CÁCH ĐÁNH VẦN CHỮ VN SONG SONG 4.0

 

Tác giả: Trần Tư B́nh

 

Nhiều độc giả hỏi làm sao đánh vần CVNSS4.0 khi nó được dùng như bộ chữ?

 

Ví dụ độc giả Quả Cầu (https://www.facebook.com/qua.cau.the.sphere) hỏi:

‘...Sau khi quen chữ 4.0 rồi th́ nh́n chữ "tocb dof" (tốc độ) ta cũng có thể phát âm nhanh là “tốc độ”, nhưng nếu cần phải dạy cho trẻ em đánh vần như "tờ-ốc-tốc-sắc-tốc, đờ-ô-đô-nặng-độ", th́ sẽ dạy bộ chữ 4.0 như thế nào?’.

 

Trả lời như sau:

Chỉ có ở Việt Nam mới có kiểu học chữ bằng cách đánh vần.

Khi sáng tạo ra chữ Quốc ngữ, các giáo sĩ Tây phương cũng không hề soạn ra cách đánh vần kiểu hoàn toàn vô nghĩa như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt” (Việt).

Cách đánh vần như trên có lẽ chỉ thích hợp trong thời xa xưa khi giấy mực thiếu thốn. Nó không c̣n thích hợp trong thời đại thông tin mạng và giấy mực đầy đủ như hiện nay.

 

Theo phương pháp sư phạm mới trong việc dạy chữ Quốc ngữ th́ không cần thiết phải đánh vần như ở thế kỷ trước.

Ta chỉ nên dạy trẻ em học thuộc tên 29 chữ cái và 5 dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng) của chữ Quốc ngữ, rồi dạy đọc nguyên chữ; hoặc nếu thực sự cần đánh vần th́ chỉ là ráp phụ âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu phụ.   

Đánh vần chỉ làm mất thời gian học śnh lặp lại các các chữ cái và các dấu đă học.

 

Ví dụ, khi học đến vần "Uyển" th́ các em đă biết đọc các nguyên âm, phụ âm và 5 dấu thanh: sắc, huyền, hỏi, ngă, nặng.

Nếu dạy theo cách đánh vần theo kiểu cũ th́ các giáo viên thường dạy đánh vần là "u-i dài-ê-nờ-uyên-hỏi-uyển". Họ dạy trẻ em đọc âm từng chữ cái và âm dấu hỏi (mà các em đă biết đọc) rồi cuối cùng đọc là "uyển".

Công đoạn đọc âm từng chữ cái và âm dấu hỏi trước âm "uyển" là không cần thiết v́ các em đă biết đọc âm các chữ cái và dấu hỏi rồi.

V́ vậy, khi học chữ "uyển" th́ chỉ nên đọc là "uyển". Như vậy đỡ mất th́ giờ ê a đọc đi đọc lại âm từng chữ cái. Lớp học đỡ mệt mỏi hơn.

Lúc dạy vần "uyên", ví dụ thấy chữ "chuyên", bộ óc trẻ em tự động có thể đọc ngay là "chuyên" v́ giai đoạn này trẻ em chắc chắn đă biết đọc phụ âm đầu Ch /chờ/, ở các chữ như: cha, chị, cho, …

 

Cần biết, đă có nhiều phụ huynh dạy con em ḿnh đọc được chữ Quốc ngữ không qua đánh vần.

Chỉ cần gơ từ khóa “Không đánh vần” vào khung t́m kiếm Gu-gồ (Google) là ta có thể đọc được nhiều bài viết nói lư do và thành công trong việc dạy đọc chữ Quốc ngữ không qua đánh vần.

-        Ví dụ bài “Không nên để trẻ học đọc tiếng Việt bằng cách đánh vần” của Lê Khánh Hùng:

https://vnexpress.net/khong-nen-de-tre-hoc-doc-tieng-viet-bang-cach-danh-van-3800549.html

[Trích đoạn] “…Chỉ có ở Việt nam mới có kiểu học chữ bằng cách đánh vần, và được nâng thành "lư luận" ở các cuộc "cải cách giáo dục". Với chữ quốc ngữ tiếng Việt - một ngôn ngữ viết sao đọc vậy, rất ít ngoại lệ -có thể dạy trẻ con biết đọc trong ṿng một tuần hoặc nhanh hơn, một khi không vướng víu vào bất kỳ bộ quy tắc đánh vần nào.”.

 

-        Hoặc xem bài “Có cần dạy trẻ Việt đánh vần không?” của Nguyễn Thanh Tuân:

https://vnexpress.net/co-can-day-tre-viet-danh-van-khong-3808763.html

[Trích đoạn] “…Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi phương pháp dạy chữ viết cho trẻ em Việt Nam. V́ trẻ em chưa đến tuổi đi học ở trường vẫn có thể học đọc sách và học đọc trực tiếp tiếng Việt không qua giai đoạn đánh vần. Giống như người lớn học tiếng Anh, Nga, Đức, Pháp, Hoa, Hàn hay Nhật mà thôi.”

 

-    Hoặc xem bài “Dạy đọc (2): Đánh vần hay không đánh vần?” của Gs. Nguyễn Hưng Quốc:

https://www.voatiengviet.com/a/danh-van-hay-khong-danh-van-11-24-2011-134463458/916430.html

[Trích đoạn] “…Tai hại đầu tiên là nó khiến học sinh chán học, hoặc ít nhất, không thấy thú vị ǵ trong việc quác miệng ra gào to những âm thanh hoàn toàn vô nghĩa như “mờ-a-ma-i-gờ-rét-may-sắc-máy” (máy) “Vờ-i-vi-ê-viê-tờ-viêt-nặng-Việt » (Việt). Tai hại thứ hai là nó làm học sinh trở thành thụ động, và do đó, mất hẳn tính sáng tạo. Các em được thầy cô giáo dẫn dắt từng li từng tí. Từng vần. Từng phụ âm đầu. Từng thanh điệu. Và từng chữ. Việc dẫn dắt cẩn thận, chu đáo, chi li đến độ trí óc của các em không cần và cũng không thể làm bất cứ việc ǵ khác. Trừ việc nhớ.”

 

-        Tiến sĩ vật lư Trần Quốc Khánh (Hà Nội) trong buổi tranh luận về CVNSS4.0 với tác giả Trần Tư B́nh, tháng 9-2022, đă cho biết chỉ trong ṿng 3 tuần lễ là dạy con đọc trôi chảy bài báo chữ Quốc ngữ mà không cần đánh vần (Facebook: Qvoc Khanh https://www.facebook.com/qvockhanh)

 

Khi học CVNSS4.0 ta cũng theo phương pháp mới là không đánh vần v́ ở CVNSS4.0 th́ dấu thanh và dấu phụ được mă hóa vào chữ cái cuối từ.

Ví dụ:

- Tocb dof (tốc độ) ta đọc nguyên chữ là “tốc độ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là “tờ-ốc-tốc, đờ-ộ-độ”.

- Docb tok (đốc tờ) ta đọc nguyên chữ là “đốc tờ”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là đánh vần là "đờ-ốc-đốc, tờ-ờ-tờ".

- Yly, Ylq, Hyly, Hylf, Hylg, Hylf (Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện) ta đọc nguyên chữ là “Uyên, Uyển, Huyên, Huyền, Huyễn, Huyện”. Nếu cần phải đánh vần th́ chỉ là đánh vần là "uyên, uyển, hờ-uyên-huyên, hờ-uyền-huyền, hờ-uyễn-huyễn, hờ-uyện-huyện".

 

Nói tóm lại, theo phương pháp sư phạm mới, dù dạy chữ Quốc ngữ hay CVNSS4.0, ta nên dạy đọc nguyên chữ; hoặc nếu cần đánh vần th́ chỉ là ráp phụ âm đầu với nguyên vần luôn cả dấu thanh và dấu phụ.

 

Bà Hồng Là (Facebook: https://www.facebook.com/la.phamthi.35) đă dạy CVNSS4.0 cho hai cháu học lớp 2 và lớp 4 của bà mà không cần đánh vần. Bà viết vào tháng 12/2022 như sau:  

“Trẻ con các bé thông minh lắm. Cháu nhà tui chỉ hướng dẫn các dấu và hướng dẫn bé 52 quy tắc rút gọn là bé đă hiểu đọc và viết được, bé không phải đánh vần, chữ vnss4.0 người già để ư đến rất nhanh thuộc c̣n trẻ em tiếp thu nhanh lắm. Các bác không lo lắng cho trẻ em. Cháu nhà em phải dừng chưa cho bé học v́ bé tiếp thu quá nhanh luôn, u70 u80 học c̣n dễ th́ trẻ em không phải nghĩ ạ. Mọi người học cho vui cũng là biết thêm một kiểu chữ thấy rất hay nhé. Chúc các bác nhiều sức khoẻ và minh mẫn nhiều.”

 

 

Nguồn: (xem ở phần b́nh luận)
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02EMghVoJTtKFjegMe8eC76dpuzaYdyqDhkccaufddXAgWPgAVc3Z2Z9XjujMqq3bhl&id=1450207587&mibextid=Nif5oz

 

Mời đọc thêm bài tham luận ‘Có cần thiết phải học đánh vần khi dạy tiếng Việt không?’ mà chúng tôi đă viết năm 2011 ở:

http://chuvietnhanh.sf.net/CoCanThietPhaiHocDanhVanKhiDayTiengVietKhong.htm

 

 

NGUỒN: Giáo tŕnh Chữ VN Song Song 4.0 https://chuvietnhanh.sourceforge.net/ChuVNSongSong.htm

© Trần Tư B́nh (phiên bản ngày 15-06-2023)

Email: tubinhtran@gmail.com, Facebook: https://facebook.com/tubinhtran

 

 

 

Về Trang Chính: Chữ Việt Nhanh

http://chuvietnhanh.sourceforge.net