v́ K là kư
hiệu dấu (móc+huyền) hay (trăng+huyền).
Nếu không thêm J th́ khi
đọc nhanh ta có thể hiểu
lầm.
Vd:
khác = kac
(cvn) = kac (cvnss4.0),
phút = fut
(cvn) = fut (cvnss4.0),
cáp = cap (cvn) = cap (cvnss4.0).
• L = Huyền
à = al, è = el, ́ = il, ̣ = ol, ù = ul,
làm tṛn
= laml tronl
ph́nh = f́h
(cvn) = fihl,
toàn = ṭl
(cvn) = toll,
ngùng = wùg
(cvn) = wugl.
• Z = Hỏi
ả = az, vẻ = vez, ỉ = iz, tỏ = toz, ủ = uz, ủy = yz
phản = fản
(cvn) = fanz,
đỉnh = dỉh
(cvn) = dihz,
• S = Ngă
ră = ras,
vẽ = ves, mĩ = mis, rơ = ros, vũ = vus,
lănh = lăh
(cvn) = lahs,
hoăn = hơl
(cvn) = hols,
cũng = cũg
(cvn) = cugs,
nghĩ = wĩ
(cvn) = wis.
•
R = Nặng
ạ = ar, ẹ = er, ị = ir, lọ = lor, ụ = ur,
sạch = sạk
(cvn) = sakr,
soạn = sọl
(cvn) = solr,
phụng = fụg
(cvn) = fugr,
nghị = wị
(cvn) = wir.
Các ví
dụ trên được xếp trong h́nh bảng
sau đây cho dễ xem
hơn.
NÓI THÊM
Mẹo nhớ: J, L, Z, S, R (sắc, huyền, hỏi ngă, nặng) ta nhớ như sau:
J thẳng
hướng dấu sắc.
L thẳng
hướng dấu huyền.
Z dạng
như dấu hỏi.
S dạng
như dấu ngă.
R dạng
gọn như dấu nặng.
4- Nhóm thanh ngang
(không có dấu thanh): Y, O, P
- Y thay
dấu Nón.
- O thay
dấu Móc hay dấu Trăng.
- P không
thay thế cho dấu nào,
chỉ để tránh hiểu lầm.
Ví dụ
cho 3 Kư Hiệu Dấu:
Y, O, P.
• Y = (nón
+ ngang) cho: â, ê, ô.
Dùng Y thay dấu
nón cho chữ
có thanh ngang ở CQN hay CVN, như:
â, ê, ô.
Vd: âm
= amy, mê = mey, tôi = toiy,
xuân = xâl
(cvn) = xaly,
phiên = fil (cvn) = fily,
luôn = lul
(cvn) = luly,
không = kôg
= kogy,
nghiêng = wiz (cvn) = wizy.
•
O = (móc
+ ngang) hay (trăng+ ngang) cho: ơ, ư, ă.
Dùng O thay
dấu móc hay dấu trăng cho chữ có
thanh ngang ở CQN hay
CVN, như: ơ, ư, ă.
Vd: lơ
= loo, tư = tuo, ăn = ano,
phương = fưz
(cvn) = fuzo.
tăng = tăg
(cvn) = bago,
ngơ = wơ
(cvn) = woo.
• P là
Kí hiệu dấu câm, không thay cho
dấu nào. P đặt sau chữ thanh ngang không dấu
phụ và có vần CVN như: ag, ah, aj, eg, el, ew,
ih, oah, og, oj, ol,
ow, oz, ug… để không
bị hiểu lầm qua chữ khác.
Ví dụ:
lang = lag (cvn) = lagp,
anh = ah (cvn) = ahp,
loay = laj
(cvn) = lajp,
reng = reg (cvn) = regp,
khoen = kel
(cvn) = kelp,
linh = lih
(cvn) = lihp,
long = log (cvn) = logp,
oai = oj
(cvn) = ojp,
toang = toz
(cvn) = tozp.
lung = lug (cvn) = lugp.
Giải thích
vài ví dụ
ở trên:
- Loay = laj (cvn) = lajp
(cvnss4.0), để không
hiểu lầm là "lá", v́ “laj” ở cvnss là “lá”.
- Long = log (cvn) = logp (cvnss4.0), để không hiểu lầm là "lỗ", v́ “log” ở cvnss là “lỗ”.
- Reng = reg (cvn) = regp (cvnss),
để không hiểu lầm là "rễ", v́ “reg” ở cvnss là “rễ”.
- Oai
= oj (cvn) = ojp (cvnss), để
không hiểu lầm là "ó", v́ “oj” ở cvnss là “ó”.
- Toan = tol (cvn) = tolp
(cvnss), để không hiểu lầm là "ṭ", v́ “tol”
ở cvnss là “ṭ”.
- Toang
= toz (cvn) = tozp (cvnss), để
không hiểu lầm là "tỏ", v́ “toz” ở cvnss là “tỏ”.
Các ví
dụ trên được xếp trong h́nh bảng
sau đây cho dễ xem
hơn.
III- VÀI BẢNG TÓM TẮT CVNSS4.0 DO ĐỘC
GIẢ SOẠN
Sau khi hiểu công thức CVNSS4.0, ta có thể in ra 1 trong 4 Bảng Tóm Tắt khổ giấy A4 dưới đây để dùng.
Bốn
bảng tóm tắt được soạn bởi 4 độc giả đă viết thành thạo chữ 4.0.
1- Bảng Tóm Tắt do thầy giáo HOÀNG VĂN BÁT
soạn (FB:
Bát Hoàng https://www.facebook.com/bat.hoang.9, Nguồn: xem ở đây)
BẢNG TÓM TẮT
CHỮ VIỆT 4.0
I-Rút gọn chữ quốc ngữ:
1-Bỏ dấu (sắc) mọi từ có chữ cái
cuối là: c, p, t và ch.
2-Y và
uy có 3 nguyên
tắc: i = y, y = uy. (Ngoại lệ: ay, ây giữ nguyên).
3-Thay 9 phụ âm đầu:
F = Ph, Q = Qu, C = K, K = Kh, Z = D, D =
Đ, J = Gi, G = Gh, W = Ng & Ngh.
4-Thay 3 phụ âm cuối:
g = ng, h = nh,
k = ch.
5-Rút gọn nguyên âm ghép: 52 vần
cụ thể như sau:
1-uyêt = yd, uyên = yl.
2-iêt = id, iêp = if,
iêc = is, iên = il, iêm = iv, iêng = iz, iêu = iw.
3-yêt = id, yên = il,
yêm = iv, yêng = iz, yêu = iw.
4-uôt = ud, uôc = us, uôn = ul, uôm = uv,
uông = uz, uôi = uj.
5-ươt = ưd,
ươp = ưf, ươc = ưs, ươn = ưl, ươm = ưv, ương = ưz, ươu = ưw, ươi = ưj.
6-uât = âd, uân = âl, uâng
= âz, uây = âj.
7-uơt = ơd,
uơn = ơl.
8-oăt = ăd,
oăc = ăs, oăn = ăl, oăm = ăv, oăng = ăz.
9-oet = ed, oen = el, oem = ev,
oeo = ew.
10-oat = od, oap =
of, oac = os, oan = ol, oam
= ov, oang = oz, oao = ow, oai = oj, oay = aj.
(Ngoại lệ vần oay).
II-Thay dấu râu bằng
chữ cái:
Cụ thể
có hai Nhóm:
Nhóm â, ê, ô và nhóm ă, ư, ơ.
1-Nhóm â, ê, ô: Không dấu = y. Sắc = b. Huyền = d. Hỏi = q. Ngă = g. Nặng = f.
2-Nhóm ă, ư,
ơ: Không dấu =
o, Sắc = x. Huyền
= k. Hỏi = v. Ngă =
w. Nặng = h.
III-Thay 06 thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng, ngang) bằng 06 chữ cái:
Dấu sắc
= j. Dấu huyền
= l. Dấu hỏi =
z. Dấu ngă = s. Dấu nặng = r.
Dấu ngang
(không dấu) = p. Chỉ thực hiện khi có sự trùng
hợp với Nhóm 1 và 2 của
phần II bên trên. Vd:
Anh = Ah (trùng với Nhóm 2) = Ặ. Để phân biệt thêm p vào: Anh = Ahp.
Long = Log (trùng với Nhóm 1) = Lỗ. Để phân biệt thêm p vào = Logp.
-----------------------
Ghi chú:
Dùng Font chữ Times New
Roman cỡ 14, bảng
tóm tắt chỉ một tờ giấy A4.
CÁCH HỌC NHƯ
SAU:
Vd: Hăy
dịch đoạn văn này sang chữ Việt 4.0
“Chữ
viết Việt là một trong những phương tiện để chuyển tải ngôn ngữ Việt. Xă hội càng
phát triển th́ chữ viết
là phương tiện cũng được cải tiến chỉnh sửa để ngày càng hoàn
thiện hơn. Đó là quy
luật phát triển của lịch sử.”
CHUYỂN SANG CHỮ
VIỆT 4.0 như sau:
-Chữ:
Viết nguyên chữ không có dấu = Chu. ữ? Nh́n vào 2 của phần III ta thấy ữ
= w.
Vậy Chữ
chuyển sang chữ
Việt 4.0 sẽ là:
Chuw.
-viết:
Ta viết từ v trước. Nh́n vào 5.2 của phần I ta thấy iêt = id. C̣n dấu
sắc trên chữ ê? Nh́n vào nhóm 1 phần
III ta thấy dấu
sắc ở đây là b. Vậy chữ viết ở đây viết theo chữ Việt 4.0 phải là: vidb.
Tương tự như vậy bạn sẽ hoàn chỉnh
bài viết một cách hoàn hảo nhất.
Chỉ cần
kiên tŕ một vài tiếng
đồng hồ là bạn sẽ
thành thạo ngay.
Các bạn có thể dùng
bảng tóm tắt nay để học cũng rất nhanh thuộc. V́ nó dễ và
rất gọn ạ.
Kính chúc
các bạn thành công.
“Chuw
vidb Vidf lal motf trogp
nhugw fuzo tilf deq chylq
taiz wony wuw Vidf. Xas
hoif cagl fat trilq thil chuw
vidb lal fuzo tilf cugs
dush caiz tilb chihz suav deq
wayl cagl holl thilf hono.
Doj lal qy
ladf fat trilq cuaz likr suv.”
2- Bảng Tóm Tắt do ông NGUYỄN VĂN CHUNG soạn
- Facebook: Vanchung Nguyen https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884
- Nguồn:
xem ở đây
3- Bảng Tóm Tắt do cô giáo TRẦN THỊ MINH soạn
- Facebook: Trần Thị
Minh https://www.facebook.com/profile.php?id=100004593123493
Để
in rơ hơn, xin vào đường
dẫn: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/BangTomTatCongThucChuVNSongSong.pdf
4- Bảng Tóm Tắt gồm 2 h́nh do cô giáo NGUYỄN THỊ THÁI
soạn: Facebook: Thi Thai Nguyen https://www.facebook.com/thithai.nguyen.75491856
IV- 20 BÀI
VỠ L̉NG CVNSS4.0
Đây là phần hướng dẫn theo cách ngược
lại ở trên.
52 qui tắc CVNSS4.0 được
chia ra 20 bài học nhỏ, đi từ Kư Hiệu Dấu trước rồi mới đến Chữ Việt Nhanh.
Thời gian học mỗi bài khoảng 10 phút.
Sau khi nhớ được các qui tắc bài trước th́ mới học qua bài kế tiếp.
Học xong 20 bài là ta sẽ hiểu rơ được 52 qui tắc và có thể đọc trôi chảy các văn bản viết bằng CVNSS4.0.
Mỗi bài có:
- Vài qui tắc và ví dụ đổi từ Chữ Quốc Ngữ (CQN) qua chữ 4.0
(C4.0).
- 2 câu hỏi trắc nghiệm, kèm đáp án.
- Cuối bài, có đường dẫn video Youtube để ôn lại và giải thích đáp án 2 câu trắc nghiệm.
Xin dùng 1 trong 3 đường dẫn
sau đây để xem toàn bộ 20 bài:
- Để in:
http://chuvietnhanh.sf.net/20BaiVoLongCVNSS.pdf
- Để tải vào máy: http://chuvietnhanh.sf.net/20BaiVoLongCVNSS.doc
- Để xem trên mạng: http://chuvietnhanh.sf.net/20BaiVoLongCVNSS.htm
V- SO SÁNH
VÀI VÍ DỤ GIỮA CHỮ QUỐC NGỮ, CVNSS4.0 VÀ KIỂU
GƠ TELEX
1- Đoạn mở đầu Truyện Kiều
của Nguyễn Du bằng Chữ Quốc
Ngữ và CVNSS4.0:
Trăm năm
trong cơi người ta, (CQN)
Tramo namo trogp cois wujk
ta, (CVNSS4.0)
Chữ tài
chữ mệnh khéo là ghét
nhau.
Chuw tail chuw mehf keoj lal
get nhau.
Trải qua một cuộc bể dâu,
Traiz qa motf cusf beq
zauy,
Những điều
trông thấy mà đau đớn
ḷng.
Nhugw diwd trogy thayb mal dau donx logl.
Lạ ǵ
bỉ sắc tư phong,
Lar jil biz sacx tuo
fogp,
Trời xanh
quen thói má hồng đánh
ghen.
Troik xahp qen thoij maj
hogd dahj gen.
Cảo thơm
lần giở trước đèn,
Caoz thomo land jov trusx denl,
Phong t́nh có lục
c̣n truyền sử xanh.
Fogp tihl coj lucr conl
tryld suv xahp.
Có thể
đọc toàn bộ Truyện Kiều bằng CQN và CVNSS4.0 ở
1 trong 3 đường
dẫn sau:
-
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.htm
-
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.pdf
-
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TruyenKieuSongNguCQN-CVNSS.doc
2- Đoạn đầu
bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa năm 1945 giữa Chữ Quốc Ngữ, CVNSS4.0 và kiểu gơ Telex:
Hỡi đồng bào cả nước,
"Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền
b́nh đẳng. Tạo hóa cho
họ những quyền không ai có thể xâm
phạm được;
trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Lời bất hủ
ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có
ư nghĩa là: tất cả các dân tộc
trên thế giới đều sinh ra b́nh đẳng;
dân tộc nào cũng có
quyền sống, quyền sung sướng
và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn
nhân quyền và dân quyền
của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra tự do và b́nh đẳng
về quyền lợi, và phải
luôn luôn được tự do và b́nh đẳng
về quyền lợi".
Đó là những
lẽ phải không ai chối căi được.
• CVNSS4.0:
Hoiw dogd baol caz nusx,
"Tatb caz moir wujk
deud sihp ra coj qyld bihl
dagv. Taor hoaj cho hor nhugw
qyld kogy ai coj theq xamy
famr dush; trogp nhugw qyld ayb,
coj qyld dush sogb, qyld tuh
zo val qyld muuo caud hahr
fuc".
Loik batb huz ayb ov
trogp banz Tyly wony docf
lapf namo 1776 cuaz nusx Mis. Sy rogf ra, cauy ayb
coj ij wias
lal: tatb caz cac zany tocf
treny theb joix deud sihp
ra bihl dagv; zany tocf naol cugs
coj qyld sogb, qyld sugp
suzx val qyld tuh zo.
Banz Tyly wony nhany qyld
val zany qyld cuaz Cakj magr
Fap namo 1791 cugs noij:
"Wujk ta sihp ra tuh zo val bihl dagv
ved qyld loih, val faiz
luly luly dush tuh zo val bihl
dagv ved qyld loih".
Doj lal nhugw les faiz kogy ai choib cais
dush.
Đoạn văn CVNSS4.0 gơ:
- 562 phím (không tính
phím cách và phím: phẩy,
chấm, ngoặc kép).
- 705 phím (tính luôn
phím cách và phím: phẩy,
chấm, ngoặc kép).
• Kiểu gơ
Telex:
Howsi ddoofng bafo car nuowsc,
“Taast car moji nguowfi ddeefu
sinh ra cos quyeefn bifnh ddawrng. Tajo hosa cho hoj
nhuwsng quyeefn khoong ai cos theer xaam phajm dduowjc;
trong nhuwxng quyeefn aasy, cos quyeefn dduowjc soosng; quyeefn tuwj do vaf quyeefn
muwu caafu hajnh phusc”.
Lowfi baast hur aasy owr
trong barn Tuyeen ngoon ddoojc laajp
nawm 1776 cuaz nuowsc Myx. Suy roojng ra, caau aasy cos ys
nghixa laf: taast car casc daan toojc treen thees giowsi ddeefu
sinh ra bifnh ddawrng; daan toojc
nafo cuxng cos quyeefn soosng, quyeefn sung suowsng vaf quyeefn tuwj
do.
Barn Tuyeen ngoon daan quyeefn
vaf daan quyeefn cura Casch majng Phasp nawm
1791 cuxng nosi:
“Nguowfi ta sinh ra tuwj do vaf bifnh ddawrng
veef quyeefn lowji, vaf phari
luoon luoon dduowjc tuwj do vaf bifnh ddawrng
veef quyeefn lowji”.
Ddos laf nhuwxng lex phari khoong ai choosi caxi dduowjc.
Đoạn văn
Telex gơ:
- 717 phím
(không tính phím cách và
các phím: phẩy, chấm,
ngoặc kép).
- 865 phím
(tính luôn phím cách và
các phím: phẩy, chấm,
ngoặc kép).
Như vậy, tỉ lệ tiết kiệm số phím gơ
giữa CVNSS4.0 và
Telex là:
- 21,61% (không tính phím cách
và các phím:
phẩy, chấm, ngoặc kép).
- 18,49% (tính luôn phím cách
và các phím:
phẩy, chấm, ngoặc kép).
3- Các từ có vần
dài như các vần: uyên, uyêt, iêng,
uông, ương, … giữa CVNSS4.0 và kiểu gơ Telex:
CQN
có nhiều từ có vần
rất dài tới 5 vần: uyên, uyêt,
iêng, uông, ương. Sẽ phải gơ rất
nhiều phím các từ có
5 vần như vậy, nếu dùng các kiểu
gơ Telex hay VNI. C̣n với
bộ chữ (hoặc kiểu gơ) CVNSS4.0 th́ việc gơ các
từ đó sẽ nhanh hơn nhiều. Thử so sánh
một số ví dụ sau
đây.
Ở bảng trên, tỉ lệ tiết kiệm số phím gơ
giữa CVNSS4.0 và Telex:
44,32%.
VI- LỜI CUỐI
1-
CVNSS4.0
ra mắt độc giả vào cuối tháng 3/2020. Cho đến nay,
chỉ có bài viết ngắn tŕnh bày “Công thức CVNSS4.0 và các ví
dụ” chứ chưa có giáo
tŕnh chính thức.
Nay
chúng tôi soạn giáo tŕnh chính thức
này nhằm tŕnh bày công
thức CVNSS4.0 cho dễ hiểu hơn; cung cấp thêm nhiều thông tin về sự hữu ích và
tiềm năng của CVNSS4.0.
Giáo tŕnh này cũng là
nền tảng để in một quyển sách về CVNSS4.0 trong tương lai. V́ vậy, chúng
tôi rất mong nhận được sự đóng góp ư kiến của quư độc
giả để CVNSS4.0
ngày càng phát triển và hữu ích
hơn.
2- Càng
ngày càng nhiều độc giả và giới
chuyên môn đón nhận CVNSS4.0 tích cực hơn.
Xin liệt
kê tiêu biểu
như sau:
• Có nhiều
bài viết và bài báo
của nhiều độc giả đánh giá cao
tiềm năng phát triển của CVNSS4.0.
Xin xem
2 bài ở mục Phụ Lục cuối bài này:
-
“Các bài đủ
thể loại của độc giả về CVNSS4.0”,
-
Và bài “19 bài về chữ
Việt thời công nghệ số của Long Ngo”.
•
Đề tài
CVNSS4.0 được mời
thuyết tŕnh ở Hội thảo Khoa học Quốc tế Ngôn ngữ ở Viện
Hàn lâm KHXHVN ngày 20-12-2020. Xem thông tin ở
[4].
Đồng tác
giả Kiều Trường Lâm đă đại diện tŕnh bày và giới
thiệu h́nh chiếu về CVNSS4.0 tại Hội Thảo.
Trong h́nh chiếu có phần nhận
xét khá thú
vị của các bạn độc
giả đánh giá về CVNSS4.0.
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/HinhChieuCVNSS4.0-HoiThaoQuocTeNgonNguHoc-20-12-2020.pptx
H́nh: Đồng tác
giả Kiều Trường Lâm tại Hội thảo
Khoa học Quốc tế Ngôn ngữ
ở Viện Hàn
lâm KHXHVN ngày 20-12-2020.
• Tối 10/9/2022, TS. Nguyễn Ái Việt
- nguyên Viện trưởng
Viện CNTT thuộc ĐHQG Hà Nội – chủ tŕ buổi tranh luận trực tuyến đầu tiên về CVNSS4.0 giữa tác giả Trần Tư
B́nh với TS. Trần Quốc Khánh
– (chuyên gia Vật lư lư
thuyết) đại
diện cho những người phản biện.
Xem bài báo tường thuật buổi tranh luận của phóng viên Nguyễn Đức Hoàng
trên báo mạng VietTimes ở [5].
Buổi tranh luận
trực tuyến về Chữ VN Song Song 4.0
• Hiện nay đă có trên
trăm người thích gơ và
trao đổi bằng CVNSS4.0 song song với CQN trên Phây búc (Facebook).
Xin xem
sinh hoạt ở nhóm “Tôi Yêu
Chữ Việt 4.0”:
https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0
• Hoặc các
trang Phây búc cá nhân
của vài vị cao niên
sau đây thường xuyên gần như mỗi ngày đăng các bài hay video bằng 2 kiểu chữ: CQN và CVNSS4.0:
-
HỒNG
LÀ (ở Hải Dương): https://www.facebook.com/la.phamthi.35
-
PHẠM
HỢI (ở Biên Ḥa):
https://www.facebook.com/pham.hoi.5872682
-
NGUYỄN
VĂN LUẬN (ở Tp.HCM): https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709
-
NGUYỄN
THỊ THÁI (ở Ban Mê Thuột):
https://www.facebook.com/thithai.nguyen.75491856
Cô giáo
về hưu Nguyễn
Thị Thái tự nguyện
mở lớp tại tư gia dạy miễn
phí Chữ VNSS 4.0 đầu tiên ở VN cho một số
học sinh thích học vào năm 2021. Xin xem ở đường
dẫn sau.
•
Ngoài ra, c̣n
có nhiều độc giả đă tự học và đă
viết CVNSS4.0 rải
rác ở những nơi những lúc khác nhau.
Xin đơn cử 5 độc giả sau đây:
-
Độc giả
VƠ TRƯỜNG THIỆN, ở Nha Trang, là
người đầu
tiên viết một số tút hàng tuần
bằng CVNSS4.0 trên trang phây búc
cá nhân, nói về dịch
Covid-19 ở VN vừa bùng
phát vào tháng 4/2020 (cũng là lúc CVNSS bắt
đầu được
công bố trên báo chí).
Sau đây
là h́nh chụp
và đường dẫn tút đầu
tiên viết bằng CVNSS4.0 trên Facebook
của Vơ Trường Thiện, ngày 2-4-2020.
-
Độc giả VUONG QUOC, làm việc ở Nga, thỉnh thoảng viết vài tút bằng CVNSS4.0 xen kẻ với Chữ Quốc Ngữ. Sau
đây là một bài thơ
của chính độc giả Vuong
Quoc viết bằng
2 kiểu chữ.
-
-
Cặp vợ chồng
độc giả Phù Khí Luận https://www.facebook.com/luan.phukhi & Trần Huệ Chánh https://www.facebook.com/chanh.tranhue , ở Nha Trang, cả hai người đă về hưu cùng học
CVNSS4.0 với tác giả Trần Tư B́nh qua tin nhắn để luyện trí năo không
bị lăo hóa. Độc giả Phù Khí
Luận th́ viết bằng CVNSS4.0 gần 100
bài thơ của nhà thơ
Tú Xương. C̣n vợ là Trần
Huệ Chánh th́ viết
bằng CVNSS4.0 gần
hết tác phẩm Truyện Kiều
của thi hào Nguyễn Du.
Sau đây
là h́nh đại
diện ở Facebook 2 vợ
chồng độc giả cùng h́nh chụp 1 trong những bài viết bằng CVNSS4.0.
-
Độc giả Binlev
Le (LÊ VĂN B̀NH) ở Biên Ḥa. Lúc sinh
thời, ông chuyển ngữ qua
CVNSS4.0 trên trang phây búc cá
nhân nhiều bài thơ và
dự tính chuyển ngữ toàn bộ Truyện
Kiều. Tiếc là công việc dở dang v́ ông bị nhiễm
Covid-19 và tạ thế ngày 25-1-2022. Nay xin ghi lại
nơi đây vài hàng như
là nén hương
tưởng nhớ đến ông.
3- Ở mục Phụ Lục cuối bài này, có
vài bài đọc
thêm do chúng tôi viết để giải thích các thắc
mắc của độc giả trong thời gian qua như:
-
CVNSS4.0
góp được ǵ vào sáng
tạo chữ viết và bảo
tồn văn hóa cho các
dân tộc thiểu số?
-
Các
cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0.
-
Cơ duyên nào ra đời
CVNSS4.0 năm 2020?
-
Cách đánh vần CVNSS4.0?
-
V́ sao CVNSS4.0 có thể là
bộ chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không
thể?
-
CVNSS4.0
có đúng nguyên tắc âm vị học
không?
4- Sau cùng,
để kết
thúc giáo tŕnh này, xin
ghi lại đoạn cuối cùng rất chính xác trong
bài nghiên cứu “Chữ Việt
Nam Song Song 4.0 - tán thành hay phản đối?” của Luật sư Phúc Lai (Hà Nội) viết ngày 14/4/2020, như sau:
‘Tâm lư chung của
con người là ngại thay đổi, và khi người ta nh́n thấy những kư tự lạ khó đọc sẽ thấy “ngứa mắt,” (khác ǵ tiếng
nước ngoài đâu!) và nhanh
chóng phản đối th́ cũng tương tự như câu chuyện trước đây cụ Bùi Hiền bị người ta rủa xả thôi. Mỗi cách thể hiện chữ Việt mới đều là những cố gắng, nỗ lực rất đáng trân trọng và nghiêm túc
xem xét, v́ nếu thực
sự nó có giá trị
mà chúng ta bỏ qua th́ thực có lỗi
với dân tộc’. [6]
VII- THAM KHẢO
[1] Bài
"Chữ VN Song Song
4.0 trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0" của
Thạc sĩ Ngô
Hoàng Đại Long:
https://vietnamhoc.net/chu-vn-song-song-cvnss4-0-trong-boi-canh-cach-mang-cong-nghe-4-0/
[2] Bài “Chữ Việt Nhanh: kiểu
chữ Việt cực
ngắn” của Trần Tư B́nh:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm
[3] Bài “Phỏng vấn
tác giả Trần Tư B́nh về tốc kư Chữ Việt Nhanh” do
nhà báo Nguyễn Hữu
Thiện thực hiện:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhongVanTranTuBinhVeTocKyChuVietNhanh.htm
[4] Chương tŕnh Hội
thảo Quốc tế
Ngôn ngữ học lần thứ IV "Ngôn ngữ học Việt
Nam trong bối cảnh khu vực và thế
giới" ngày
20/12/2020 tại Viện Hàn
lâm Khoa học xă hội Việt Nam. Báo cáo CVNSS4.0 lúc 14h45-15h10, Tiểu ban (session) 5.
http://vienngonnguhoc.gov.vn/bai-viet/chuong-trinh-hoi-thao-quoc-te-ngon-ngu-hoc-lan-thu-iv_756.aspx
[5] Bài báo
tường thuật
buổi tranh trực tuyến đầu tiên về CVNSS4.0 giữa tác giả Trần
Tư B́nh với TS. Trần Quốc Khánh:
[6] Bài “Chữ Việt Nam Song Song
4.0 - tán thành hay phản đối?” của Luật sư Phúc Lai (Hà
Nội – 14/4/2020)
https://www.nguoilangthangcuoicung.net/2020/04/chu-viet-nam-song-song-40-tan-thanh-hay.html
PHỤ LỤC
Gồm các bài
đọc thêm chỉ có tính
tham khảo.
Đọc được càng tốt và đọc bài nào trước
cũng được.
A.
CVNSS4.0 góp được ǵ vào xây dựng
chữ viết và bảo tồn,
phát huy văn hóa đồng
bào dân tộc
thiểu số?
B.
Các bài đủ thể loại của độc giả về CVNSS4.0
C.
19 bài về chữ Việt thời công nghệ số của Long Ngo
D.
Các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0
E.
Cơ duyên ra đời
CVNSS4.0 năm 2020
F.
Cách đánh vần CVNSS4.0
G.
V́ sao CVNSS4.0 có thể là bộ
chữ c̣n kiểu gơ Telex th́ không thể?
H.
CVNSS4.0 có đúng nguyên tắc âm vị
học không?
I.
Vài hàng tiểu sử hai đồng
tác giả
A- CVNSS4.0
GÓP ĐƯỢC G̀ VÀO XÂY DỰNG CHỮ VIẾT VÀ BẢO
TỒN, PHÁT HUY VĂN HÓA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ
THỜI CÔNG NGHỆ SỐ?
(Người viết bài:
Trần Tư B́nh)
Chữ VN Song Song
4.0 có thể góp được ǵ vào việc
xây dựng chữ viết; và bảo tồn,
phát huy văn hóa cho
các dân tộc
thiểu số (DTTS)
ở Việt Nam thời công
nghệ số?
1. Xây dựng chữ viết cho các DTTS.
Theo thống kê năm 2019, Việt Nam có 53 dân tộc
anh em, trong
đó 32 dân tộc thiểu số (DTTS) đă có chữ viết
[a], tiêu biểu như: Ê Đê, Ba Na, Hoa, Cơ Ho, Tày, Thái, Khmer, Nùng, H'Mông, Gia Rai, Cơ Tu, Chăm, Hrê, Mnông, Dao, ...
Gần phân nửa DTTS c̣n lại th́
chưa có chữ viết riêng cho tiếng
mẹ đẻ.
Từ lâu, chính phủ
đă có chính sách xây
dựng chữ viết cho các DTTS chưa có chữ viết.
Vấn đề quan trọng đặt ra hiện nay là nên dùng
cách kư âm
nào để ghi âm cho
chữ DTTS chưa có chữ viết?
Nên dùng cách kư âm
của Chữ Quốc
Ngữ (CQN) hay tạo
ra các kư
tự mới đặc biệt để ghi âm cho chữ
các DTTS chưa có chữ viết?
Chọn kiểu nào cũng có vấn
đề riêng của nó trong
thời đại mạng toàn cầu hiện nay.
1.a. Dùng cách kư
âm của CQN th́ có vấn
đề ǵ?
CQN c̣n một số hạn chế về kư âm
do ảnh hưởng
từ chữ viết các nước của các giáo sĩ
Tây phương (Ư, Bồ,
Pháp) khi sáng tạo CQN. Các hạn chế tiêu biểu về kư âm như
sau:
- Âm /cờ/
khi th́ viết
C (ca, co…), khi th́ K (kín, kê, ke),
khi th́ Q (qua, quê…).
- Âm /gờ/
khi th́ viết
G (ga, g̣…), khi th́ GH (ghi, ghê,
ghe).
- Âm /ngờ/
khi th́ viết
NG (nga, ng̣…), khi th́ NGH (nghi,
nghê, nghe).
- Âm /i/ khi th́ viết
Y (kỳ, lư…), khi th́ I (thi,
trí…).
- Chữ “ga, g̣…” th́ đọc
âm /gờ/, c̣n chữ “ǵ” th́ đọc
âm /giờ/.
- Có nhiều
dấu phụ. [b]
Nay nếu bê
nguyên xi cách kư âm của
CQN để ghi âm cho chữ
DTTS th́ chữ viết DTTS đó sẽ tiếp tục rắc rối với các dấu, các bất nhất
về cách kư âm nói
trên. Ngoài ra, cần phải
có thêm một
phần mềm ở
máy tính hoặc ở điện
thoại để gơ ra chữ
DTTS có dấu vừa mới sáng tạo.
1.b. Tạo ra
các kư tự
mới để ghi âm chữ
các DTTS th́ có vấn đề
ǵ?
C̣n nếu tạo ra các kư
tự mới đặc biệt để ghi âm cho chữ
các DTTS th́ ngoài việc cần phải có thêm một
phần mềm để gơ ra chữ DTTS, c̣n có một
trở ngại khó khăn khác
là các kư
tự mới này cần phải
đăng kư mă số trong
bảng mă Unicode. Nếu không th́ các kư
tự mới này sẽ rất
không hiển thị đúng trên mạng toàn cầu (internet) hiện nay, gây khó khăn cho
việc quảng bá trên mạng.
Và việc đăng kư mă số
trong bảng mă Unicode th́ phải làm càng sớm càng tốt và cũng không
dễ dàng.
Nếu đăng kư trễ quá cho
kư tự mới, các dấu
mới lạ đó th́ đôi
khi kư tự
đó, các dấu mới lạ đó có thể nước
nào đă đăng kư dấu đó cho âm nào
đó cho tiếng của họ, th́ Unicode không thể cấp cho ḿnh
nữa, v́ liên quan đến
công nghệ nhận diện chữ viết hiện nay, tức là đưa văn bản, phần mềm nó đọc thành tiếng. Nước nào đó đă đăng kư dùng cái kư
tự nào đó để ghi âm nào
đó trong ngôn ngữ của họ, th́ ḿnh không
thể đăng kư nó để
ghi cái âm
khác trong tiếng của ḿnh.
Mới đây, GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp (nguyên Viện
trưởng Viện Ngôn
ngữ học Việt
Nam) viết: "Không
thể vừa ḷng với việc bảo tồn, phát huy theo cách
cổ điển, cách cổ điển
(xây dựng chữ viết cho người dân tộc, biên soạn từ điển, sách ngữ pháp, tổ chức lớp học tiếng dân tộc...) cũng tốt thôi, nhưng thời đại công nghệ 4.0 đ̣i hỏi cách tiếp cận khác. Chẳng hạn, trước đây, xây dựng chữ viết cho tiếng dân tộc thiểu
số theo tự dạng Latin chỉ đơn giản là phân
xuất âm vị học cho tiếng dân tộc đó,
sau đó dùng mẫu tự Latin để ghi lại các
âm, nếu cần thiết th́ thêm các
dấu phụ. Tuy nhiên, với nguồn mă Unicode (đang sắp cạn kiệt, phải mở rộng, kiểu điện thoại di động hết số th́ phải
thêm đầu số) chúng ta phải nhanh tay, làm trước
việc đăng kư các kí
tự của nguồn mă Unicode (kiểu như là xếp gạch
giữ chỗ thời bao cấp), sau đó mới
thực hiện xây dựng chữ viết, đảm bảo bộ chữ ấy xây dựng
xong là có
thể sử dụng trên các nền tảng
Unicode." [c]
Việc đăng kư mă số Unicode các kư tự
mới cho các cộng đồng rất ít người như các DTTS ở Việt
Nam th́ càng gặp khó khăn
nhiều hơn v́ Unicode thường ưu tiên cho
các ngôn ngữ có nhiều
người dùng.
Năm 1990, dân số Việt Nam đă là 68 triệu
mà c̣n gặp
khó khăn trong việc đăng kư mă số Unicode cho các các
kư tự Chữ Quốc Ngữ.
TS. Ngô Đ́nh Học (Hoa Kỳ), tác giả bộ gơ đa ngữ
WinVNKey (winvnkey.sf.net) kể
chuyện các khó khăn trong
việc đăng kư mă số
cho các kư
tự Chữ Quốc
Ngữ vào những năm 1987-1992 khi Unicode mới thành lập, như sau:
"Vào thời
điểm đó tập đoàn Unicode tại thung lũng Silicon đang bắt đầu thiết kế bảng mă Unicode 16 bit cho toàn
thế giới. Tập đoàn này gồm những
công ty hàng đầu thế giới về công nghiệp vi tính như IBM, Sun, HP,
Apple, Microsoft, v.v. Trong giai đoạn
đó, tập đoàn Unicode chủ trương bảng mă Unicode 16 bit chỉ hỗ trợ 2 bytes cho mỗi kư tự.
V́ thế, bảng mă này
chỉ có 65536 mă số mà
thôi. Do phải để dành mă số để
mă hóa tất
cả các ngôn ngữ cổ cũng như kim trên
toàn thế giới, tập đoàn Unicode t́m cách bỏ bớt
những mẫu tự có thể
được tạo
thành từ những kư tự khác. Chẳng hạn, họ chỉ cần mă hóa
một dấu hỏi rời th́ không cần
cung cấp mă số riêng
cho chữ ả v́ chữ này
có thể được tạo thành từ chữ a và dấu hỏi rời. Bằng cách này, họ
có thể bỏ qua tất cả 24 mẫu tự Việt Nam có dấu hỏi (12 chữ thường ả,
ẳ, ẩ, ẻ, ể, ỉ, ỏ, ổ, ở, ủ,
ử, ỷ, và 12 chữ
hoa tương ứng). Họ đă dùng cách
này để loại bỏ 90 mẫu tự Việt cả thường lẫn hoa. Trong khi đó th́
họ cung cấp mă số
cho từng chữ một đối với các mẫu tự
Pháp, Đức, v.v... Đó là một sự
thiên vị bất công và thiệt tḥi rất lớn cho Việt Nam.
Chúng
tôi, một nhóm chuyên viên
ở Hoa Kỳ, đă
nhận thức sai lầm này
sẽ tác hại sâu xa
đến việc phát triển phần mềm chữ Việt muôn đời về sau nên đă
trực tiếp liên lạc và làm việc
với họ trong các cuộc
họp định kỳ nhằm phản đối chủ trương mă hóa chữ
Việt dùng dấu rời (decomposed). Nhưng
tiếng nói lẻ tẻ của từng cá nhân không
có hiệu quả. Tập đoàn Unicode khăng khăng từ chối, viện ra rất nhiều
lư do, trong đó có lư
do Việt Nam chưa hề
có một bảng mă chữ
Việt chính thức
ở cấp nhà nước nên không cần phải bảo đảm tính tương thích như các bảng
mă ở Âu châu.
Do đó, chúng tôi bàn bạc
với nhau nhu cầu cần
h́nh thành một nhóm thiết kế tiêu chuẩn tiếng Việt để
có thể bút chiến với họ trong các mailing list và tranh luận
với họ trong các cuộc
họp ở thung lũng Silicon. Đó là lư do nhóm
Vietnamese Standardization Working Group, gọi tắt là Viet-Std, ra đời vào mùa thu
năm 1989.
Đă
có tư cách nói chuyện
với tập đoàn Unicode, nhưng lại không có một bảng
mă chữ Việt nào có đầy
đủ chữ Việt
để có thể đưa ra cho họ
xem trong quá tŕnh bút
chiến và tranh luận, nên chúng tôi
phải tiến hành thiết kế một bảng mă 8
bit có đầy
đủ chữ Việt
thường cũng
như hoa. Bảng mă mới
này có tên
gọi là VISCII (VIetnamese Standard Code for Information Interchange). Đồng thời, chúng tôi cũng
tiêu chuẩn hóa qui ước viết chữ Việt bằng các kư tự ASCII thường được
dùng trong email và Internet (thí dụ: to^i ye^u tie^'ng Vie^.t). Tiêu chuẩn này c̣n được
gọi nôm na là bảng
mă 7 bit tiếng
Việt, có tên chính thức là VIQR (VIetnamese Quoted-Readable
Specification). Cả hai
tiêu chuẩn này được phát hành trong
một tập san điện tử song ngữ năm 1992 (http://vietstd.sourceforge.net/report/rep92.htm)
và trở thành chuẩn RFC1456 nộp lên ủy
ban quốc tế đặc trách về tiêu chuẩn
mạng Internet năm
1993.
Cuối
cùng, nỗ lực vận động của chúng tôi thành
công rực rỡ, tập đoàn Unicode chịu lùi bước và chấp nhận
cung cấp mă số riêng
rẻ (tức mă số dựng
sẵn - precomposed) cho
tất cả mẫu tự Việt vào năm 1993." [d]
1.c. Làm sao
giải quyết vấn đề?
Như tŕnh bày
ở trên, dùng cách kư âm
của CQN hoặc tạo ra các
kư tự mới để ghi âm cho
chữ các DTTS chưa có chữ
viết đều có vấn đề
riêng của nó trong thời
mạng toàn cầu. Vậy làm sao giải
quyết vấn đề?
Thiết nghĩ, nếu
dùng cách kư âm của
CVNSS4.04.0 để kư
âm cho chữ
của các DTTS th́ chữ sẽ
là không dấu, ngắn gọn và tiện
lợi cho việc gơ v́
không cần thiết kế thêm phần mềm để gơ, và cũng
không trở ngại cho việc hiển thị trên mạng.
Giả sử bạn được giao nhiệm vụ sáng tạo một bộ chữ viết cho một bộ
lạc DTTS chưa có chữ viết.
Ví dụ ở bộ lạc đó, âm "phưởng khọeng" là “đồng hồ”. Thay v́ dùng
cách ghi âm của CQN là "phưởng khọeng" th́ ta có thể dùng
cách kư âm
của CVNSS4.0 là "fuzv kezr". Nó sẽ gọn
hơn và không có dấu
phụ như ở
CQN.
Lư do v́ CVNSS4.0 là kiểu chữ
không dấu rất ngắn cho tiếng Việt, chỉ sử dụng 26 chữ cái La-tinh như
tiếng Anh-Mỹ. Nó rút gọn
tối đa CQN qua một số quy tắc và
rồi dùng chữ cái để
thay thế dấu thanh và dấu phụ.
CQN ghi được
bao nhiêu âm tiết tiếng Việt
th́ CVNSS4.0 cũng ghi được bấy nhiêu âm tiết tiếng
Việt.
Theo thống kê,
CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm
được trên
25 ngh́n âm tiết có nghĩa
hoặc không có nghĩa trong
tiếng Việt. Với
khả năng cao này, CQN và
CVNSS4.0 có thể kư âm hầu
hết âm tiết có nghĩa
hoặc không có nghĩa trong
các tiếng nói của các
DTTS.
Sau đây là
Danh sách toàn bộ 25.233 âm tiết tiếng Việt
ghi bằng CVNSS4.0 và CQN để độc giả nào quan tâm
th́ có thể
sử dụng.
Xin xem ở 1 trong 2 đường dẫn sau:
- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.txt
Hoặc:
- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.xlsx
Ngày nay, nhiều người DTTS
biết đọc và viết thành
thạo CQN. Nếu họ học thêm các quy
tắc tốc kư CVNSS4.0 th́ chính họ cũng có thể
tự xây dựng bộ chữ không dấu cho tiếng
nói của họ, chứ không cần phải đợi dân tộc Kinh xây dựng chữ viết cho các cộng
đồng DTTS.
Nếu chính người DTTS xây dựng chữ viết cho tiếng nói của họ
theo cách kư âm của
CVNSS4.0 th́ chắc chắn bộ chữ đó sẽ không có những hạn chế không đáng có như Chữ
Quốc Ngữ hiện
đang có.
2. Bảo tồn văn hóa cho
các DTTS
Tại các bảo tàng,
thư viện cổ hay các trung tâm văn
hóa lịch sử, người ta cần lưu trữ rất nhiều tài liệu, hồi kư, bản thảo…;
các tài liệu
này rất dễ bị mối mọt theo thời gian. Quá tŕnh
lưu trữ cần rất nhiều thời gian, công sức.
Việc sắp xếp, lưu trữ hoặc t́m kiếm thủ công - với lượng văn bản giấy khổng lồ - là vô
cùng vất vả và tốn
nhiều nhân lực thực hiện. Tuy nhiên, CVNSS4.0 ra đời đă giúp giải
quyết bài toán đó một
cách đơn giản hơn thông qua việc chuyển đổi ngôn ngữ theo một quy chuẩn nhất định. Các văn bản, tài liệu quan trọng được chuyển
đổi từ dạng giấy sang file mềm. Giúp việc lưu trữ và bảo
tồn nhiều di sản văn học/văn hóa của các
dân tộc trở nên dễ
dàng hơn.
Trong số 32 dân tộc đă
có chữ viết th́ cũng c̣n nhiều
bộ chữ có các kư
tự chưa đăng kư mă số Unicode, chưa có font chữ Unicode và chưa có phần
mềm gơ trên máy tính.
Không có chữ
viết hoặc chữ viết đă có nhưng
chưa đăng kư mă số
Unicode, chưa có
font chữ Unicode th́ rất khó để
bảo tồn văn hóa và
ngôn ngữ đó v́ không
quảng bá được trên mạng toàn cầu internet.
CVNSS4.0 có thể
giúp giải quyết các vấn đề này v́ bộ
chữ tốc kư CVNSS4.0 chỉ có 26 chữ cái La-tinh, không
cần phải đăng kư mă số Unicode.
Với các DTTS chưa có chữ viết
th́ ta có thể ghi lại
tiếng nói theo cách kư
âm CVNSS4.0.
C̣n với các DTTS đă có chữ
viết lâu đời nhưng chưa đăng kư mă số
Unicode th́ ta vẫn ghi lại tiếng
nói chữ viết đó theo cách kư
âm CVNSS4.0 và rồi dùng cách kư âm
mới này song song với chữ viết đă có lâu
đời.
Lưu trữ và quảng bá chữ viết,
văn hóa các DTTS trên mạng
toàn cầu internet thông qua cách kư âm không
dấu th́ rất dễ dàng và hữu
hiệu.
Như đă nói ở trên, CQN và CVNSS4.0 có thể kư âm
được trên
25 ngh́n âm tiết có nghĩa
hoặc không có nghĩa trong
tiếng Việt. Với
khả năng cao này, CQN và
CVNSS4.0 có thể kư âm hầu
hết âm tiết có nghĩa
hoặc không có nghĩa trong
các tiếng nói của các
DTTS.
Sau đây, là
Danh sách toàn bộ 25.233 âm tiết tiếng Việt
ghi bằng CVNSS4.0 và CQN để độc giả sử dụng.
- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.txt
Hoặc:
- https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ToanBo25233AmTietTiengVietGhiBangCVNSSvaCQN.xlsx
Tóm lại, với
những khó khăn và hướng
giải quyết nêu trên, ta thấy
CVNSS4.0 4.0 sử dụng
các kư tự La-tinh và sử dụng
các tổ hợp kư tự
tiếng Việt nên
có thể tạo ra các
kư tự chữ viết cho ngôn ngữ
của các DTTS, nhằm hạn chế tạo ra font chữ mới và bộ
gơ mới.
Những ai quan tâm
đến vấn đề này muốn t́m hiểu thêm về công thức
và mục đích của CVNSS4.0 th́ có thể
tham khảo giáo tŕnh “Chữ VN Song Song 4.0” ở:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.htm
Dĩ nhiên, vấn đề này cũng cần có sự phối
hợp giữa các nhà ngôn
ngữ học và chuyên gia
xử lư ngôn ngữ tự nhiên (natural language
processing – NLP) th́ sẽ
được giải
quyết nhanh chóng và hoàn
hảo hơn.
----------
Tham khảo
[a] Tài liệu
“Kết quả
điều tra thu
thập thông tin về thực trạng kinh tế - xă hội
của 53 dân tộc thiểu số năm 2019” (của
NXB Thống Kê, trang 78)
01-Bao-cao-53-dan-toc-thieu-so-2019_ban-in.pdf
(gso.gov.vn)
[b] Sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ,” Nxb. Văn Hóa, Hà Nội, 1961,
[c] Bài “Việc sử dụng tiếng nói, chữ viết của đồng bào dân tộc thiểu
số không thể đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ 4.0” của GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp
(nguyên Viện trưởng
Viện Ngôn ngữ học Việt Nam)
[d] Bài “Phỏng vấn Ts. Ngô Đ́nh Học
về WinVNKey và Chữ Việt Nhanh”, nhà báo
Nguyễn Hữu Thiện thực hiện.
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhongVanNgoDinhHocVeWinvnkeyVaChuVietNhanh.htm
--------------------------------
B- CÁC BÀI
ĐỦ THỂ LOẠI CỦA ĐỘC GIẢ VỀ CHỮ
VN SONG SONG 4.0
1- Bài “Chữ Việt Nam Song
Song 4.0 - tán thành hay phản đối?”
của luật sư
& nhà văn PHÚC LAI
– Hà Nội, ngày
14-4-2020,
Facebook: Phúc Lai GB https://www.facebook.com/phuc.lai.07
“Tâm lư chung
của con người
là ngại thay đổi, và khi người
ta nh́n thấy những kư tự lạ khó đọc sẽ thấy “ngứa mắt,” (khác ǵ tiếng
nước ngoài đâu!) và nhanh
chóng phản đối th́ cũng tương tự như câu chuyện trước đây cụ Bùi Hiền bị người ta rủa xả thôi. Mỗi cách thể hiện chữ Việt mới đều là những cố gắng, nỗ lực rất đáng trân trọng và nghiêm túc
xem xét, v́ nếu thực
sự nó có giá trị
mà chúng ta bỏ qua th́ thực có lỗi
với dân tộc”.
Xem toàn bài
ở:
https://www.nguoilangthangcuoicung.net/2020/04/chu-viet-nam-song-song-40-tan-thanh-hay.html
Hoặc xem ở:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNamSongSong-TanThanhHayPhanDoi.htm
2- 19 bài viết về chữ Việt thời công nghệ số của Thạc sĩ NGÔ HOÀNG ĐẠI LONG (Long Ngo), chuyên viên xử lư ngôn
ngữ tự nhiên.
Xem
toàn bộ 19 bài
ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/19BaiVeChuVietThoiCongNgheSo.htm
Ghi chú: Ngô Hoàng Đại Long hiện đang là Nghiên cứu
viên tại Phân hiệu Đại học Quốc
gia-TP.HCM tại tỉnh Bến Tre, có nhiều công tŕnh khoa học – được công bố trên
Scopus & WoS – liên quan đến hướng nghiên cứu của ḿnh về Địa
lư ngôn ngữ,
nhất là các Ứng dụng
của xử lư ngôn ngữ
tự nhiên (Natural
Language Processing – NLP) trong GIScience.
(Facebook: Long Ngo https://www.facebook.com/dailong0606, Email: ngohoangdailong@gmail.com)
Trong 19 bài trên,
có 3 bài sau đây liên
quan mật thiết đến
CVNSS4.0:
• Bài “Chữ VN Song Song 4.0 trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0” của Long Ngo. (ngày 1-9-2022)
Đoạn kết luận
như sau:
“Có thể
thấy, v́ Dự án Cvnss4.0 là một nỗ
lực cải cách chữ viết của nhóm tác giả
– không dựa trên một lập luận ngôn ngữ học nào – mà dựa trên
những mong muốn
rất phi ngôn ngữ học tức là viết
không dấu và tối ưu
hóa bằng mọi giá, nên hóa ra
nó lại có thể là
một gợi ư quan trọng cho các dự
án về công nghệ trong việc tận dụng sự cải cách chữ viết này, như tiếp tục cải tiến các bộ gơ như
VNI hay Telex trên các thiết bị di động smarphone, trong một số trường hợp bắt buộc phải sử dụng tiếng Việt không dấu và Cvnss4.0 trở thành một lợi thế trên môi trường máy tính. Việc
thay đổi nhận thức xă hội phải
có thời gian và lộ
tŕnh cụ thể cho từng
dự án cộng đồng được ứng dụng cụ thể – từ đó, Cvnss4.0 sẽ được phát huy tính hiệu
quả của nó.”
Xem toàn bài
ở Trang mạng Thánh Địa
Việt Nam Học:
https://vietnamhoc.net/chu-vn-song-song-cvnss4-0-trong-boi-canh-cach-mang-cong-nghe-4-0
• Bài “Giá trị
tiếng Việt qua các
minh chứng nghiên cứu. Thêm góc nh́n
từ CVNSS4.0” của
Long Ngo. (ngày 7-4-2023)
Đoạn kết luận
như sau:
“CVNSS4.0 là kiểu
viết ngắn gọn để diễn ngôn cho tiếng Việt trong môi trường
số, không dấu và dấu
thanh, chỉ dùng 26 chữ cái bảng chữ cái Latinh
để mă hóa thông tin hiệu
quả. Tiếng Việt
là ngôn ngữ
dân tộc Việt có từ thời
Hùng Vương, vượt qua 1000 năm Bắc thuộc, phát triển đến ngôn ngữ cô đọng
ngày nay. Dẫu trải qua nhiều giai đoạn lịch sử thăng trầm, qua nhiều hệ thống các kư hiệu để
ghi lại ngôn ngữ khác nhau. Song Tiếng Việt là tinh hoa, là
bản sắc và linh hồn
của văn hóa Việt, giúp dân tộc đứng
vững và măi măi sau
này. Nghiên cứu giá trị
tiếng Việt là nhắc nhở để hiểu và giữ ǵn
di sản to lớn này, góp phần
làm giàu, phong phú ngôn
ngữ của dân tộc khẳng
định sức mạnh trên mọi môi trường.”
Xem toàn bài
ở:
Hoặc xem
ở: https://www.facebook.com/tubinhtran/posts/pfbid0RfaM7fUo3xftK7dMstFpdXKu5nyv91BrRH4vActVXEu62d5gpT7v3k1PZjm21UPql
• Bài “Chữ VN Song Song 4.0 từ "phát kiến" đến sự h́nh thành giả
thuyết cho bộ chữ Bila” của Long Ngo. (ngày
22-3-2023)
Đoạn mở đầu
như sau:
“Bộ chữ
mới Bila này được đặt
theo tên hai đồng tác giả Trần
Tư B́nh và Kiều
Trường Lâm. “Bila” ghép từ 2 chữ cái đầu tiên của chữ B́nh và Lâm. Sau hơn 40 năm nghiên cứu về vấn đề cải tiến chữ Việt, hai tác giả
đă phát kiến ra bộ
chữ Chữ VN Song
Song 4.0 (CVNSS4.0) được
công nhận bản quyền số 1850/2020/QTG.
Để ghi nhận
sự đóng góp của họ,
chúng tôi gọi bộ chữ CVNSS4.0 là “bộ chữ Bila”, tên tiếng Anh là Bila Script Language (BSL) trong
môi trường máy tính.”
Xem toàn bài
ở:
Hoặc xem ở:
3- Hai bài viết
của độc giả HUONG HOAI, hiện làm việc
trong lĩnh vực tài chính.
Facebook: Huong Hoai https://www.facebook.com/Huong.Sawadi
Huong Hoai: “Cảm ơn ai đă sáng tạo ra Cvnss4.0”
Nguồn h́nh:
• Bài
“Chữ VN Song Song 4.0
góc nh́n dân dă” của
Huong Hoai. (ngày 16-1-2023)
“Tóm lại, tôi ủng hộ
CVNSS4.0 nó là một điểm sáng, à không phát
kiến trong ngành ngôn ngữ
th́ đúng hơn. Mà nói
thiệt ngành tài chính, tín
dụng sẽ dùng CVNSS4.0 như một giải pháp trong "thu hồi nợ"
đối với khách hàng. V́
sẽ giữ được tôn nghiêm cho khách
hàng của ḿnh.”
Xem toàn bài ở:
https://tinhte.vn/thread/chu-vn-song-song-4-0-goc-nhin-dan-da-tac-gia-huong-hoai.3625205/
https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/permalink/925392945541487/?mibextid=Nif5oz
• Bài “Trong tài
chính sử dụng tiếng Việt
không dấu, v́ sao?” của
Huong Hoai. (ngày
16-1-2023)
Đoạn mở đầy như
sau:
“- Việc sử dụng chữ
tiếng Việt không dấu trên hóa đơn điện tử
th́ các chữ viết không dấu trên hóa đơn nhưng
phải đảm bảo không dẫn tới cách hiểu
sai lệch nội dung của hóa đơn theo quy định
tại Khoản 1, Điều 3 Thông tư 26/2015/TT-BTC. Do
đó, Tổ chức phải tự chịu trách nhiệm về
tính chính xác của nội dung hóa đơn điện tử
được lập.”
Xem toàn bài ở:
Hoặc xem ở:
https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/permalink/925356385545143/?mibextid=Nif5oz
4- Bài
“Đôi lời về Chữ Quốc Ngữ”
của nhà
giáo HOÀNG VĂN BÁT, ngày 23-5-2020, Facebook: Bát
Hoàng https://www.facebook.com/bat.hoang.9
Đoạn kết luận như sau:
“Trách
nhiệm này không chỉ của riêng ai? Và…chẳng ai muốn làm để rồi bị những kẻ khác “ném đá?”.
Chữ quốc ngữ có được
như hôm nay…nó đă trải
qua lịch sử chỉnh sửa gần 400 năm (khoảng 1626 – 2020)? Và theo thời gian nó sẽ
c̣n tiếp tục được chỉnh sửa bổ sung nữa.
Chữ viết là phương tiện để chuyển tải ngôn ngữ? Phương tiện phải được cải tiến, thay đổi để phù hợp với
yêu cầu của thời đại. Nó chẳng khác chi chiếc xe đạp dùng để đi, tất nhiên là nhanh hơn
đi bộ? Trên xe đạp
là xe gắn
máy, tàu điện, tàu hỏa, máy bay, phi thuyền và...
Viết những ḍng này, tôi
chỉ mong một điều là tất cả chúng ta hăy cùng
nhau sống có trách nhiệm,
yêu thương, góp ư chân thành,
giúp đỡ nhau, động viên nhau, cùng
nhau xây dựng…để chữ viết của chúng ta ngày càng hoàn
hảo hơn.
Xin chân thành cảm ơn các bạn
đă đọc bài viết này./.”
Xem toàn bài
ở:
https://tinhte.vn/thread/doi-loi-ve-chu-quoc-ngu-tac-gia-nha-giao-hoang-van-bat.3158430/
Hoặc xem ở:
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1489698591232613&set=a.399274996941650&type=3&theater
5- Một
số bài viết của ông NGUYỄN VĂN CHUNG (biệt
danh “Ông Chung phây búc”), cựu
chiến binh QĐNDVN
Ghi chú: Ông
Nguyễn Văn Chung (gần
80 tuổi, thương
phế binh QĐNDVN)
dù bị hỏng 1 mắt và sức khỏe
yếu nhưng ông quyết tâm học CVNSS4.0 để phản bác nó, nhưng
sau khi học
xong th́ ông quay sang ủng hộ CVNSS4.0.
Sau đó,
ông viết nhiều bài viết trên trang phây búc
cá nhân bằng
2 kiểu chữ, CQN
và CVNSS4.0, để quảng bá cho CVNSS4.0 từ cuối năm 2021 đến cuối năm 2022.
Qua năm
2023, sức khỏe ngay càng suy
yếu, lại phải chăm sóc vợ nhà
bịnh nặng, c̣n phải lo việc quay phim các dịp ở quê hương Hải Dương
nơi ông sinh sống, cho nên ông
không tiếp tục viết 2 kiểu chữ trên phây búc
cá nhân nữa.
Ông Nguyễn Văn Chung
có biệt danh là “Ông
Chung phây búc” v́ ông quay rất
nhiều video cảnh
sinh hoạt quê hương nơi ông sinh
sống và đăng trên phây búc của
ông.
Facebook: Vanchung Nguyen https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884
Sau đây
là 4 bài tiêu biểu:
• Bài
“Mấy lời gửi Phương Thảo” (ngày 3-11-2021)
[Trích
đoạn] “Cần
nói thêm với Phương Thảo: CVNSS4.0 ra đời KHÔNG PHẢI
LÚC THAY THẾ CHỮ QUỐC NGỮ, mà
nó SONG SONG VỚI CHỮ
QUỐC NGỮ. Ai thấy CVNSS4.0 hữu ích th́
học (người
nhắn tin bằng chữ không dấu chẳng hạn). Ai không thấy hữu ích hoặc không thích CVNSS4.0 th́ cho qua.
CVNSS4.0 là một công
tŕnh khoa học, hữu ích tuyệt
vời. Không có ǵ là
"tội đồ"
hay "phản Quốc" ở đây hết.”
Xem toàn
bài ở: https://www.facebook.com/vanchung.nguyen.1884/posts/pfbid023TgYHqtnrTzqDK6sFiXw9CVosZWSsjs8CKZeXpkDUGqJMERQXr3qPNT5c698NXccl
•
Bài “Cuộc điện thoại làm tôi tỉnh
ngủ” (ngày 26-12-2021)
Đoạn cuối
bài như sau:
“Tôi
thấy với t́nh h́nh Đất
nước ta hiện
nay, hai loại chữ viết: Chữ Quốc ngữ (chữ có các
dấu riêng biệt) và Cvnss4.0 (chữ không có các dấu
riêng biệt), cần được lưu hành song song một cách rộng khắp để đáp ứng nhu cầu phát
triển của Đất nước hiện nay.
V́ lẽ
đó mà tôi ủng hộ
Cvnss4.0. Tôi nghĩ: Việc ǵ biết
có lợi cho Quốc Gia mà không gắng góp phần ủng hộ, th́ đó cũng
là một cái tội thiếu
trách nhiệm! Mong ông hiểu tôi. Chúng ta măi
măi là bạn
thân!”
Xem toàn
bài ở:
• Bài “Chuyện ḿnh – chuyện người” (ngày 16-1-2022)
[Trích đoạn] “CVNSS4.0 ngắn, gọn, người biết CQN học CVNSS4.0 rất dễ. Phát âm, chuyển tải tinh thần của tiếng Việt th́:
CVNSS4.0 y chang CQN.
C̣n một số
người chống
phá CVNSS4.0, chống luôn cả những
người yêu thích CVNSS4.0 nhưng không đưa ra được bằng chứng cụ thể, nói cách khác
th́ một số người này, chống phá cái mà
không biết cái đó như
thế nào! Thí dụ: Họ
nói "CVNSS4.0 chẳng
ra chữ Tây, chẳng ra chữ Tàu..." chỉ ngần ấy thôi, tôi cũng biết
người này không hiểu ǵ về CVNSS4.0.”
Xem toàn bài
ở:
•
Bài “Chỉ tại chưa t́m hiểu Chữ VN Song Song 4.0” (ngày 21-1-2022)
Đoạn cuối bài
như sau:
“Sau, tôi viết
tên ông Thịnh, cháu Vượng, con trai
Thành bằng CVNSS4.0, để
mọi người xem như sau:
Wylg Ducx Thihr; Wylg Vano Vuzh; Wylg Vano Thahl. Đọc, phát âm y chang
CQN, là: Nguyễn Đức Thịnh; Nguyễn
Văn Vượng; Nguyễn Văn Thành.
Xem xong, khi
hiểu ra, ông Thịnh nói một câu: Chỉ tại em không t́m
hiểu CVNSS4.0. CVNSS4.0 thật
tuyệt vời. Nhà nước mà áp dụng
CVNSS4.0 vào cuộc sống th́ tốt quá!”
Xem toàn bài
ở:
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1572022289831652&id=100010716879877
Hoặc xem ở:
• Bài “Trả lời ông Phạm Sinh về Chữ VN Song Song 4.0” (ngày 16-7-2022)
[Trích
đoạn] “Và
nhớ rằng: Các Tác giả CVNSS4.0 cũng là người
(không phải Thần Thánh) chỉ uyên bác hơn
chúng ta, và dùng "cái" uyên bác ấy
nhằm đưa chữ của tiếng Việt lên tầm cao mới
mà thôi. Cho nên, nếu phát hiện điều ǵ chưa hợp lư, chúng ta hăy
thẳng thắn trao đổi với các Tác
giả với tinh thần tôn trọng, b́nh đẳng, yêu thương...”
Xem toàn
bài ở:
Hoặc xem
ở:
6- Bài “Hữu xạ tự nhiên hương”
của cô
giáo văn TRẦN THỊ
MINH, ngày 14-3-2022, Facebook: Trần
Thị Minh https://www.facebook.com/profile.php?id=100004593123493
Đoạn kết
luận như sau:
“Việc
hiện nay rất nhiều người “ném đá” chữ
VNSS4.0 cũng là điều dễ hiểu v́ tâm
lư chung sợ học lại, sợ thay đổi chữ viết, mà họ không
nghĩ rằng, hiện tại chưa có nơi
nào “bắt” học chữ này cả. Ngay các giáo sư,
tiến sĩ ngôn ngữ học cũng lên tiếng nhà nước chưa có chủ
trương dùng chữ này...
Càng hay! Cứ để chữ VNSS4.0 ngấm dần dần vào cộng đồng. Đến một giai đoạn nào đó, tự nó khắc tỏa
hương.”
Xem toàn bài
ở:
https://tinhte.vn/thread/huu-xa-tu-nhien-huong-tac-gia-tran-thi-minh.3488570/
Hoặc xem
ở:
7- Bài “Tiếng (nói) Việt c̣n – nước ta c̣n”
của NGUYỄN THIỆN
TOÀN, ngày 23-2022, Facebook: Nguyễn Thiện
Toàn https://www.facebook.com/tinhyeuvatien
1/ Nguyễn Phước
Ánh hay Nguyễn Phúc Ánh?
Hầu hết
các văn bản, sách báo hiện nay, chúng ta đều thấy khi nhắc đến vua Gia Long th́ đều được
ghi là Nguyễn Phúc
Ánh, mặc dù tên đúng của
ngài là Nguyễn Phước Ánh. Tại sao lại có
chuyện như vậy? Phúc và Phước 2 chữ viết khác nhau rơ ràng
thế mà?
福 (chữ
Hán): PHÚC là 1 từ hán việt, c̣n 縛 (chữ
Nôm): PHƯỚC, là
1 từ thuần Việt,
trong hán tự chỉ có chữ Phúc không có chữ
Phước, v́ thế các tiền
nhân đă sáng tạo chữ Nôm để
kí âm những
từ mà chữ Hán không có. Từ đây
ta có thể suy ra rằng
tiếng nói và chữ viết
là 2 phạm trù riêng biệt.
Ta có thể vẽ dấu mũi tên để
hàm ư về hướng đi, người khác cũng có thể
vẽ 1 ngón tay đang chỉ
về 1 phía cũng dùng để chỉ hướng vậy. Đấy là quá tŕnh tiến
hoá của con người nói chung và người
Việt nói riêng. (các bạn cũng
có thể tự t́m hiểu
thêm Phan Châu Trinh/Phan Chu Trinh xem tên nào
viết đúng).
Vào cái
thuở người
Việt c̣n xài Hán tự (漢 字) th́
những chữ như "mẹ
con", "trời xanh",
"mây trắng",
"ăn cơm",
"sông núi"..., không có cái
chữ Hán nào phát âm, kí
âm được. Chỉ có những
chữ Hán đồng
nghĩa nhưng đọc âm Việt-Hán,
là "mẫu tử", "thanh thiên', "bạch vân", "thực phạn", "giang sơn".
"Mẹ con", "sông núi", "trời xanh", "ăn cơm"... tạo thành vốn liếng âm thuần Việt, kêu bằng là phải
chịu cảnh lang thang
bên ngoài văn tự chính thống (Hán tự). Thành thử giới sĩ phu người Việt mới nghĩ ra CHỮ NÔM, tức là một hệ
thống văn tự ghi lại
hết thảy các âm thuần
Việt, chấm dứt
t́nh cảnh lang thang của quốc âm thuần Việt!
Chữ Nôm,
nói nào ngay,
coi rắc rối lắm - nhưng có giá
trị đáng ghi nhận. GIÁ TRỊ ở
chỗ: Văn tự
của một đất nước th́ phải ghi cho bằng
được tiếng
nói của dân tộc!
Văn tự nói cho cùng
chỉ là cái vỏ, TIẾNG NÓI mới là cái
tinh túy nhứt, tạo nên sự khác
biệt. Tiền nhân chúng ta KHÔNG nói tiếng Tàu, mà phát
âm theo cách
của người
Việt ("âm Việt-Hán", tức nói tiếng
Việt dựa trên cải vỏ Hán tự), hết sức độc đáo. Lại c̣n phát minh
ra được chữ Nôm để
kí âm những
từ không có trong từ
điển tiếng
Tàu.
"Âm Việt-Hán", xin được nhắc đi nhắc lại để cùng nhau nhớ rằng, đó là Tiếng Việt, thuộc về một phong cách diễn ngôn của người Việt. Ví dụ: mượn chữ 水 trong
Hán tự, mặc kệ người Tàu đọc "shuǐ", tiền nhân chúng ta đưa
tiếng Việt vào,
đọc thành "Thủy" (âm Việt-Hán).
"Thủy" - có
nghĩa là "nước". Nhưng
"nước" lại
không nằm trong những lớp chữ đọc theo "âm Việt-Hán", mà thuộc về "âm Việt". Những thứ trên gọi là Đa
chuẩn ngôn ngữ (polycentric language) là
hiện đại; c̣n đơn chuẩn ngôn ngữ (monocentric language) lạc
hậu ít nhứt nửa thế kỷ! Giả dụ nếu chúng ta không tiếp thu thêm các
chữ viết của nước khác , vậy chúng ta có thể t́m
được từ
nào thuần Việt để chỉ về các từ
sau không như: khoa học, công nghệ, dân quân ....
2/ Quay trở lại với Chữ Quốc Ngữ, từ những ngày đầu manh nha h́nh
thành cho tới khi được
công nhận chính thức và được sử dụng cho tới ngày
nay với 29 chữ cái và 52 vần,
đă dần thay thế cho chữ Nôm,
Chữ Hán khó học khó nhớ
mà c̣n ghi
lại được
chính xác những ǵ được nói ra. Lại c̣n
bổ sung thêm các từ tiếng
nước ngoài như cái can, kí lô, xăng,
laptop... để bổ
sung thêm vào kho từ vựng
tiếng Việt, góp
phần phong phú thêm tiếng
Việt.
Tuy được xem là hoàn
chỉnh và chưa có nhu
cầu cấp thiết cải tiến chữ Quốc ngữ nhưng việc t́m ra một cách
ghi tối ưu, hợp lí và ngắn
gọn hơn cho tiếng Việt vẫn là việc
nên làm, v́ thiết nghĩ đang vận hành hiệu quả không có nghĩa
là không thể vận hành hiệu quả hơn hiện nay.
Trước đây
phong trào cải tiến chữ Quốc ngữ đă được thực hiện nhiều nhưng không hiệu quả và thành
công v́ vấp
phải nhiều ư kiến trái chiều, hiện nay có 1 kiểu chữ mới ra đời, đáp ứng được ḱ vọng đó là Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) có thể tham khảo thêm tại đây:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CongThucChuVNSongSong4.0VaViDu.htm
Với việc
có dấu mũ và 5 thanh
âm, chữ viết hiện nay gây trở ngại
khi làm việc
với máy vi tính, nhất là lập tŕnh,
cơ bản là máy tính
xài ngôn ngữ nhị phân, vậy nếu muốn tiến xa về
ngành công nghệ thông tin, chúng ta phải tạo ra chữ
viết mới loại bỏ được dấu mũ và thanh
âm. Hiện nay có 2 tác giả
đă làm được việc ấy bằng việc ra đời
của bộ chữ Việt Nam song song
4.0.
Độc giả
nào quan tâm, có thể
trải nghiệm kiểu chữ mới trên máy vi tính bằng
việc kết hợp vào bộ
gơ EVKEY trên hệ điều hành window tại đây:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/GoNhanhChuVietTrenMayViTinhBangKieuGoCVNSS4.0VoiBoGoEVKey.htm
Tuy tiện lợi và khả
dụng nhưng vẫn vấp phải ư kiến trái chiều rằng kiểu chữ này không
đánh vần được, không đáp ứng về mặt âm vị. Tuy nhiên vấn đề đă được giải đáp tại đây:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm
Nếu ngày
xưa cụ Nguyễn
Du viết truyện kiều bằng chữ Hán th́ ngày nay chúng ta có những vần thơ bất hủ ấy không? Chính nhờ viết bằng chữ Nôm, là âm tiếng
Việt, phương ngữ
Việt nên nhờ thế ta mới thấy được cái tài cái
hay của cụ. Nếu cụ viết bằng chữ Hán, nay dịch lại th́ giọng
văn sẽ giống thơ Đường, sẽ không c̣n "Trăm năm trong cơi người
ta" nữa mà thành "Nhân thọ dĩ bách niên vi ḱ".
Trong khi đó, nếu các nhà
truyền giáo nghĩ ra CVN hoặc CVNSS vào thế kỷ 17 chẳng hạn, khi ấy Nguyễn Du sẽ viết "Trăm năm trog cơi wừj
ta / Tramo namo trogp cois wujk
ta" ngữ nghĩa
vẫn không thay đổi.
Cũng thế,
Chữ Quốc Ngữ
hiện nay không đáp ứng được với những người làm về CNTT, không thể mă hoá trong
thời đại
Big Data này được,
cần phải có 1 cách tiếp
cận khác để máy tính hiểu được người
mới thành công trong môi
trường số hoá này, không
cải tiến là lùi. Vậy
c̣n chờ chi mà không công
nhận CVNSS4.0.
Truyện Kiều c̣n, tiếng ta c̣n, tiếng ta c̣n, nước ta c̣n, có ǵ
mà lo, có ǵ mà sợ,
có điều chi nữa mà ngờ!.
***
Tham khảo:
-
http://chvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm
-
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CongThucChuVNSongSong4.0VaViDu.htm
-
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm
-
https://www.giaoduc.edu.vn/bat-hop-ly-cua-chu-quoc-ngu.htm
-
https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1274876082946369
-
https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1275539126213398
-
https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/1270819910018653
-
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1272116289889015
Email: nguyenthientoan200@gmail.com
NGUỒN:
https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/permalink/701429317937852/
8- Bài “Vài
lời tâm sự”
của NGUYỄN VĂN
LUẬN, ngày 14-4-2022,
Facebook: Nguyễn Văn Luận https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709
Đoạn mở
đầu như sau:
“Ḿnh
cũng đă từng có thời
gian khoảng chừng một tuần, nhưng cách đây khoảng
dăm năm, là ḿnh đă
có nghiên cứu để tạo ra một
loại chữ Việt
không dấu. Loại chữ mới này dựa
trên cơ sở bộ chữ quốc ngữ Việt Nam hiện
hành. Nhưng sau một tuần
mày ṃ, nghiên
cứu, th́ ḿnh cảm thấy việc này là việc
cực lớn lao mà với
vốn kiến thức hạn hẹp của ḿnh th́ không
thể tưởng tượng nổi, chứ đừng nói đến là làm được
một chút ǵ . Sau đó ḿnh thấy
giáo sư Bùi Hiển
có quảng cáo bộ chữ
mà ông sáng
tạo ra, nhưng ḿnh thấy kiểu chữ của ông vẫn có
dấu nên ḿnh không thích.
Cách đây hơn một năm th́ ḿnh
thấy bộ
Cvnss4.0 xuất hiện
trên mạng Facebook, th́ làm cho
ḿnh có cảm
t́nh liền, v́ kiểu chữ
không dấu này thuộc về gu thích
của ḿnh. Hơn nữa bộ Cvnss4.0 này đă được bộ Văn hóa, thể thao và du lịch cấp bản quyền sáng chế.
Qua sự
t́m hiểu th́ ḿnh thấy
bộ chữ này của hai
tác giả Kiều
Trường Lâm và Trần
Tư B́nh có rất nhiều ưu việt so với bộ chữ quốc ngữ. Vậy là ḿnh theo
dơi trên trang Tôi Yêu
Chữ Việt 4.0. Rồi
ḿnh căn Nhóm này vừa
mới có thành viên thứ
125, là ḿnh gia nhập liền, để ḿnh được mang con số 126 của nhóm vào ngày 22/3/2021.
Con số
126 với ḿnh có nghĩa là
con số đi lên (1 lên 2, rồi
2 lại lên 6). Đó là bước
đầu th́ đi lên c̣n
chậm, sau đó đi lên rất nhanh.
Số 126 theo quan niệm của người Nam Bộ là số
có 9 nút, mà người ta hay quan niệm số rất đẹp ở biển
số xe tại Việt Nam. Số
26 là số con rồng, được hiểu là một
con rồng. Điều
này thể hiện sự mong muốn sự tiến bộ trong nhận thức của ḿnh cùng sự
phát phát triển của bộ chữ này. Qua t́m hiểu,
học về bộ chữ này lại càng
làm cho ḿnh
thêm thú vị. Bởi bộ chữ này có công
thức chuyển đổi qua lại giữa bộ chữ này với
bộ chữ quốc ngữ và bộ chữ
viết tốc kí của Trần
Tư B́nh là rất nhanh và chính xác.
Một buổi sáng th́ ḿnh
có thể chuyển đổi 3254 câu thơ trong
Truyện Kiều từ
chữ quốc ngữ sang Cvnss4.0 và bộ chữ viết nhanh.
Và cũng
với thời gian đó có
thể chuyển 3254
câu thơ đó từ Cvnss4.0 sang chữ Quốc ngữ và kiểu chữ
viết nhanh. Và cũng từ
cái công thức này, ḿnh cũng có thể chuyển
số câu thơ trên từ
kiểu chữ viết nhanh sang Chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0.
Nếu các
bạn không tin th́ các bạn
thử bảo ḿnh chuyển 500 câu thơ từ
câu đầu tiên là số
câu bao nhiêu, từ Chữ quốc ngữ sang
Cvnss4.0. Trong ṿng chưa
đầy 10 phút từ khi bạn
yêu cầu, là bạn đă
nhận được
kết quả liền do ḿnh gửi kết quả.
Khi ḿnh
đă là thành viên của
nhóm th́ ḿnh cũng thường viết bài theo kiểu
Cvnss4.0 đăng lên
trang của nhóm. Đồng thời ḿnh cũng rất tích cực tham gia tranh
luận, phản biện ở các bài viết và các lời
b́nh trong các bài viết
mà các thành
viên trong nhóm đă đăng
lên. Qua hơn một năm gia nhập nhóm th́ ḿnh
thấy rằng: Hai tác giả của
công tŕnh này bị rất
nhiều người
"ném đá", bị
xúc phạm nhưng họ vẫn đeo đuổi một cách bền bỉ với "sản phẩm" đầy yêu qúy mà họ
đă tạo ra. Nếu như
công tŕnh này rồi tương
lai được một bộ phận người đông đảo trong xă hội
quan tâm, sử dụng, th́ đó là
một công tŕnh mang tầm
vóc thế kỉ về chữ viết của người Việt
mà từ 100 năm lại nay, ḿnh chưa thấy ai làm được.
Tuy ḿnh
cũng đă thấy một số người cũng đă tạo ra những
bộ chữ có h́nh thức
khác nhau. Nhưng chắc các bộ chữ
đó c̣n khiếm khuyết nhiều nên họ không dám trưng ra cộng đồng,
hoặc họ chỉ le lói ra nhưng không
dám thi đấu
một cách công khai.
Làm một
cái việc rất lớn lao mà thành
công th́ việc làm của các tác
giả đó thật sự vĩ đại. Ở đời việc ǵ mà ai cũng
làm được th́ việc đó nếu thành công th́
cũng chẳng mấy có giá
trị. C̣n việc làm lớn lao lạ
lẫm mà thành công th́
công sức tiền bạc phải đổ ra rất nhiều.
Đặc biệt những tác giả này thường
ngay ban đầu rất dễ bị một số đông người sẻ xúc phạm, "ném đá" tới tấp không thương tiếc một cách thường xuyên.
Thôi th́
đă dám làm việc lớn th́ phải
chấp nhận sự cản trở vô cớ
hay là cố ư của một bộ phận không nhỏ trong xă hội
là chuyện b́nh thường.
Đừng tưởng
làm tổng thống nước Mĩ là được
đại bộ phận dân chúng yêu thích,
ca ngợi. May ra điều đó chỉ chưa tới 60% mà thôi.
Chuyện hai
tác giả của công tŕnh này bị
"ném đá" là b́nh thường.
C̣n ḿnh là người ủng hộ công tŕnh này
bị "ném đá", bị một số người dùng lời lẽ tục tỉu xúc phạm, th́ ḿnh cho
đó cũng là điều b́nh thường.
(…)”
Xem toàn
bài ở: https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709/posts/pfbid02pa8yXMqJjUoxd63mnNF3rxyH3i4nrFuzrYKbtV4btsit3tDdY82fpn6e29KSMbccl
9- Bài
“Vài lời nhắn gửi”
của TRẦN MINH HẰNG,
ngày 8-11-2022, Facebook: Trần
Minh Hằng https://www.facebook.com/tranminhhang1990
Phần cuối
bài như sau:
“Hai tác giả Trần
Tư B́nh và Kiều
Trường Lâm đă cố
gắng bỏ ra rất nhiều
công sức và thời gian
để sáng tạo ra loại
chữ viết mới rất độc đáo, tiết kiệm được thời gian và chi phí
cho người dùng, thế nhưng cuối cùng họ được
đổi lại là ǵ? Phải
chăng là sự xúc phạm
thô thiển. Tôi đă theo
dơi rất nhiều comment trên hai trang “Tôi
yêu chữ Việt
4.0” và fanpage Chữ Việt Nhanh và Chữ VNSS4.0 nhiều khi thấy rất bất b́nh và “nổi
gai” về tŕnh văn hóa của
một số người. Nhiều comment
dưới các tút của hai
tác giả này là những
comment xúc phạm, hằn học dù những stt chẳng gây ảnh hưởng
ǵ đến họ, không động đến miếng cơm manh áo của
họ.
Khi bạn
gơ những ḍng chữ phản bác chữ VNSS4.0, trước
hết bạn hăy đọc qua nó một lần,
và nếu có thời gian
hăy thử viết vài chữ (không yêu cầu phải
học vội). Bạn hăy viết
thử vài chữ theo công thức có sẵn, bạn
sẽ có đủ cơ sở lư luận
để bài bác nó. Tôi
nói câu này
chắc chắn sẽ có những
độc giả vặn lại và so sánh. Ví
dụ có người so sánh việc học chữ để phản bác nó với việc
cảnh sát phải dùng ma túy mới được
bắt ma túy… Các bạn nên nhớ,
mọi sự so sánh đều là khập khễnh
các bạn nhé. Để tranh luận về vấn đề này nếu cần, tôi sẵn sàng
tranh luận đến cùng với các bạn.
Các bạn
lại nghĩ loại chữ này phá nát
chữ quốc ngữ, nghĩ vậy bạn càng sai, càng
thể hiện cái không hiểu
về chữ Việt,
văn hóa Việt của bạn. Các tác giả và
những người
yêu quư chữ
này cũng chỉ mong nó được dùng song song với chữ quốc ngữ thôi bạn nhé. C̣n mọi nỗ
lực của tác giả và
mọi người đến cuối cùng trong vài
chục năm nữa cũng không được như mong muốn th́ đành chịu.
Trong chặng đường
ấy họ cũng không làm sứt mẻ
một hạt cơm nào của
gia đ́nh bạn. Bạn nhớ nhé!
Các bạn
cũng đừng cho rằng, loại chữ này của những
kẻ tâm thần. Càng sai! Đầu óc bạn có
sáng láng gấp 10 “bọn tâm thần” này đi, cũng
không thể sáng tạo bằng 1/10 của “những kẻ tâm thần” này.
Vậy nên,
thay v́ mạt
sát các tác
giả và những người đang học chữ VNSS4.0 của hai tác giả
Trần Tư B́nh và Kiều Trường Lâm, các
bạn hăy sáng tạo ra một cái
ǵ đó có ích cho
gia đ́nh bạn và bản
thân bạn th́ thiết thực hơn.
Vài lời
trong những phút cuối cùng của ngày đầu tháng, mồng 1 tháng 11 năm 2022.”
Xem toàn
bài ở:
https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/posts/876194490461333/
B̀NH LUẬN
CỦA ĐỘC GIẢ
10- B́nh luận của ông NGUYỄN TRỌNG
DŨNG, chuyên viên công nghệ thông tin (tháng
3-2021)
Facebook: Nguyễn Trọng
Dũng https://www.facebook.com/dungtrong
"Chữ 4.0 là phát kiến
lớn nhất về tiếng Việt từ Alexandre de Rhodes”.
Đó là nhận
xét của chuyên viên công
nghệ thông tin làm việc trong pḥng nghiên
cứu hàng đầu.
Sau khi, ông
Nguyễn Trọng Dũng, xin gia nhập
nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt 4.0” ở
Facebook https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0 , ông
Dũng đặt một
số câu hỏi sâu liên
quan về Chữ VN Song Song 4.0
(CVNSS4.0).
Sau phúc đáp
những câu hỏi và trao
đổi qua lại
giữa ông Dũng với cả hai tác giả
CVNSS4.0 là Kiều Trường Lâm và Trần Tư
B́nh, bất ngờ ông Dũng viết 1 bài dài giới
thiệu công việc anh đă và đang
làm nhiều năm trong lĩnh vực xử lư tiếng
Việt ở công ty tin học
hàng đầu, cùng lư do quan
tâm đến CVNSS4.0,
cũng như các lư do mà
ông Dũng cho rằng "Chữ 4.0 là phát kiến
lớn nhất về tiếng Việt từ Alexandre de Rhodes”.
***
Toàn bộ bài
như sau:
“Tôi xin
tự thanh minh một chút để các tác giả
và thành viên khỏi nghĩ là tôi
có ư bới móc chữ 4.0.
Tôi viết ḍng
code máy tính đầu tiên vào năm 1985, ngay từ khi
tiếp xúc với máy tính
tôi đă gặp khó khăn
trong việc sử dụng tiếng Việt trên máy tính.
Việc sử dụng
tiếng Việt trên
máy tính không được thuận tiện như tiếng Anh trên 4 phương diện:
- Phần mềm
hoặc máy tính đang dùng không hỗ
trợ.
- Đọc: tiếng Việt khó nhận diện dấu, nhất là với chữ
hoa trên phông chữ nhỏ.
- Viết: nếu
gơ nhầm sẽ mất thời gian để sửa.
- Một số
vấn đề ít nổi trội
hơn như sắp xếp, t́m kiếm.
Có hai nguyên
nhân:
- Do hệ thống
(máy tính và phần mềm),
- Do bản thân tiếng Việt.
Theo thời gian, nhờ tiến bộ của công nghệ và cố
gắng của các lập tŕnh
viên nguyên nhân thứ nhất được khắc phục dần dần, dù sẽ không
bao giờ được
triệt để. Về phía ḿnh
tiếng Việt vẫn
giữ nguyên không có thay
đổi ǵ như thời viết bằng bút.
Từ khi là
sinh viên tôi đă nghĩ
cách Việt hoá DOS, rồi đến năm 1990 khi đi làm tôi
nghĩ cách làm bàn phím
và phông tiếng Việt cho Windows.
Tôi bỏ ư định này sau một thời
gian v́ không
có cách ǵ
cài đặt một bàn phím
và bộ phông Windows hoàn hảo theo ư tôi.
Tôi liên tục
làm việc trong một pḥng nghiên cứu
hàng đầu về xử lư tiếng Việt nhưng ít liên
quan trực tiếp đến vấn đề về bàn phím
và phông chữ. Nhưng tôi vẫn quan
tâm liên tục đến vấn đề này để t́m một giải
pháp hoàn hảo ít nhất
là cho bàn
phím.
Các bàn phím
tiếng Việt cho
Windows được dùng
phổ biến ở
Việt Nam không "hoàn
hảo" theo nghĩa khi gơ các chữ
tiếng Việt bị
gạch đỏ, nghĩa là máy
không hiểu đó là tiếng
Việt, và dùng một kĩ thuật mà Microsoft nói là không
chính thống trong tài liệu
từ năm 1990.
Cho tới tận
năm 2013 nhóm của tôi mới
đưa ra một bàn phím
telex theo những công nghệ chính thống để phát triển bàn phím của Microsoft. Khi gơ tiếng Việt bằng bộ gơ này th́
các chữ sẽ không bị gạch đỏ nữa. Tuy vậy bộ gơ này cũng
không hoàn hảo. Lỗi không tại chúng tôi, mà
để phát triển trọn vẹn chúng tôi cần những
kỹ thuật mà Microsoft chỉ dành riêng cho
bàn phím tiếng Trung, tiếng Hàn, và tiếng
Nhật. Sau 2 phiên bản
với một số người dùng rất hạn chế chúng tôi không
phát triển nữa.
Sau đó với
áp lực của cộng đồng khoảng 4-5 năm sau Microsoft cũng đưa ra một bàn
phím telex chính thống. Tôi không thích dùng
Windows nữa nên cũng không muốn kiểm thử bàn phím
này. Hy vọng là v́ Microsoft làm chủ được
công nghệ hoàn toàn nên
có thể khắc phục được những khó khăn về
kỹ thuật của chúng tôi.
Tuy nhiên sau
hơn ba chục năm suy nghĩ, tôi cho rằng
chỉ có chữ Việt không dấu mới có thể là
"giải pháp hoàn hảo", nên tôi rất
vui mừng khi biết đến CVNSS 4.0 cách đây khoảng 1 năm. Tôi đem
khoe ngay với các đàn
anh đàn chị của ḿnh. Những người này đều là những người có gắn bó
với xử lư tiếng Việt từ những ngày đầu tiên. Tôi nói,
gần như nguyên văn: đây là phát
kiến lớn nhất về tiếng Việt từ
Alexandre de Rhodes. Nhưng buồn
thay mọi người không tỏ ra một
chút quan tâm. (tôi phải
đi, sẽ viết tiếp).”
Xem toàn bài
và h́nh chụp
ở:
11- B́nh luận của cô giáo
TRẦN THỊ MINH (ngày
13-09-2021)
Facebook: Trần Thị Minh https://www.facebook.com/profile.php?id=100004593123493
Sau khi tác
giả Kiều Trường Lâm chia sẻ bài đăng:
Đến bây
giờ tôi vẫn chưa t́m ra "Lỗi
của Tác giả Chữ VN Song Song 4.0 là ǵ
mà phần lớn cộng đồng mạng lại chửi Tác giả?" th́ đă nhận
nhiều b́nh luận từ các bạn cộng
đồng mạng "LỖI"
hay không "LỖI".
Đa số các
bạn nói rằng Chữ VNSS4.0 có "LỖI. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một vài
bạn ủng hộ Chữ VNSS4.0 hết ḿnh và đă chia sẽ những lời tâm đắc
gửi đến Tác giả cũng
như có vài lời nhắn
nhủ đến các bạn cộng
đồng mạng.
Toàn bộ b́nh
luận của cô giáo Trần
Thị Minh như sau:
“Tác giả
không có lỗi. Chữ VNSS 4.0 không có lỗi.
Mà lỗi ở chỗ sự nhận thức của cộng đồng mỗi khi có một
sự cải cách về chữ
viết xuất hiện. Chúng ta đă từng chứng kiến sự la ó, tẩy chay của cộng đồng mạng đối với chữ viết cải tiến của bác Bùi Hiền. Giờ chúng ta lại tiếp tục "nổi giận" với chữ VNSS4.0. Đọc
những comment dưới
tut này, tôi cũng không hiểu tại sao có những
người lại có những từ ngữ phản cảm như vậy nói về chữ
VNSS4.0 và nói về tác giả
của nó.
- Thứ nhất,
rất có thể khi các
bạn "chửi"
th́ gần như 100% các bạn chưa từng thử hiểu cái loại chữ này như thế
nào. Mà chẳng
qua chửi do quen mồm và dị
ứng với chữ mới. Sợ phải học lại, nên cứ chửi
thôi. Chửi theo quán tính,
chửi theo phong trào. Mà
trong câu chửi ấy chỉ toàn thấy phản cảm, thô thiển, không có lư luận
xác đáng để người khác thấy quan điểm của họ.
- Thứ 2: Các tác giả đă
nói rất rơ, tên của
loại chữ này cũng rất
rơ ràng: Chữ VN song song 4.0 chứ không phải là chữ
để thay thế chữ QN. Nếu được dùng th́ nó
sẽ tồn tại song song với chữ QN. Ai không thích học
th́ thôi. Có ai bắt học đâu. Chữ QN vẫn tồn tại muôn đời chứ không hề bị thay đổi, bị mất đi.
- Thứ 3: Các bạn chửi mà không nghĩ
rằng để nghiên cứu ra loại chữ
này, các tác giả đă
dốc rất nhiều tâm huyết kể cả tiền bạc để nghiên cứu và sáng tạo
ra nó. Và
công tŕnh nghiên cứu này đă được
Bộ Văn hóa – Thể thao & Du lịch cấp bản quyền. Có nghĩa là
tận TW cũng công nhận sự cải tiến này. Tất nhiên có vận dụng
được đại
trà hay không c̣n phải đợi chờ thời gian.
Vả lại chữ
này không hề ảnh hưởng đến
ai, không làm bát gạo nhà
bạn vơi đi, không làm rớt giọt
sữa nào trong ly sữa
của con bạn, và nếu không
chửi nó th́ bạn vẫn
là bạn. Thế nhưng khi dùng những
từ ngữ thô thiển, bậy bạ mạt sát tác
giả trên mạng XH th́ có thể bạn
không c̣n là chính bạn
nữa! Tôi sẵn sàng đánh giá bạn
là loại vô văn hóa.
Và riêng tôi,
thời gian đầu cũng thấy nóng mắt khi đọc
những thông tin về chữ viết này. Nhưng 1 năm sau tôi đă
thay đổi nhận thức. Bởi tôi khâm
phục ư chí, bản lĩnh và quyết tâm cao của
hai tác giả
Kiều Trường Lâm và Trần Tư B́nh. Tôi khâm phục
và ngưỡng mộ trí thông
minh của họ. Những lắt léo trong
sử dụng dấu và nguyên
âm đă được thay đổi rất hợp lư. Hiểu
rồi, tôi đă mạnh dạn thi và
thấy ngỡ ngàng v́ đợt
thi nào cũng
có hàng trăm
bạn dự thi. Hóa ra,
loại chữ này cũng đă
và đang được “phủ sóng” ngày càng
rộng. Nhiều người đă chịu học nó. Và những
người học nó lại không
ai chửi nó nữa.
Tôi tin trong tương
lai, chữ VNSS4.0 sẽ được số đông sử dụng như loại chữ viết thứ 2 song song với chữ QN.
Hăy tin ở Hoa Hồng!”
Xem ở:
https://www.facebook.com/truonglam.kieu.73/posts/605218980889019
Hoặc xem ở phần
b́nh luận:
12- B́nh luận của doanh nhân ĐỖ HỮU VỊ (ngày 28-03-2021)
Facebook: Đỗ Hữu
Vị https://www.facebook.com/dohuuvi99
Ngày 28-3-2021, tác giả Kiều Trường Lâm chia sẻ một bài về CVNSS4.0 của báo Dân
Việt vào nhóm "Hội Nhập Doanh Nhân Asean" th́ bất ngờ
nhận được
3 lời khen rất đặc biệt từ doanh nhân Đỗ
Hữu Vị, Chủ
tịch HĐQT, tổng
giám đốc Công ty
cổ phần công nghệ KTS VIP, diễn tiến như sau.
Lời khen đầu
tiên của ông Vị:
"TUYỆT VỜI. HAI TÁC GIẢ NÀY GIỎI
THẬT. CÓ THỂ MỘT NGÀY NÀO ĐÓ CHÚNG TA SẼ DÙNG BỘ
CHỮ VIẾT NÀY."
Sau khi chúng
tôi cảm ơn lời khen th́ ông
Vị viết tiếp:
"Tuyệt vời. Cám ơn ngài. Chắc
chắn chúng ta sẽ tiến trên nền văn minh thời
đại công nghệ mới và lịch sử
và các thế
hệ sau sẽ ghi nhận
những phát minh vĩ đại
này!".
Hôm sau, chúng
tôi báo tin ông Vị 2 lời khen trên đă được
đăng trong một bài khác
về chữ 4.0 của báo afamily.
Xem tin xong, ông Vị viết:
"Thực sự các anh
rất đặc biệt, điều rất đặc biệt đó được thể hiện và ḿnh
chứng bằng hệ thống chữ viết đặc biệt, phù hợp với
thời đại công nghệ, phù hợp với
văn hoá, ngôn ngữ tiếng Việt... Chữ
viết thay đổi cho phù hợp tiên
tiên tiến thời đại nhưng Tiếng nói Việt Nam không thay đổi, văn hoá dân
tộc không thay đổi ... Nói rằng đây là công tŕnh
nghiên cứu, phát minh vĩ
đại của Việt
Nam cũng đúng!
Lịch sử sẽ
ghi nhận, hậu thế sẽ ghi nhận
công đức lớn lao của
các quí vị!".
Nguồn 3 lời khen,
xem ở phần b́nh luận: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=593986935345557&id=100042027666178
13- B́nh luận của độc giả GIANG
HOANG (ngày
27-08-2021)
Facebook: Giang Hoang https://www.facebook.com/hoang.giang.1988
Toàn bộ b́nh
luận của độc giả Giang
Hoang như sau:
“Đầu tiên em xin
được ủng
hộ anh hết ḿnh. Về nguyên nhân em xin
được nói từng ư như sau:
- Đây là
công tŕnh sản phẩm của người Việt,
không v́ lí do ǵ người
Việt không ủng hộ. Nên nhớ
chữ Quốc ngữ
không do người
Việt sáng tạo mà là công
tŕnh của môt giáo sỹ
người Bồ và người Việt cũng không sử dụng nó hay công nhận
nó là địa
vị chính thức mà do Phó Đề Đốc người
Pháp ép phải dùng. Ai tôn thờ
chữ quốc ngữ th́ cứ
tôn thờ chứ em th́
vẫn hi vọng người Việt dùng chữ mà người
Việt nghĩ ra.
- Nếu bảo
đây chỉ là chút cải
tiến so với chữ gốc th́ em thấy
các cụ nhà ta cũng nghĩ ra chữ
Nôm từ việc cải tiến chữ Hán và người Việt vẫn coi chữ
Nôm là hàng
Việt nên công tŕnh của anh hoàn toàn
giống như công tŕnh của
chữ Nôm vậy.
- Việc lo lắng phải in lại các văn
bản chỉ là lời nguỵ
biện. Hàng năm tất cả các tác
phẩm, văn bản đều được tái bản in lại dù chẳng có ǵ đổi
mới, từ sách cho trẻ
đi học cho đến các văn bản
pháp quy. Ngoài ra, dưới
thời kỳ thay đổi chữ viết hoàn toàn có
thể bảo lưu các văn
bản cũ dùng song song. Ở những nước đa ngôn ngữ,
các văn bản của họ đều có nhiều phiên bản ở các ngôn ngữ
khác nhau. Nếu 1 ngày chính phủ ra văn bản
coi tiếng anh là ngôn
ngữ thứ 2 th́ tất cả
các văn bản hiện có đều phải có thêm
1 bản tiếng anh. Việc in ấn không nên được mang ra làm
lư do ở đây.
- Nếu cộng đồng vẫn không thoải mái với việc
in ấn thêm văn bản là tốn kém
th́ chúng ta có thể tiếp
cận theo 1 cách khác. Ở thời đại 4.0 và chữ của
anh cũng là chữ Việt 4.0 tất cả các văn bản
có thể được chuyển
thành tài liệu online trên mạng, thế là không đụng
đến tiền bạc của ai nữa.
Chúc anh và
dự án thành công. Mong một ngày đất nước sử dụng thứ chữ được làm ra bởi người
Việt.
Nguồn, xem
ở phần b́nh luận: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=593986935345557&id=100042027666178
BÀI PHỎNG VẤN ĐỘC GIẢ
14- Phỏng vấn độc giả TẠ THU HÀ
Facebook: Thu Hà https://www.facebook.com/thuhaagribankhanoi
Chị Tạ
Thu Hà, Trưởng pḥng
một ngân hàng ở Hà Nội, là một trong
những người
tiên phong đầu tiên đă học và yêu thích
CVNSS4.0. Trước ngày
công bố CVNSS4.0 - 1/4/2020,
tác giả Kiều Trường
Lâm đă liên hệ để phỏng vấn.
Toàn bộ
3 câu hỏi phỏng vấn và trả lời
của Thu Hà như sau:
1. Độc giả cảm nhận như thế nào về
CVNSS4.0 sau khi đă áp dụng
thành công?
- Thu Hà: Hiện nay,
người dùng máy tính và
điện thoại
di động tại
VN đang quen dùng kiểu gơ tiếng Việt là Telex. Tuy nhiên, quy tắc gơ
của Telex khá dài và nếu
gơ sai th́
người dùng sẽ phải xóa hết đi
và gơ lại
từ đầu. Đây là hạn
chế rất lớn đối với những người trẻ tuổi, những người luôn muốn mọi thao tác của
ḿnh trên máy tính và
điện thoại
được thực
hiện nhanh nhất. V́ vậy, khi Chữ VN Song Song 4.0 được áp dụng thành công, chắc chắn sẽ khiến những người dùng trẻ tuổi tiếp nhận và sử dụng,
v́ Chữ VNSS dường như đă khắc phục được mặt hạn chế của Telex.
2. Độc giả thấy có khả năng
trong tương lai được giới trẻ sử dụng không?
- Thu Hà: Như đă đề cập tại câu 1, CVNSS 4.0 có khả năng
cao được giới trẻ đón nhận, nhờ sự hợp lư và
ngắn gọn của nó. Việc
học CVNSS 4.0 chắc
chắn sẽ không phải là điều khó khăn đối
với họ. Bên cạnh đó, sự mới lạ cũng là một
yếu tố lôi cuốn người dùng trẻ tuổi. Và biết đâu,
chính họ sẽ là những
nhân tố tích cực nhất trong việc ứng dụng CVNSS 4.0 vào các lĩnh vực
của cuộc sống.
3. Độc giả cảm nhận như thế nào về
tính thẩm mỹ của Chữ Cvnss4.0
- Thu Hà: Khi nh́n vào một đoạn
văn bản được soạn thảo bằng CVNSS4.0, theo cách chúng
ta nh́n vào một bức ảnh ảo không gian ba
chiều (một loại ảnh thời trẻ thơ chúng ta hay xem để thư giăn đầu
óc), th́ nhận thấy CVNSS 4.0 quả là đều
đặn và đẹp mắt. Mỗi từ có số lượng
chữ cái khá đều nhau, không có
từ nào quá dài hoặc
quá ngắn, cũng không bị các dấu
làm cho rối
mắt. Nói chung, CVNSS
4.0 có tính thẩm mỹ cao.
Ngoài ra, tôi
cũng muốn nói đến tính cần thiết của một kiểu chữ mới ngắn gọn hơn, hợp lư hơn kiểu
chữ Quốc ngữ
hiện tại như sau:
Thật ra nhu
cầu rút gọn chữ viết đă có từ lâu,
thể hiện ở
việc chúng ra luôn tự
nghĩ ra cách viết tắt, thậm chí có cả
1 môn học gọi là tốc
kư. Thế nhưng, v́ mỗi người tự nghĩ ra theo cách
của ḿnh, nên nhiều lúc chỉ có
người viết
mới đọc đúng được chữ do chính họ viết, c̣n đưa người khác sẽ không thể đọc được do không nắm được quy luật. V́ vậy, rất
cần thiết có 1 kiểu chữ viết nhanh, với quy luật dễ nhớ, dễ viết, dễ đọc. Và có lẽ
CVNSS 4.0 đă đáp ứng được tính cần thiết này. Quan trọng nhất, CVNSS 4.0
chỉ là 1 công tŕnh cải
tiến nhằm mục đích chữ viết của nước ta được hoàn thiện hơn, đẹp mắt hơn, chứ tuyệt đối không làm ảnh
hưởng đến
ngôn ngữ Việt, văn hóa Việt. Theo em hiểu, điều mà CVNSS 4.0 muốn cải tiến chính là CHỮ Việt, không phải là TIẾNG Việt.
Nguồn: https://www.facebook.com/photo/?fbid=473197814091137&set=a.151203532957235
15- Phỏng vấn độc giả HOÀNG VĂN BÁT
Facebook: Bát Hoàng https://www.facebook.com/bat.hoang.9
Nhà giáo Hoàng Văn Bát, là một
trong những người tiên phong đầu tiên đă học
và yêu thích
CVNSS4.0. Trước ngày
công bố CVNSS4.0 -
1/4/2020, tác giả Kiều
Trường Lâm đă liên
hệ để phỏng vấn.
Toàn bộ 3 câu
hỏi phỏng vấn và trả
lời của ông Hoàng Văn Bát như sau:
1. Độc giả cảm nhận như thế nào về
cvnss 4.0 sau khi đă áp
dụng thành công?
- Hoàng Văn Bát: CVNSS4.0 đă giải quyết cơ bản những nhược điểm của chữ Quốc ngữ, thống nhất cách đánh vần và đọc,
rút ngắn chữ viết.
2. Độc giả thấy có khả năng
trong tương lai được giới trẻ sử dụng không?
- Hoàng Văn Bát: Chữ VN song song
4.0 (CVNSS 4.0) nối tiếp
thành quả của Chữ Việt Nhanh
(CVN) đưa bảng
chữ cái chữ quốc ngữ từ 29 chữ về 26 chữ cái, giống bảng chữ cái Anh Mỹ. (Do Hoa Kỳ chiếm vị trí thượng tôn trong cả
hai ngành công nghiệp trên nên tiêu
chuẩn ISO này được xây dựng dựa trên Chuẩn mă trao đổi
thông tin Hoa Kỳ (tức ASCII, bộ kư tự dùng
cho 26 × 2 chữ cái của bảng
chữ cái tiếng Anh). Về sau, các tiêu
chuẩn như ISO/IEC
10646 (Unicode Latinh). Nên
tôi tin rằng CVNSS
4.0 sẽ được
giới trẻ tin dùng.
3. Độc giả cảm nhận như thế nào về
tính thẩm mỹ của Chữ VN Song Song 4.0
- Hoàng Văn Bát: CVNSS
4.0 thay những chữ có râu
như: Ă, â, ê, ô, ơ, ư bằng những chữ cái và
thay sáu (06) dấu thanh (không dấu, sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng) bằng các chữ cái
rất hợp lư.
Từ cơ sở
đó, CVNSS 4.0 viết
nhanh hơn, đẹp hơn chữ quốc ngữ và chữ
Anh, tiện lợi hơn khi viết
rất nhiều. Nó đă đơn
giản hóa thao tác nên
gơ bàn phím
rất nhanh.
CVNSS 4.0 rất dễ tiếp thu, v́ đọc
và đánh vần hoàn toàn như chữ
quốc ngữ. Người đọc thông viết tạo chữ quốc ngữ chỉ cần dùng bảng tóm tắt đối
chiếu sau ba (03) đến năm (5) lần là có thể
thao tác được rồi. (Đọc và viết CVNSS 4.0 thành thạo).
CVNSS 4.0 là một
bước tiến tất yếu để hoàn thiện cho chữ quốc ngữ trong thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay. Là phương tiện để chuyển tải nhanh nhất, tiện lợi nhất toàn bộ văn minh của thế kỷ 21 của dân tộc
VN với thế giới. Tôi kỳ vọng và tin tưởng chắc chắn công tŕnh này
sẽ được
giới trẻ VN lựa chọn và sử dụng
làm phương tiện biểu đạt của ḿnh.
Xin chân thành
cảm ơn và kính chúc
hai (2) đồng tác giả công
tŕnh CVNSS 4.0. sức khỏe, hạnh phúc và thành
công.
Nguồn: https://www.facebook.com/photo/?fbid=472640650813520&set=a.151203532957235
CÁC BÀI BÁO
16- Bài
“Thêm một công tŕnh cải
tiến chữ quốc ngữ: Chữ Việt Nam song song
4.0”
(MỸ QUYÊN - 02/02/2020 - Báo mạng
Thanh Niên Online)
“Bắt đầu
nghiên cứu về các chữ
cái thay cho dấu của
chữ quốc ngữ từ nhỏ, Kiều Trường Lâm (Hà Nội), 34 tuổi, đến nay đă hoàn thành công
tŕnh chữ viết hoàn toàn khác biệt
so với chữ hiện tại để cải tiến chữ quốc ngữ.
Công tŕnh này
có tên Chữ
Việt Nam song song 4.0, được
Kiều Trường Lâm hoàn thiện sau khi phối hợp nghiên cứu của ḿnh với công tŕnh cải
tiến chữ quốc ngữ có tên "Chữ
Viết Nhanh" của
tác giả Trần Tư B́nh (hiện đang ở Úc).”
Xem ở:
17- Bài “Tác giả
Chữ Việt Nam song song
4.0 bị lập nhóm anti: Tuy buồn nhưng vẫn vui v́ vừa
nhận 1 đề nghị không tưởng” (144 lần
Chia sẻ, 1800 Thích)
(THANH HƯƠNG - Tháng
4/2021 - Theo Trí Thức Trẻ)
"Một chuyên gia CNTT đang công tác tại Viện Công Nghệ Thông tin, sau khi thử học
chữ đă thốt lên rằng: "CVNSS 4.0 là phát kiến lớn nhất từ Alexandre De Rhodes", tác
giả Kiều Trường Lâm chia sẻ.
Tác giả Chữ
Việt Nam song song 4.0: Dự
định in sách và vận động
dạy chữ mới ở trường
THPT và đại học, sẽ dạy chữ mới cho các
con khi đủ tuổi.”
Xem ở:
18- Bài
“Tác giả Chữ Việt Nam song song
4.0: Nhiều người
từng chửi ḿnh giờ lại mê chữ
của ḿnh, đă tổ chức 6 đợt thi viết chữ với tổng giải thưởng tới 72 triệu” (98 Chia sẻ,
2000 Thích)
(THANH HƯƠNG, - Tháng
3/2021 - Theo Trí Thức Trẻ)
Xem ở:
19- Bài
Tác giả Chữ VN song song 4.0:
"Nhận gạch
đá nhưng độc giả vẫn thức đêm học chữ mới của tôi" (1900 Thích)
(HÀ MINH - Chủ nhật, 28/03/2021 – Báo mạng Dân Việt)
Đoạn mở đầu
như sau:
“Tác giả
Kiều Trường Lâm cho rằng, con đường
hướng đến
thành công th́ phải chấp nhận dư luận. Anh không cảm thấy sốc v́ mọi người
"ném đá" mà hiện tại
có nhiều người ủng hộ chữ viết của anh.”
Xem ở:
20- Bài
“Tác giả Chữ Việt Nam song song
4.0 tham vọng chinh phục cả nước” (919
Thích)
(CẨM MỊCH - Chủ
nhật, 21/02/2021 – Tạp
chí điện tử Người Đưa Tin)
Đoạn mở đầu
như sau:
Tác giả Kiều Trường
Lâm bày tỏ: “Một vài chuyên
gia công nghệ thông tin nói Chữ Việt Nam song
song 4.0 là què quặt, th́ hăy chứng
minh nó què
quặt ở chỗ
nào?”.
Mặc dù khẳng
định, nhóm tác giả không
nhằm mục đích thay thế Chữ Quốc ngữ, nhưng tác giả Kiều Trường
Lâm vẫn đang gieo một hy vọng: “Chữ Việt Nam song song
4.0 đang trong quá tŕnh quảng
bá rộng răi đến mọi đối tượng. Giả sử, đến một giai đoạn nào đó, đạt được hàng triệu độc giả th́ độc
giả mới chính là những
người có tầm ảnh hưởng tác động đến Chính phủ có thay thế
Chữ Quốc ngữ
hay không...”
Xem ở:
21- Bài
“Bị phản đối kịch liệt, tác giả “Chữ Việt
Nam song song 4.0” lên tiếng: Chỉ mất 3 buổi học là thành
thạo kiểu chữ mới này” (8000 Thích)
(VÂN TRANG - 04/04/2020
– Theo Trí Thức Trẻ)
Đoạn cuối cùng
như sau:
“Theo tác giả,
sở dĩ tên gọi của
kiểu chữ mới là "Chữ VN song song 4.0" là v́ đây
không phải chữ viết thay thế chữ Quốc ngữ mà chỉ là
một kiểu chữ viết tay hoặc nhắn trên màn h́nh, máy
tính. Kiểu chữ sẽ cho phép người
dùng đánh không dấu rất nhanh mà không phải
lo về sự hiểu nhầm ư nghĩa, khiến việc đánh máy trở nên
nhanh và dễ dàng mà
không cần thông qua phần mềm nào.
Tác giả Trần
Tư B́nh khẳng định không hề có mục
đích cải tiến chữ Quốc ngữ: "Gọi là Chữ VN song song v́ chúng
tôi không có tham vọng
dùng nó thay
thế chữ Quốc
ngữ như một số thông tin thời gian gần đây. Bộ chữ của chúng tôi chỉ
là một loại chữ viết tắt không dấu, dùng song song với chữ Quốc ngữ. Đó là cách viết
tay hay viết trên điện thoại và không cần dùng bất cứ phần mềm nào".
Xem ở:
22- Bài
“Chữ VN Song Song
4.0 tham gia cùng công nghệ
Blockchain trong quá tŕnh chuyển đổi số”
(PV – Thứ bảy 10/09/2022 – Báo
mạng Dân Việt)
Đoạn cuối cùng
như sau:
“Anh Long nhận định về cvnss 4.0: "Đây là dự án
đầy nỗ lực đóng như một sự góp thêm
hỗ trợ chữ viết tiếng Việt của nhóm tác giả
tuy chưa dựa trên một lập luận ngôn ngữ học nào, mà dựa
trên những mong muốn rất phi ngôn ngữ học tức là viết không
dấu và tối ưu hóa bằng mọi giá, nên hóa ra
nó lại tạo ra các
động lực khác như một
gợi ư quan trọng về công nghệ trong việc tận dụng Cvnss 4.0 cho nhiều
mục đích khác nhau thay
v́ bài xích
nó"’
Xem ở:
23- Bài
“Cô giáo mở lớp dạy miễn phí, có tiền
là đi... từ thiện”
(TÀO NGA – Thứ bảy 24/08/2022 – Báo mạng
Dân Việt)
[Trích đoạn]
“Mới đây,
cô Thái biết đến công tŕnh chữ VN song song 4.0 (CVNSS 4.0) của 2 tác giả Kiều Trường
Lâm với nghiên cứu "Kư hiệu dấu" phối hợp nghiên cứu "Chữ Việt nhanh" của tác giả
Trần Tư B́nh (hiện đang ở
Australia). Đây là công tŕnh sử
dụng 26 chữ cái La-tinh, trong
đó dùng 18 chữ cái La-tinh để thay thế dấu thanh và dấu phụ
cho chữ quốc ngữ. CVNSS 4.0 có thể được
ứng dụng trong thời đại công nghệ 4.0 v́ không xuất hiện tượng bị lỗi phông chữ ở bất kỳ máy tính hay trên
bất kỳ điện thoại di động nào.
Cô Thái rất ṭ ṃ về
chữ viết này và quyết
định tự học. Sau 1 tuần, cô có thể
đọc viết trôi chảy. "Tôi thấy đây là kiểu
chữ rất hay, tiện lợi, dùng trong lĩnh
vực công nghệ thông tin. V́ chữ không
dấu nên không bị nhầm lẫn và rút gọn
được nhiều
thời gian cho thế hệ
trẻ", cô Thái
chia sẻ.
Cùng với dạy học môn Văn, cô Thái đă mở lớp daỵ thêm chữ CVNSS 4.0 với mục đích "sau này có lúc
cần dùng tới". Cô Thái cho biết, cô tự soạn
giáo án dạy
chữ theo quy cách như
một bài dạy Văn là theo phương pháp tích hợp.
Chỉ sau vài buổi dạy các em
có thể tự đọc, viết.”
Xem ở:
CÁC VIDEO
24- Video “Chữ Việt Nam song song
4.0”: Giải pháp khắc phục nhầm lẫn khi viết không dấu”
(ngày 3-4-2020, MUTEX thực hiện, dài 3 phút 37 giây,
4 ngh́n lượt xem, 758 b́nh luận)
Xem ở:
25- “5 Video đọc toàn bộ Truyện Kiều bằng CVNSS4.0” do Nguyễn
Văn Luận thực hiện vào đầu tháng 6 năm 2023.
(Facebook: Nguyễn Văn Luận https://www.facebook.com/vanluan.nguyen.7169709)
Xem toàn
bộ 5 Video ở:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/5VideoDocTruyenKieuBangCVNSS.htm
26- “20 Video vỡ ḷng CVNSS4.0 trên YouTube” do Nguyễn Minh Khuê
thực hiện vào năm 2023.
(Facebook: Minh Khuê Nguyễn https://www.facebook.com/profile.php?id=100069534550765,
Email: nkhue328@gmail.com)
Xem toàn
bộ 20 Video ở:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/20VideoVoLongCVNSSTrenYouTube.htm
--------------------------------
C- 19 BÀI
VỀ CHỮ VIỆT THỜI CÔNG NGHỆ SỐ CỦA LONG
NGO (chuyên viên xử lư ngôn
ngữ tự nhiên)
Vài nét
về Thạc sĩ Ngô Hoàng Đại
Long (Long Ngo)
Hiện là
Nghiên cứu viên tại Phân hiệu Đại học Quốc
gia-TP.HCM tại tỉnh Bến Tre, có nhiều công tŕnh khoa học – được công bố trên
Scopus & WoS - liên quan đến hướng nghiên cứu của ḿnh về Địa
lư ngôn ngữ,
nhất là các Ứng dụng
của xử lư ngôn ngữ
tự nhiên trong GIScience.
Giới thiệu: Từ
ngày 14-8-2022 đến
ngày 13-5-2023, Thạc sĩ Long Ngo đăng trên Phây búc
(Facebook) ở nhóm “Tôi
Yêu Chữ Việt
4.0” một loạt hơn 20 bài ngắn dài liên quan đến
chữ Việt thời
công nghệ số, như về: Chữ Quốc Ngữ, bộ gơ tiếng Việt, Chữ VN Song Song 4.0, v.v …
Sau
đây là tựa đề 19 bài trong loạt
bài trên.
- Chữ VN Song Song 4.0 (Cvnss4.0)
- Cvnss4.0 - Phát triển
như thế nào?
- V́ sao Cvnss4.0 bị hiểu lầm?
- Có bao nhiêu chữ biến thể từ chữ Việt
truyền thống
hiện nay?
- Kỳ 1. Kư sự bộ
gơ tiếng Việt
- Sự xuất
hiện của “VIQR”
- Kỳ 2. Kư sự
bộ gơ tiếng Việt - Đi
t́m một tiêu chuẩn thống nhất (?)
- Cvnss4.0 trong bối
cảnh cách mạng công nghệ 4.0
- Cvnss4.0 về mặt
ngôn ngữ
- Cvnss4.0 - Thuộc nhóm các ngôn
ngữ IAL?
- Chữ Quốc Ngữ trong
tiến tŕnh lịch sử dân tộc
- Cvnss4.0 trong hành
tŕnh t́m tiếng nói đồng thuận
- Tiện ích nhỏ từ Cvnss4.0 mang lại
- Cvnss4.0 dưới góc nh́n mă
hóa
- Những chữ cái dùng “lậu”
- Vũ điệu của những con chữ
- Cvnss4.0 từ “phát
kiến” đến
sự h́nh thành giả thuyết cho bộ chữ Bila
- Giá trị tiếng Việt
qua các minh chứng. Thêm góc nh́n từ
Cvnss4.0
- Chữ Việt cổ qua lăng kính Cvnss4.0
- Mạn đàm về
thanh điệu trong tiếng Việt
từ quá khứ đến tương lai
Xem toàn
bộ 19 bài ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/19BaiVeChuVietThoiCongNgheSo.htm
--------------------------------
D- CÁC CUỘC
THI TRỰC TUYẾN (ONLINE) CÓ THƯỞNG CVNSS4.0
Sau khi
CVNSS4.0 ra đời vào cuối tháng 3-2020, hai tác giả CVNSS4.0 đă đều đặn tổ chức các cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng Chữ VN Song Song 4.0, mỗi 2 tháng một lần. Tham gia Ban giám khảo
có kỹ sư tin học Chu Cẩm Tú Linh - Facebook: Chu Cẩm
Tú Linh https://www.facebook.com/linhcct .
Bất cứ
ai cũng có thể tham gia nếu có
tài khoản Phây búc (Facebook). Đến thời điểm này (tháng 6/2023) đă có 19 cuộc thi.
Theo kế hoạch, các cuộc thi trực tuyến sẽ tiếp tục cho đến hết năm 2025 (và có thể
tiếp tục nhiều năm sau đó nếu
số người tham gia đông
đảo) ở Fanpage Chữ Việt Nhanh & Chữ VN Song
song 4.0 https://www.facebook.com/fanpageCVN
và ở nhóm “Tôi Yêu Chữ Việt
4.0” trên Phây Búc Facebook https://www.facebook.com/groups/toiyeuchuviet4.0/
.
* Tổng
Giải Thưởng
mỗi cuộc thi: 12,000,000₫.
Chia ra 3 phần như sau: Bạn
tham gia phần nào cũng được, hoặc cả 3 phần.
-
Phần Một (Giải Nhất 1,500,000₫,
giải Nh́ 500,000₫).
Trả lời
đúng hết và nhanh nhất
nh́ 10 câu hỏi trắc nghiệm về Chữ VN Song Song 4.0
(Cvnss4.0).
-
Phần Hai (3 giải,
mỗi giải 1,000,000₫).
Viết đúng
2 câu thơ Kiều bằng Cvnss4.0.
-
Phần Ba (Giải
Nhất 5,000,000₫, giải
Nh́ 2,000,000₫).
Quảng bá Cvnss4.0
hữu hiệu nhất.
* Xem mẫu thể lệ, giải thưởng và đề thi Cuộc thi trực tuyến (online) có thưởng CVNSS4.0 đợt 19 ở 1 trong
2 đường dẫn
sau:
Trung b́nh mỗi đợt thi vừa qua có gần 100 người tham gia.
Sau đây
là b́nh luận
của độc giả Hồng Là
tham gia thi cuộc thi đợt tứ 18 và trúng giải thưởng 2 triệu :
"Em xin chân thành
cảm ơn chương tŕnh đă tạo lên một ngôi
nhà trí tuệ
một trường
đời thật bổ ích .
Học chữ vnss4.0 đă động năo thông minh thêm
mà vẫn có phần thưởng
Em cảm
ơn chương tŕnh nhiều.
💃Em xin chany thahl camz
ono chuzo trihl das taor leny woiy
nhal trij tuef motf truzk
doik thatf boq ikj
Hocr chuw
vnss4.0 das dogf naos thogy
mihp themy mal vang coj fand thuzv
Em camz
ono chuzo trihl nhiwd."
Nguồn: (xem
ở phần b́nh luận)
--------------------------------
E- CƠ DUYÊN RA ĐỜI CHỮ VN SONG SONG 4.0 NĂM 2020
(Người viết
bài: Trần Tư B́nh, tháng 5-2020)
Để
hiểu câu chuyện thú vị rất t́nh cờ về
cơ duyên ra đời Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0)
năm 2020, tưởng
cũng cần nhắc lại nét về cấu
trúc của bộ chữ.
CVNSS4.0
gồm 2 phần,
tất cả có 52 qui tắc.
- Phần
thứ Nhất: có 34 qui tắc rút gọn tối
đa Chữ Quốc
ngữ (CQN) để
tạo thành Chữ Việt Nhanh (CVN) vẫn
c̣n dấu thanh và dấu
phụ. CVN do tác giả Trần Tư B́nh sáng tạo từ năm 1977.
- Phần
thứ Nh́: Sau đó, dùng 18 chữ cái, gọi là Kư
Hiệu Dấu (KHD) đặt
ở cuối từ
thay thế các dấu thanh
và dấu phụ cho CVN th́ mới tạo
thành CVNSS4.0. Và 18 chữ cái KHD th́ do tác giả
Kiều Trường Lâm sáng tạo từ năm 2010.
1) Chữ Việt Nhanh là ǵ và
v́ sao được
tác giả Trần Tư B́nh sáng tạo từ năm 1977?
Năm 1976, tôi 22 tuổi,
đang là sinh viên trường
ĐH. Tổng Hợp
TP.HCM (tên cũ
ĐH. Văn Khoa Sài g̣n)
t́nh cờ mượn ở thư viện cuốn sách gần 400 trang “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb Văn Hoá, Hà Nội, 1961. Quyển sách gồm các báo
cáo và tham
luận đọc trong Hội nghị 3 ngày bàn về vấn
đề cải tiến chữ Quốc ngữ.
Đọc
mục lục, tôi ngạc nhiên lắm, v́ theo hiểu
biết của tôi khi ấy
th́ chữ Quốc ngữ đă hoàn thiện rồi, sao lại có cả
một hội nghị bàn về cải tiến chữ Quốc ngữ tổ chức tại Hà Nội năm 1960?
Quyển
sách tŕnh bày: những điều bất hợp lư của
chữ Quốc ngữ;
các đề nghị cải tiến chữ Quốc ngữ đă có từ trước
cho đến thời điểm ấy; và 20 bài tham luận
của những nhà ngôn ngữ
học ở miền
Bắc lúc ấy, cũng như của những vị trí thức
ở ngành khác như Gs. Hoàng Xuân Nhị,
Gs. Hoàng Tụy v.v.
Đọc sách xong, tôi mới
hiểu chữ Quốc
ngữ c̣n một số hạn chế. Lúc ấy rănh
rỗi, tôi suy nghĩ có
cách nào viết hợp lư và gọn
hơn nữa không, v́ mỗi
lần cải tiến chữ viết là rất
nhiều nhiêu khê tốn kém,
cho nên nếu
cải tiến th́ nên cải
tiến triệt để hầu tiết kiệm được nhiều giấy mực? Tôi đă nghĩ
ra cách tốc
kư có hệ
thống 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 mẫu tự, xuống c̣n 2 mẫu tự cho mỗi
vần.
Tôi bèn viết một bài viết
ngắn “Thử đề nghị cải tiến chữ Quốc ngữ”
trong đó chọn lọc các đề xuất cải tiến của các vị khác
về phụ âm đầu, phụ âm cuối
từ trong quyển sách này, cộng thêm cách tốc
kư có hệ
thống 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 mẫu tự, xuống c̣n 2 mẫu tự cho mỗi
vần mà tôi vừa nghĩ
ra. Viết xong bài, tôi
t́m gặp một giáo sư dạy ngôn ngữ trong khoa của tôi lúc ấy
(lâu quá quên tên) để
hỏi ư kiến. Qua
ngày sau, xem xong vị
ấy nói đại ư “đất
nước ta vừa
hết chiến tranh, c̣n nhiều
việc phải làm, em cứ
tiếp tục sưu tầm tài liệu và sau này
nếu nhà nước đặt lại vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ th́ em
viết bài nêu ư kiến …”.
Năm 1980, tôi rời
VN, định cư
ở nước ngoài.
Tôi nghĩ các ư tưởng tốc kư năm
nào chắc sẽ không bao ǵờ được viết ra.
Nhưng những năm
đầu sau năm 2000, khi thấy người Việt
‘chat’ trên mạng hoặc viết tin nhắn ở ĐTDĐ, họ
tốn thời giờ nhiều hơn khi phải
viết những chữ có các
vần 3 hoặc 4 mẫu tự mà trước đây tôi đă
nghĩ ra cách tốc kư mỗi vần
chỉ c̣n 2 mẫu tự. Tôi bèn nhờ
cháu tôi ở VN sao chụp quyển sách nói trên và
bắt đầu viết bài “Tốc Kư Chữ Việt” năm
2006.
H́nh 1: Mục Lục sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb, Văn Hóa, Hà Nội, 1961
H́nh 2: Mục Lục và trang sau
chót sách “Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ”, Nxb, Văn Hóa, Hà Nội, 1961.
Bài
“Tốc Kư Chữ Việt” tôi
viết gồm một số đề xuất của những người khác và kết hợp
với một số đề xuất tự nghĩ ra, rồi
tạo thành một kiểu chữ Việt rất ngắn gọn nhưng vẫn c̣n các dấu
thanh và dấu phụ. Tôi đặt tên bộ chữ
tốc kư này là Chữ
Việt Nhanh (CVN). (https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhKieuChuVietCucNgan.htm).
Viết xong bài
“Tốc Kư Chữ
Việt”, tôi đă gởi
bài lên diễn
đàn của một số mạng trong và ngoài nước,
cũng như tiến hành một số sinh hoạt quảng bá phương pháp tốc kư Chữ
Việt Nhanh (CVN).
Sau đây là một
số thành công và sinh
hoạt tiêu biểu:
· Tiến sĩ Ngô Đ́nh
Học (hocngo@gmail.com), ở Hoa Kỳ, tác giả bộ
gơ đa năng WinVNKey (winvnkey.sf.net),
đă tích hợp các cách
tốc kư CVN vào WinVNKey, gơ
chữ tốc kư mà máy
vi tính vẫn hiện ra chữ
Việt trọn vẹn,
giúp tiết kiệm gần 25% thời gian gơ tiếng Việt trên máy tính.
Xem hướng dẫn
phương pháp gơ tắt này
ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhuongPhapMoiGoTatChuViet.htm
· Kĩ sư công nghệ thông tin Huỳnh
Trọng Nghĩa (masterlingyun@gmail.com), ở VN, tạo ra
bộ gơ trực tuyến ChuVietNhanhKey http://chuvietnhanhkey.sf.net giúp
tiết kiệm gần 25% thời gian gơ tiếng Việt.
·
Diễn đàn công nghệ thông tin Tinh Tế (tinhte.vn) tạo khu vực riêng
“Chữ Việt Nhanh” năm 2015 để tác giả phổ
biến bài vở và các
cuộc thi CVN ở:
https://tinhte.vn/forums/chu-viet-nhanh.639/
·
Nhà xuất bản
Trẻ ở Tp.HCM đă phát hành
quyển sách Chữ Việt Nhanh năm
2011. Xin xem ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/Sach-ChuVietNhanh.pdf
·
Phương pháp tốc kư CVN đă được giới thiệu ở Nhà Văn hóa Thanh niên TP.HCM, vài trường Đại học và Cao Đẳng ở Tp.HCM. Xem
tiêu biểu ở:
·
Báo Tuổi trẻ online có bài báo của nhà báo Nhật
Minh (tên thật là Nguyễn
Hữu Thiện, người sáng lập tạp chí eChip) về
phương pháp tốc kư CVN tích hợp vào bộ gơ
WinVNKey https://tuoitre.vn/nhip-song-so/go-tat-ma-bung-ra-chu-viet-tron-ven-685359.htm
2) Kư Hiệu Dấu
là ǵ và
v́ sao được
tác giả Kiều Trường
Lâm sáng tạo từ năm 2010?
Kiều Trường Lâm c̣n trẻ nhưng thích nghiên cứu
ngôn ngữ. Tôi hỏi Lâm duyên cớ ǵ khiến Lâm suy nghĩ về
18 chữ cái làm Kư Hiệu Dấu?
Lâm trả lời:
“Em nghĩ ra kí hiệu dấu
năm lớp 2 nhưng thời đó chỉ có 5 kí hiệu
dấu ra đời như: J, L, D,
S, R. Thời c̣n nhỏ, em chủ
yếu dùng để chơi chữ. Năm học lớp 6, em bắt đầu
học tiếng anh và thấy
tiếng anh không có dấu.
Lúc này em
bắt đầu nghĩ đến tạo ra cho
tiếng việt không dấu. Nhưng quá tŕnh sáng tạo
khó khăn v́ âm vần
tiếng việt nguyên âm đôi
ba không xử lí được
và em bắt
đầu thử dùng các vần
chữ Quốc ngữ
bỏ dấu nhưng lúc đó vẫn rất phức tạp v́ em
áp dụng cả chữ Telex. Cho đến cuối năm lớp 10 th́ ra đời
thêm 10 kư hiệu dấu tiếp theo đại diện cho dấu mũ
và dấu móc câu.”
Từ năm 2010, Lâm suy
nghĩ hoàn chỉnh cách thay dấu CQN bằng 18 chữ cái la-tinh.
Năm 2012, Lâm đă gởi
bài "Kư hiệu dấu cho Chữ Quốc ngữ" http://chuvietnhanh.sourceforge.net/KyHieuDauChoChuQuocNgu.htm để nhờ tôi đăng trên website Chữ Việt Nhanh của tôi http://chuvietnhanh.sf.net .
Bộ chữ CVN của
tôi th́ đi
hướng rút gọn chữ Việt tối ưu nhưng vẫn c̣n dấu. C̣n Kư hiệu
dấu (KHD) của
Lâm th́ hướng về thay dấu
cho CQN sao cho tối ưu,
khác với kiểu thay dấu của kiểu gơ Telex.
Nhưng v́ CQN c̣n nhiều từ quá dài cho
nên Kư hiệu
dấu của Lâm áp dụng vào
CQN cũng không gây hứng thú với tôi
lúc đó.
H́nh: Hai
đồng tác giả Kiều Trường Lâm và Trần Tư
B́nh
gặp
nhau tại Hà Nội năm 2014 khi CVNSS4.0 chưa
ra đời.
3) Cơ duyên CVNSS4.0
ra đời năm 2020
Tháng 10 năm 2019, công
việc làm của Lâm thường làm việc ở nhà trên máy
tính nhiều hơn. Lâm bèn học CVN và nhắn tin với tôi bằng CVN. Sau 1 tuần, Lâm nảy ra ư tưởng kết hợp 18 Kí hiệu dấu
của Lâm vào CVN. Tự nhiên thấy ăn khớp và thế
là Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) ra đời một hai tuần sau đó, dù
hai người đă biết công tŕnh của
nhau gần 10 năm.
Nói cách khác,
CVNSS4.0 là cách viết không dấu cho CVN. Ai đă biết CVN th́ chỉ cần
hiểu 18 qui ước
Kí hiệu dấu là nhanh
chóng hiểu CVNSS4.0.
Lâm và tôi bèn nộp đơn
xin bản quyền sau đó. Mà bản
quyền vừa cấp xong th́ báo chí
thường t́m liên lạc để có đề tài viết báo, xem có ǵ
hay. Tựa như vài năm trước
đó TS. Bùi Hiền được cấp bản quyền cho "Chữ Việt Cải
tiến" của
ông ấy, báo chí đă
t́m phỏng vấn TS. Bùi Hiền và làm bức
xúc dư luận thời đó.
Tương tự, từ khi CVNSS4.0 được
cấp bản quyền số
1850/2020/QTG từ Cục
Bản quyền tác giả thuộc
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 25-3-2020, báo chí đă t́m
đến phỏng vấn Lâm rất nhiều v́ Lâm là tác giả
chính của CVNSS4.0.
Tuy nhiên, vài tờ báo cũng
phỏng vấn tôi để viết bài v́ biết CVN là nền tảng
của CVNSS4.0.
Công tŕnh
Chữ VN Song Song 4.0 nhận được bản quyền
số 1850/2020/QTG
từ Cục
Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể
thao và Du lịch.
Sau một
thời gian đă quen gơ
và đọc CVNSS4.0,
dù chính tôi là tác
giả CVN nhưng tôi thấy thích nó hơn
là CVN.
Các lư
do như sau:
-
Gơ CVNSS4.0 th́ không cần
phần mềm để gơ và rất thích
hợp với môi trường thời công nghệ số hiện nay.
-
CVN
tuy viết tay rất nhanh
và dễ đọc hiểu v́ c̣n các
dấu thanh và dấu phụ
như CQN nhưng khi muốn gơ hiển thị
trên văn bản ở máy tính, điện thoại hay thư điện tử th́ gơ rất
chậm. C̣n gơ CVNSS4.0 th́ gơ rất nhanh
v́ chỉ gơ 26 chữ cái La-tinh trên
bàn phím.
-
CVNSS4.0
đă mă hóa các dấu
thanh và dấu phụ của CVN vào chữ chữ cái cuối cùng của mỗi từ cho nên chữ
viết nh́n đều đặn và đẹp hơn.
--------------------------------
F- CÁCH ĐÁNH VẦN CHỮ VN SONG SONG 4.0
(Người viết
bài: Trần Tư B́nh, tháng 5-2023)
Nhiều độc giả hỏi làm sao đánh
vần CVNSS4.0 khi nó được dùng như bộ
chữ?
Ví dụ độc
giả Quả Cầu https://www.facebook.com/qua.cau.the.sphere hỏi:
‘...Sau khi quen
chữ 4.0 rồi th́ nh́n chữ
"tocb dof" (tốc độ) ta cũng có thể
phát âm nhanh
là “tốc độ”, nhưng nếu cần phải dạy cho trẻ
em đánh vần như "tờ-ốc-tốc-sắc-tốc, đờ-ô-đô-nặng-độ",
th́ sẽ dạy bộ chữ 4.0 như thế nào?’.
Trả lời như
sau:
Chỉ có ở Việt Nam mới có kiểu
học chữ bằng cách đánh vần.
Khi sáng tạo
ra chữ Quốc ngữ, các giáo sĩ Tây phương cũng không hề soạn ra cách
đánh vần kiểu hoàn toàn vô nghĩa
như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt” (Việt).
Cách đánh vần
như trên có lẽ chỉ
thích hợp trong thời xa xưa khi
giấy mực thiếu thốn. Nó không c̣n
thích hợp trong thời đại thông tin mạng và giấy
mực đầy đủ như hiện nay.
Theo phương pháp sư phạm mới
trong việc dạy chữ Quốc ngữ th́ không cần thiết phải đánh vần như ở thế kỷ trước.
Ta chỉ nên
dạy trẻ em học thuộc
tên 29 chữ cái và 5 dấu
thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng) của chữ Quốc ngữ, rồi dạy đọc nguyên chữ; hoặc nếu thực sự cần đánh vần th́ chỉ
là ráp phụ
âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu
phụ.
Đánh vần chỉ
làm mất thời gian học śnh lặp lại các các chữ
cái và các
dấu đă học.
Ví dụ, khi
học đến vần "Uyển"
th́ các em
đă biết đọc các nguyên âm, phụ
âm và 5 dấu
thanh: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.
Nếu dạy theo
cách đánh vần theo kiểu cũ th́ các giáo
viên thường dạy đánh vần là "u-i dài-ê-nờ-uyên-hỏi-uyển". Họ
dạy trẻ em đọc âm từng chữ
cái và âm
dấu hỏi (mà các em
đă biết đọc) rồi cuối cùng đọc là "uyển".
Công đoạn đọc âm từng chữ cái và âm
dấu hỏi trước âm "uyển" là không cần thiết v́ các em đă
biết đọc âm các chữ
cái và dấu
hỏi rồi.
V́ vậy, khi
học chữ "uyển" th́ chỉ nên đọc
là "uyển". Như
vậy đỡ mất th́ giờ
ê a đọc đi đọc lại âm từng chữ
cái. Lớp học đỡ mệt mỏi hơn.
Lúc dạy vần
"uyên", ví dụ thấy chữ "chuyên", bộ óc trẻ
em tự động có thể đọc ngay là "chuyên"
v́ giai đoạn
này trẻ em chắc chắn
đă biết đọc phụ âm đầu Ch /chờ/, ở các chữ như: cha, chị, cho, …
Cần biết, đă
có nhiều phụ huynh dạy con em ḿnh đọc được chữ Quốc
ngữ không qua đánh vần.
Chỉ cần
gơ từ khóa “Không đánh
vần” vào khung t́m kiếm
Gu-gồ (Google) là ta có thể đọc
được nhiều
bài viết nói lư do và
thành công trong việc dạy đọc chữ Quốc ngữ không qua đánh vần.
-
Ví dụ
bài “Không nên để trẻ học đọc tiếng Việt
bằng cách đánh vần” của Lê Khánh
Hùng:
https://vnexpress.net/khong-nen-de-tre-hoc-doc-tieng-viet-bang-cach-danh-van-3800549.html
[Trích đoạn]
“…Chỉ
có ở Việt nam mới có kiểu
học chữ bằng cách đánh vần, và được nâng thành "lư luận" ở các cuộc "cải cách giáo dục". Với chữ quốc ngữ tiếng Việt - một
ngôn ngữ viết sao đọc vậy, rất ít ngoại
lệ -có thể dạy trẻ con biết đọc trong ṿng một tuần hoặc nhanh hơn, một khi không
vướng víu vào bất kỳ
bộ quy tắc đánh vần nào.”.
-
Hoặc xem bài
“Có cần dạy
trẻ Việt đánh
vần không?” của Nguyễn Thanh Tuân:
https://vnexpress.net/co-can-day-tre-viet-danh-van-khong-3808763.html
[Trích
đoạn] “…Chúng ta
hoàn toàn có thể thay
đổi phương
pháp dạy chữ viết cho trẻ em
Việt Nam. V́ trẻ
em chưa đến tuổi đi học ở trường vẫn có thể học
đọc sách và học đọc
trực tiếp tiếng Việt không qua giai đoạn đánh vần. Giống như người lớn học tiếng Anh, Nga,
Đức, Pháp, Hoa, Hàn hay Nhật mà thôi.”
- Hoặc xem bài “Dạy
đọc (2): Đánh
vần hay không đánh vần?” của Gs. Nguyễn Hưng Quốc:
https://www.voatiengviet.com/a/danh-van-hay-khong-danh-van-11-24-2011-134463458/916430.html
[Trích
đoạn] “…Tai hại
đầu tiên là nó khiến
học sinh chán học, hoặc ít nhất,
không thấy thú vị ǵ
trong việc quác miệng ra gào to những
âm thanh hoàn toàn vô
nghĩa như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt » (Việt).
Tai hại thứ hai là nó
làm học sinh trở thành thụ động, và do đó, mất hẳn tính sáng tạo. Các em được thầy cô giáo
dẫn dắt từng li từng tí. Từng vần. Từng phụ âm đầu.
Từng thanh điệu. Và từng chữ. Việc dẫn dắt cẩn thận, chu đáo, chi li đến độ trí óc của
các em không
cần và cũng không thể làm bất
cứ việc ǵ khác. Trừ
việc nhớ.”
-
Tiến
sĩ vật lư Trần Quốc Khánh (Hà
Nội) trong buổi tranh luận về CVNSS4.0 với tác giả
Trần Tư B́nh, tháng 9-2022, đă cho biết chỉ trong ṿng 3 tuần lễ là dạy
con đọc trôi chảy bài báo chữ Quốc ngữ mà không
cần đánh vần Facebook: Qvoc Khanh https://www.facebook.com/qvockhanh .
Khi học
CVNSS4.0 ta cũng theo phương pháp mới là không
đánh vần v́ ở CVNSS4.0 th́ dấu thanh và dấu phụ
được mă hóa vào chữ
cái cuối từ.
- Tocb dof (tốc độ) ta đọc nguyên chữ là “tốc độ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là
“tờ-ốc-tốc, đờ-ộ-độ”.
- Docb tok (đốc tờ) ta đọc nguyên chữ là “đốc tờ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ
là đánh vần là "đờ-ốc-đốc, tờ-ờ-tờ".
-
Yly, Ylq, Hyly,
Hylf, Hylg, Hylf (Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện) ta đọc nguyên chữ là “Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là
đánh vần là "uyên, uyển, hờ-uyên-huyên, hờ-uyền-huyền,
hờ-uyễn-huyễn, hờ-uyện-huyện".
Nói tóm
lại, theo phương pháp sư phạm mới, dù dạy
chữ Quốc ngữ
hay CVNSS4.0, ta nên dạy
đọc nguyên
chữ; hoặc nếu cần đánh vần th́ chỉ là
ráp phụ âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu
phụ.
Bà Hồng Là Facebook: https://www.facebook.com/la.phamthi.35 đă dạy CVNSS4.0 cho hai cháu
học lớp 2 và lớp 4 của bà mà
không cần đánh vần. Bà viết vào
tháng 12/2022 như sau:
“Trẻ
con các bé thông minh lắm.
Cháu nhà tui chỉ hướng dẫn các dấu
và hướng dẫn bé 52 quy tắc rút
gọn là bé đă hiểu
đọc và viết được, bé không phải
đánh vần, chữ vnss4.0 người
già để ư đến rất nhanh thuộc c̣n trẻ em
tiếp thu nhanh lắm. Các bác không lo lắng
cho trẻ em. Cháu nhà
em phải dừng chưa cho bé học
v́ bé tiếp
thu quá nhanh
luôn, u70 u80 học c̣n dễ th́
trẻ em không phải nghĩ ạ. Mọi người học cho vui cũng
là biết thêm một kiểu chữ thấy rất hay nhé. Chúc các
bác nhiều sức khoẻ và minh mẫn
nhiều.”
Nguồn: (xem ở phần
b́nh luận)
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02EMghVoJTtKFjegMe8eC76dpuzaYdyqDhkccaufddXAgWPgAVc3Z2Z9XjujMqq3bhl&id=1450207587&mibextid=Nif5oz
Mời đọc
thêm bài tham luận ‘Có cần thiết
phải học đánh vần khi dạy tiếng
Việt không?’ mà chúng tôi đă
viết năm 2011 ở:
http://chuvietnhanh.sf.net/CoCanThietPhaiHocDanhVanKhiDayTiengVietKhong.htm
--------------------------------
G- V̀ SAO
CVNSS4.0 CÓ THỂ
LÀ BỘ CHỮ C̉N KIỂU GƠ TELEX TH̀ KHÔNG THỂ
(Người
viết bài: Kiều Trường
Lâm)
Một vị
chuyên gia trong ngành ngôn
ngữ là Viện Trưởng Viện Ngôn
Ngữ - Nguyễn Văn Hiệp
- Facebook: Van Hiep Nguyen - đă b́nh luận
rằng "......... nhóm
Unikey hay Vietkey hoàn toàn có
thể tŕnh ra một bộ
chữ tiếng Việt
không dấu, chẳng hạn "Trần Tử B́nh" sẽ là "Traanf Twr Binhf",
và như vậy chính là cải cách
chữ QN."
Diễn giải:
- Trand
Tuv Bihl là chữ VN Song Song 4.0 = Trần Tử B́nh
- Traanf
Twr Binhf là kiểu gơ
Telex = Trần Tử
B́nh
Trong trường hợp này vị chuyên
gia ấy đă có ư nói
rằng nhóm Unikey hay Vietkey hoàn toàn có
thể tŕnh ra một bộ
chữ tiếng Việt
không dấu, chẳng hạn "Traanf Twr Binhf"
là cải cách chữ Quốc ngữ từ Telex.
Hiện nay, đa số chúng ta đang dùng kiểu gơ Telex để gơ bung ra chữ
Quốc ngữ. Chưa
có một văn bản nhà nước nào công nhận
kiểu gơ Telex là bộ chữ.
V́ sao
Telex không thể trở thành bộ chữ cải cách được? Có thể chứng minh như sau:
1. So sánh tính tương
đồng của chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0.
Để so sánh
tính tương đồng của chữ Quốc ngữ và Cvnss4.0 th́ chữ viết phải đảm bảo ở 4 dạng đọc được:
đọc thầm, đọc thành tiếng, đọc trong nháy mắt
và đọc liên tiếp trong văn bản. Nếu chữ viết thiếu một trong 4 dạng đọc trên th́ đó không
phải là bộ chữ.
Chứng minh
qua ví dụ:
Chữ Quốc ngữ: đường thẳng
Cvnss4.0: duzk thagv
Ta thấy
trong chữ Quốc ngữ đă có sự liên
kết của chữ và dấu
khác biệt nhau. Công đoạn xử lư của
năo bộ trong nhận dạng việc đọc:
- Chữ
Quốc ngữ:
Đường: năo
nhận diện ở
vần "ường"
xử lư từ "ườ"
đến phụ âm cuối "ng" (ườ-ng = ường),
1 bước xử lư từ A đến
B.
Thẳng: năo
nhận diện ở
vần "ẳng"
xử lư từ "ẳ đến
phụ âm cuối "ng" (ẳ-ng = ẳng),
1 bước xử lư từ A đến
B.
Việc đọc
1 bước xử lư trên 1 đường
thẳng từ A sang
B
- Cvnss4.0
Duzk: năo
nhận diện ở
vần "uzk" xử lư từ
"uz" đến
kư hiệu dấu "k" (uz-k = uzk), 1 bước xử lư từ
A đến B.
Thagv: năo
nhận diện ở
vần "agv" xử lư từ
"ag" đến kư
hiệu dấu
"v" (ag-v = agv), 1 bước
xử lư từ A đến B.
Sở dĩ,
Cvnss4.0 làm được
điều này là bởi v́
kư hiệu dấu nằm cuối cùng lại có đúng
1 chữ cái để nhận diện toàn bộ các dấu
thanh và dấu phụ tương ứng chữ Quốc ngữ là điểm cuối ta nh́n thấy.
Việc đọc
1 bước xử lư trên 1 đường
thẳng từ A sang
B.
Vậy để
đảm bảo việc đọc hiểu một cách dễ dàng
ở chữ viết
đọc có dấu thanh và dấu phụ
th́ chỉ duy nhất năo xử lư
công đoạn nằm trên 1 đường thẳng
từ A sang B.
Cvnss4.0 đáp ứng điều kiện này th́ đă
đảm bảo tính tương đồng với chữ Quốc ngữ.
Chính v́
đáp ứng điều kiện này nên Cvnss4.0 đă thoát khỏi
chữ Quốc ngữ.
Chính v́ vậy, Cvnss4.0 không phải là chữ
cải tiến chữ Quốc ngữ mà là ở một
dạng chữ viết khác ở môi trường không dấu vẫn đảm bảo việc đọc hiểu dễ dàng.
Tại sao
Cvnss4.0 lại thoát khỏi chữ Quốc ngữ là v́:
trong việc đọc hiểu th́ năo nhận
diện ở chữ
cái nên việc
h́nh dung trong năo ở chữ có thanh điệu
là môi trường
của các chữ cái ghép
thành nó tạo ra môi
trường chữ
có thanh điệu. Việc h́nh dung đọc hiểu là các
kư hiệu dấu.
C̣n chữ
Quốc ngữ, h́nh
dung trong năo là những chữ cái và
các dấu ghép thành nó
tạo ra môi trường có thanh điệu.
Việc h́nh dung đọc hiểu là chữ có
dấu.
Đó là
lư do v́ sao Cvnss4.0 được
gọi là chữ song song v́ đă thoát
khỏi chữ Quốc
Ngữ. Kư hiệu dấu là sáng tạo
đầu tiên trong lịch sử Việt Nam kể từ khi chữ
Quốc ngữ ra đời. Kư hiệu dấu kết hợp với vần Chữ Quốc Ngữ và vần CVN của tác giả
Trần Tư B́nh trở thành Cvnss4.0.
2. Telex có đáp ứng
được nhận
diện của năo trên đường
thẳng từ A sang
B?
Như đă đề cập ở trên, để đáp ứng điều kiện trở thành bộ chữ th́ bộ
chữ ấy phải đáp ứng điều kiện trong việc nhận diện của năo, chỉ duy nhất nhận diện trên 1 đường thẳng từ A sang B.
Ở Telex việc nhận diện hoàn toàn là các
chữ cái như Cvnss4.0. Nhưng Cvnss4.0
trở thành bộ chữ được mà Telex chỉ là kiểu
gơ cho chữ
Quốc ngữ v́ Telex
không đảm bảo tính tương đồng trong việc nhận diện xử lư của
năo trên 1 đường thẳng
từ A sang B.
Chứng minh:
Ta lấy
lại ví dụ trên ở kiểu gơ Telex:
Chữ Quốc ngữ: đường thẳng
Telex: Dduwowfng thawrng:
Dduwowfng: năo
nhận diện ở
vần "uwowfng"
xử lư từ "uw" đến "ow" đến
"f" đến "ng" (uw-ow-f-ng = uwowfng). Việc đọc hiểu trong chữ telex có nhiều công đoạn xử lư từ A đến
B, B đến C, C đến
D (A-B-C-D) ở nhiều điểm
trên 1 đường
thẳng sẽ gây ra xử
lư chậm nhịp trong việc đọc hiểu văn bản.
Thawrng: năo
nhận diện ở
vần "awrng"
xử lư từ "aw" đến
"f" đến ng (aw-r-ng = awrng). Tương tự như trên trong chữ
"aw-r-ng = awrng" năo
xử lư ở đường thẳng
có nhiều điểm.
Vậy Telex không đáp ứng được việc đọc trên 1 đường thẳng với 2 điểm từ A sang
B. Nên kiểu gơ Telex không thể là bộ
chữ mà chỉ là kiểu
gơ.
V́ vậy,
lời b́nh luận của một vị chuyên gia là
Viện Trưởng Viện Ngôn Ngữ Học - Nguyễn
Văn Hiệp trong ngành ngôn ngữ
là hoàn toàn
không đúng khi đề cập kiểu gơ Telex có thể
trở thành bộ chữ cải cách.
--------------------------------
H- CVNSS4.0 CÓ ĐÚNG NGUYÊN TẮC ÂM VỊ
HỌC KHÔNG?
(Người viết bài: Trần Tư B́nh)
Chữ VN Song Song 4.0 (CVNSS4.0) chính thức được báo chí nói đến
vào cuối tháng 3-2020 sau khi nó được
Cục Bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
cấp giấy chứng nhận bản quyền số 1850/2020/QTG.
Nhiều ư kiến, bài viết trái chiều trên mạng xă hội của
nhiều độc giả đă được viết ra.
Phần lớn độc
giả chỉ đọc bản demo h́nh chụp bài thơ Sóng
của Xuân Quỳnh qua 2 kiểu
chữ trên báo chí. Họ
không chịu t́m hiểu công thức CVNSS4.0, cho nên họ
đă có nhiều nhận định chưa chính xác về
CVNSS4.0, chẳng hạn
cho rằng chữ 4.0 “không hợp lí, không
có cơ sở khoa học” (Ts.
Nguyễn Văn Lợi – Nguyên Phó Viện
trưởng Viện ngôn
ngữ học Việt
Nam), hoặc chữ
4.0 "...thiếu khoa học
trong thiết kế, chưa tuân thủ cấu trúc ngôn ngữ tiếng Việt, không tuân thủ hệ thống ngữ âm quốc
tế, không bảo đảm tính đơn trị, c̣n nhập nhằng và khó nhớ...”
(Ts. Đặng Minh Tuấn - tác giả VietKey).
Chúng tôi đă
viết một bài dài “Chữ
Việt Nhanh và Chữ
VN Song Song có đúng nguyên tắc âm vị
học không?” nhằm phản biện lại các nhận định thiếu chính xác nói
trên và giải
thích sự tuân thủ nghiêm túc nguyên
tắc âm vị học của Chữ VN Song Song 4.0 – một bộ chữ không dấu cực ngắn cho tiếng Việt.
Kính mời độc
giả xem bài viết trên ở:
https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVietNhanhVaChuVNSongSongCoDungNguyenTacAmViHocKhong.htm
Bài này đă
được mạng
Thánh địa Việt Nam học đăng lại và chia ra 2 phần ở:
--------------------------------
I- VÀI HÀNG
TIỂU SỬ HAI ĐỒNG TÁC GIẢ
- Tác
giả Kiều Trường Lâm:
Sinh năm 1986 tại Tuy Ḥa, Phú Yên, Việt Nam.
Chỗ ở hiện tại: Hà Nội, Việt Nam.
Học vấn: Cử nhân Quản trị Kinh doanh, chuyên ngành
Marketing, Đại học
Kinh Tế Huế.
Công việc: Mậu dịch quốc tế.
- Tác
giả Trần Tư B́nh:
Sinh năm 1954 tại Đà Nẵng, Việt
Nam.
Chỗ ở hiện tại: Thành phố Sydney, Úc.
Học vấn: Tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Tp.HCM, 1977, ngành Ngữ Văn. Tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm Tiểu Học Đà Nẵng, 1974.
Công việc ở VN: Giáo viên Văn trường
THPT cấp 3 Lư Thường Kiệt, Tp.HCM, từ 1977-1980.
Công việc ở Úc: Làm việc ở Bưu Điện Úc, từ 1982 đến nay (2023). Cuối
tuần, dạy Việt
ngữ ở Liên trường
Văn hóa VN Sydney, từ
1986 đến 2016. Quản trị trang mạng Chữ Việt
Nhanh http://chuvietnhanh.sf.net
--------------------------------
|
|
|
|
© Kiều Trường Lâm &
Trần Tư B́nh (phiên bản ngày 15-06-2023)
- Kiều Trường Lâm
Email: kieutruonglam@gmail.com,
Facebook: https://facebook.com/truonglam.kieu.7
- Trần
Tư B́nh
Email: tubinhtran@gmail.com, Facebook:
https://facebook.com/tubinhtran
*****************
· Đường
dẫn để in và xem bài
này:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.pdf
Hoặc:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.doc
· Đường dẫn để
xem bài này
trên mạng:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.htm
Về Trang Chính: Chữ Việt Nhanh
http://chuvietnhanh.sourceforge.net