8 BÀI TỐC KÝ CHỮ VIỆT 4.0 TRONG 90 PHÚT

Tốc ký chữ Việt không dấu thời công nghệ số

Kiều Trường Lâm & Trần Tư Bình

---ooo---

• Tổng quát:

Chữ Việt tốc ký 4.0 (tên chính thức là Chữ VN Song Song 4.0) là bộ chữ rất ngắn và không dấu, chỉ dùng song song với Chữ Quốc Ngữ.

Gồm 8 bài ngắn, hoàn thành trong 90 phút. Mỗi bài cần 10 phút để học và làm bài tập nhỏ.

Sau khi học xong, bạn sẽ đọc và viết được chữ Việt tốc ký 4.0.

• Lợi ích chữ Việt tốc ký 4.0:
- Viết nhanh và không cần phần mềm gõ dấu
- Có thể cài đặt chữ tốc ký 4.0 vào bảng gõ tắt ở các bộ gõ tiếng Việt để chuyển sang Chữ Quốc Ngữ nhanh hơn, giúp tiết kiệm 25% thời gian gõ chữ Việt.
- Hữu ích ở công nghệ số như: tiết kiệm lưu trữ dữ liệu, làm ngôn ngữ hỗ trợ trong máy tính, thiết kế chữ viết không dấu cho các dân tộc thiểu số, v.v.

• Cách học:
Cần hiểu và làm đúng bài tập ở bài trước thì mới học bài kế tiếp, vì ví dụ ở các bài sau bao gồm luôn các quy tắc ở bài trước.

_____________________________

BÀI 1: THAY DẤU Ở CHỮ CÓ: Ê, Ô, Â

Dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ngang, ở chữ có dấu Nón ^ (ê, ô, â) thay bằng B, D, Q, G, F, Y

· (sắc + nón) = B ………… Vd: vế = veb.

· (huyền + nón) = D …… Vd: về = ved.

· (hỏi + nón) = Q ……….. Vd: vổ = voq.

· (ngã + nón) = G ……….. Vd: vỗ = vog.

· (nặng+ nón) = F ……….Vd: vận = vanf.

· (ngang + nón) = Y ……. Vd: vây = vayy.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Cậu vẫn thấy một tổ chim trên cây".

- Đáp án: "Cauf vang thayb motf toq chim treny cayy".

___________________________________

BÀI 2- THAY DẤU CHỮ CÓ: Ơ, Ư, Ă

Dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ngang, ở chữ có dấu Móc (ơ, ư) hay dấu Trăng ᨆ (ă) thay bằng X, K, V, W, H, O.

· (sắc + móc) hay (sắc + trăng) = X ……………. Vd: lớ = lox.

· (huyền + móc) hay (huyền + trăng) = K …… Vd: lờ = lok.

· (hỏi + móc) hay (hỏi + trăng) = V …………….. Vd: cử = cuv.

· (ngã + móc) hay (ngã + trăng) = W ………….. Vd: cữ = cuw.

· (nặng + móc) hay (nặng + trăng) = H ………… Vd: nhặt = nhath.

· (ngang + móc) hay (ngang + trăng) = O ……. Vd: nhăn = nhano.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Mợ Lớn lỡ cằn nhằn lắm lời nên hắn rất bực tức".

- Đáp án: "Moh Lonx low cank nhank lamx loik neny hanx ratb buch tucx".

___________________________________

BÀI 3- THAY DẤU CHỮ KHÔNG DẤU PHỤ

Dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ở chữ không dấu Phụ (a, e, i, o, u) thay bằng J, L, Z, S, R.

· (sắc ) = J ………… Vd: vá = vaj

· (huyền) = L ……. Vd: vè = vel

· (hỏi) = Z ………… Vd: vỉ = viz

· (ngã) = S ………… Vd: võ = vos

· (nặng) = R ……… Vd: vụ = vur

Lưu ý: Để chữ ngắn hơn, không thêm J ở chữ có thanh sắc mà chữ cái cuối là: C, P, T.
Vd: các = cac, cóp = cop, cút = cut.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Lúc nãy mẹ ép con học hát và học nhảy".

- Đáp án: "Luc nays mer ep con hocr hat val hocr nhayz".

___________________________________

BÀI 4- THAY GỌN 9 PHỤ ÂM ĐẦU CHỮ

• PH = F ... Vd: pha = fa, phở = fov.

• QU = Q ... Vd: qua = qa, quận = qanf.

• K = C ... Vd: kim = cim, ké = cej, kế = ceb.

• KH = K ... Vd: khi = ki, kho = ko, khen = ken.

• D = Z ... Vd: do = zo, dần = zand, dở = zov.

• Đ = D ... Vd: đi = di, đến = denb, đầu = daud.

• GI = J ... Vd: gia = ja, gì = jil, giữ = juw, gìn = jinl.

• GH = G ... Vd: ghi = gi, ghen = gen, ghế = geb.

• NG - NGH = W ... Vd: nga = wa, nghề = wed.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Dù gì đi nữa giữ gìn áo quần ở phía kia sẽ kín đáo hơn".

- Đáp án: "Zul jil di nuaw juw jinl aoj qand ov fiaj cia ses cinj daoj hono".

___________________________________

BÀI 5- THAY GỌN 3 PHỤ ÂM CUỐI CHỮ

• NG = G ... Vd: bóng = bogj, hồng = hogd.

• NH = H ... Vd: bánh = bahj, huênh = huehy, hoành hành = hoahl hahl.

• CH = K ... Vd: sách = sakj, hoạch = hoakr, khuếch = kuekb.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu
"Nhà nàng ở cạnh nhà tôi,
Cách nhau cái giậu mồng tơi xanh rờn".

- Đáp án: "Nhal nagl ov cahr nhal toiy,
Cakj nhau caij jauf mogd toio xahp ronk".

_______________________________

BÀI 6- THAY GỌN Y VÀ UY

• Y = I (i) ... Vd: y tá = i taj, lý trí = lij trij.

• UY = Y ... Vd: thúy = thyj, buýt = byt, khuya = kya.

• Riêng AY, ÂY giữ nguyên ... Vd: bay = bay, mây = mayy.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Tuy cô ấy ở Mỹ bảy năm nay mà cũng chưa quen đi xe buýt".

- Đáp án: "Ty coy ayb ov Mis bayz namo nay mal cugs chuao qen di xe byt".

___________________________________

BÀI 7- KÝ HIỆU P

P là ký hiệu câm, không thay cho dấu nào, chỉ để không hiểu lầm chữ khác.
Ví dụ: long = logp (thêm p để không hiểu là "lỗ" vì ở chữ 4.0 thì log = lỗ).

P đặt sau vần đã rút gọn mà gốc ở Chữ Quốc Ngữ là thanh ngang và không dấu phụ.
Các vần này là: ag, ah, aj, eg, el, ev, ew, ez ,ih, oah, og, oj, ol, ov, ow, oz, ug, yh.

Ví dụ thêm:
- xoay = xajp (thêm p để không hiểu là "xá" vì ở chữ 4.0 thì xaj = xá).
- reng = regp (thêm p để không hiểu là "rễ" vì ở chữ 4.0 thì reg = rễ).

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Anh Long hoang mang không biết phải xoay qua hướng nào".

- Đáp án: "Ahp Logp hozp magp kogy bidb faiz xajp qa huzx naol".

___________________________________

BÀI 8- THAY GỌN 56 VẦN "NGUYÊN ÂM GHÉP VÀ CHỮ CÁI CUỐI"
(Đây là bài khó nhất trong 8 bài. Cần đọc thật kỹ)

Chữ Việt có 56 vần “Nguyên âm ghép và Chữ cái cuối”. Mỗi vần có 3 hay 4 chữ cái:
- uyêt, uyên;
- iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu;
- yêt, yên, yêm, yêng, yêu;
- uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi;
- ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi;
- uât, uân, uâng, uây;
- uơt, uơn, uơi;
- oăt, oăp, oăc, oăn, oăm, oăng;
- oet, oec, oen, oem, oeng, oeo;
- oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.

Thay gọn 56 vần trên còn 2 chữ cái mỗi vần, theo 2 bước cùng lúc như sau:

• Bước một, rút gọn Nguyên âm ghép còn 1 Nguyên âm:
- UYÊ còn Y.
- IÊ-YÊ còn I.
- UÔ còn U.
- ƯƠ còn Ư.
- UÂ còn Â.
- UƠ còn Ơ.
- OĂ còn Ă.
- OE còn E.
- OA còn O.
- OA còn A (chỉ ở vần “oay").

• Bước hai, CÙNG LÚC thay Chữ cái cuối bằng Chữ cái khác:
- T thay bằng D.
- P thay bằng F.
- C thay bằng S.
- N thay bằng L.
- M thay bằng V.
- NG thay bằng Z.
- O-U thay bằng W.
- I-Y thay bằng J.

Như vậy, ráp bước một vào bước hai, 56 vần trên được thay gọn còn 2 chữ cái mỗi vần. Kết quả thứ tự như sau:
- uyêt = yd, uyên = yl.
Vd: tuyết = tydb, huyền = hyld.

- iêt = id, iêp = if, iêc = is, iên =il, iêm = iv, iêng = iz, iêu = iw.
Vd: viết = vidb, hiệp = hiff, việc = visf, tiền = tild, kiểm = civq, niễng = nizg, liệu = liwf.

- yêt = id, yên = il, yêm = iv, yêng = iz, yêu = iw.
Vd: yết = idb, yên = ily, yểm = ivq, yêng = izy, yếu = iwb.

- uôt = ud, uôc = us, uôn = ul, uôm = uv, uông = uz, uôi = uj.
Vd: nuốt = nudb, cuộc = cusf, luôn = luly, nhuộm = nhuvf, uống = uzb, buổi = bujq.

- ươt = ưd, ươp = ưf, ươc = ưs, ươn = ưl, ươm = ưv, ương = ưz, ươu = ưw, ươi = ưj.
Vd: ướt = udx, mướp = mufx, được = dush, vườn = vulk, lượm = luvh, tưởng = tuzv, rượu = ruwh, lưỡi = lujw.

- uât = âd, uân = âl, uâng = âz, uây = âj.
Vd: tuất = tadb, tuần = tald, khuâng = kazy, khuấy = kajb.

- uơt = ơd, uơn = ơl, uơi = ơj.
Vd: trớt = trotx, huớt = hodx, huỡn = holw, hạt uơi = hatr ojo.

- oăt = ăd, oăp = ăf, oăc = ăs, oăn = ăl, oăm = ăv, oăng = ăz.
Vd: choắt = chadx, oặp = afh, hoặc = hash, xoắn = xalx, oẵm = avw, hoằng = hazk.

- oet = ed, oec = es, oen = el, oem = ev, oeng = ez, oeo = ew.
Vd: loét = ledj, xoẹc = xesr, nhoẻn = nhelz, ngoém = wevj, nhoeng = nhezp, ngoèo = wewl.

- oat = od, oap = of, oac = os, oan = ol, oam = ov, oang = oz, oao = ow, oai = oj, oay = aj.
Vd: soát = sodj, ngoạp = wofr, khoác = kosj, toán = tolj, ngoạm = wovr, hoàng = hozl, ngoáo = wowj, xoài = xojl, xoáy = xajj.

- Bài tập: Chuyển qua chữ Việt 4.0 câu "Tuần trước, nhiều người chuộng dùng phương tiện điện thoại để liên lạc với nhà trường".

- Đáp án: "Tald trusx, nhiwd wujk chuzf zugl fuzo tilf dilf thojr deq lily lacr voix nhal truzk".

__________________________________

TÓM TẮT 8 BÀI TỐC KÝ CHỮ VIỆT 4.0 TRONG 90 PHÚT
(Để tiện in ra và xem lại)

• BÀI 1- Thay dấu chữ có: Ê, Ô, Â.
Sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ngang = B, D, Q, G, F, Y.
Vd: vế, về, vổ, vỗ, vậy, vây = veb, ved, voq, vog, vayf, vayy.

• BÀI 2- Thay dấu chữ có: Ơ, Ư, Ă.
Sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ngang = X, K, V, W, H, O.
Vd: cớ, cờ, cử cữ, cặn, căn = cox, cok, cuv, cuw, canh, cano.

• BÀI 3- Thay dấu chữ không dấu Phụ.
Sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng = J, L, Z, S, R.
Vd: vá vè vỉ võ vụ vay = vaj vel viz vos vur vay.
Không thêm J ở chữ thanh sắc mà chữ cái cuối là: C, P, T.

Vd: các, cóp, cút = cac, cop, cut.

• BÀI 4- Thay gọn Phụ Âm Đầu Chữ.
- PH = F ... Vd: pha, phở = fa, fov.
- QU = Q ... qua, quận = qa, qanf.
- K = C ... kim, ké, kế = cim, cej, ceb.
- KH = K ... khi, kho, khen = ki, ko, ken.
- D = Z ... do, dần, dở = zo, zand, zov.
- Đ = D ... đi, đến, đầu = di, denb, daud.
GI = J ... gia, gì, giữ gìn = ja, jil, juw jinl.
- GH = G ... ghi, ghen, ghế = gi, gen, geb.
- NG, NGH = W ... nga, nghề = wa, wed.

• BÀI 5- Thay gọn Phụ Âm Cuối Chữ.
- NG = G ... bóng hồng = bogj hogd.
- NH = H ... bánh = bahj, huênh = huehy, hoành hành = hoahl hahl.
- CH = K ... sách = sakj, hoạch = hoakr, khuếch đại = kuekb dair.

• BÀI 6- Thay gọn I và UY.
- Y = I (i) ... y tá = i taj, lý trí = lij trij.
- UY = Y ... thúy, buýt, khuya = thyj, byt, kya.
- AY, ÂY = AY, ÂY ... mây bay = mayy bay.

• BÀI 7- Ký Hiệu P
Để không hiểu lầm chữ khác, P đặt sau vần đã rút gọn, thanh ngang và không dấu phụ: ag, ah, aj, eg, el, ew, ih, oah, og, oj, ol, ow, oz, ug.

Vd: long = logp (thêm p để không hiểu là "lỗ" vì log = lỗ).

• BÀI 8- Thay gọn 56 vần "Nguyên âm ghép và chữ cái cuối".
- Rút gọn Nguyên âm ghép còn 1 Nguyên âm: UYÊ = Y, IÊ-YÊ = I, UÔ = U, ƯƠ = Ư, UÂ = Â, UƠ = Ơ, OĂ = Ă, OE = E, OA = O, OA = A (chỉ vần “oay").
- Cùng lúc thay Chữ cái cuối bằng Chữ cái khác: T = D, P = F, C = S, N = L, M = V, NG = Z, O-U = W, I-Y = J.
Ví dụ:
- tuyết, huyền = tydb, hyld.

- viết, hiệp, việc, tiền, kiểm, niễng, liệu = vidb, hiff, visf, tild, civq, nizg, liwf.

- yết, yên, yểm, yêng, yếu = idb, ily, ivq, izy, iwb.

- nuốt, cuộc, luôn, nhuộm, uống, buổi = nudb, cusf, luly, nhuvf, uzb, bujq.

- ướt, mướp, được, vườn, lượm, tưởng, rượu, lưỡi = udx, mufx, dush, vulk, luvh, tuzv, ruwh, lujw.

- tuất, tuần, khuâng, khuấy = tadb, tald, kazy, kajb.

- huớt, huỡn, uơi = hodx, holw, ojo.

- choắt, oặp, hoặc, xoắn, oẵm, hoằng = chadx, afh, hash, xalx, avw, hazk.

- loét, xoẹc, nhoẻn, ngoém, nhoeng, ngoèo = ledj, xesr, nhelz, wevj, nhezp, wewl.

- soát, ngoạp, khoác, toán, ngoạm, hoàng, ngoáo, xoài, xoáy = sodj, wofr, kosj, tolj, wovr, hozl, wowj, xojl, xajj.

_____________________________

* Xem trên mạng toàn bộ “8 bài tốc ký chữ Việt 4.0 trong 90 phút” ở

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/8BaiTocKyChuVNSSTrong90Phut.htm

Để in và tải vào máy:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/8BaiTocKyChuVNSSTrong90Phut.pdf

· Xem thêm bài “Tóm gọn công thức Chữ VN Song Song 4.0” ở:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TomGonCongThucCVNSS.htm

Để in và tải vào máy:

https://chuvietnhanh.sourceforge.net/TomGonCongThucCVNSS.pdf

©️ Kiều Trường Lâm & Trần Tư Bình
(kieutruonglam@gmail.com & tubinhtran@gmail.com)

(Phiên bản ngày 10/12/2025)

Về Trang Chính: Chữ Việt Nhanh

http://chuvietnhanh.sourceforge.net