Vietnamese Quick-Writing (VQW)
A Method of Shorthand Character Entry

 

Trần Tư B́nh

 

 

A. Introduction

B. Shorthand rules

C. Two Poem Portions  In VQW Shorthand 

D. Afterword

 

 

A. INTRODUCTION

 

This Article introduces a shorthand method of Vietnamese character entry, which will be useful for:

- Online “chatting”, SMS texting on a hand phone,

- Integration into “Macros” page of a Vietnamese keyboard in order that when texts are keyed in by shorthand VQW, they will result in their full normal writing (already available in WinVNKey).

 

The article also puts forward suggestions that could contribute to the future reforming of  Vietnamese writing system (Chữ Quốc Ngữ), if any.

 

B. SHORTHAND RULES

 

Due to their hierarchal connections, rules and conventions should be read in the order they are presented. Illustrative examples should also be studied carefully as they could help memorize the rules.  

 

1. Acute accents in block-up syllables (1 conventions):

 

We call block-up syllables, those syllables that have such ending consonants as: c, t, p and ch. Ex: “óc”, “ớt”, “úp”, etc… When the acute accent (’) is removed from a block-up syllable, still it tends to read as originally accented: e.g: oc ->óc, ơt ->ớt, up ->úp.

Hence, we adopt the first convention:

 

 • Omitting acute accents in block-up syllables…… e.g..: bưc = bức, nup = núp, trot lọt = trót lọt. [Please note that lọt still keeps it low accent (.) ]

 

2. Y and  UY  (3 conventions):
 

• I replaces Y …… e.g.: i tá = y tá, lí trí = lư trí.

• AY, ÂY remain AY, ÂY …… e.g.: ngày ấy = ngày ấy.

 

• Y replaces UY …… e.g.: byt = buưt, lỵ = lụy, thư = thúy

 

3. STARTING CONSONANTS (9 conventions):

 

• F replaces PH …… e.g.:  fải = phải.

 

• C replaces K …… e.g.: cẻ = kẻ, cể = kể, cín = kín.

• K replaces KH …… e.g.: ki kó kăn = khi khó khăn.

 

• Z replaces D …… e.g.: ź = d́, zo zự = do dự.

• D replaces Đ …… e.g.: di dâu dó = đi đâu đó.

• J replaces GI …… e.g.: já j́ = giá ǵ, jữ j́n = giữ ǵn, zù j́ = dù ǵ.

 

• G replaces GH …… e.g.: ge = ghe, gế = ghế, ǵ = gh́.

• NG replaces NGH …… e.g.: nge = nghe, ngề = nghề, ngĩ = nghĩ.

• Q replaces QU …… e.g.: qay = quay, qên = quên, qệt = quệt.

 

4. ENDING CONSONANTS (3 conventions):

 

• G replaces NG …… e.g.: xoog = xoong, trôg mog = trông mong.

• H replaces NH …… e.g.: hoàh = hoành, huêh = huênh, qah = quanh.

• K replaces CH …… e.g.: hoạk = hoạch, nguệk = nguệch, tak bạk = tách bạch.

 

 

5. SYLLABLES THAT ARE “COMBINED VOWELS + ENDING LETTERS”

(17 conventions + 1 exception):

 

In addition to the 5 syllables treated under Section B.4 above, traditional Vietnamese scripts have 52 complex syllables consisting of “combined vowels + ending letters”.

 

- The combined-vowels are known to be, exhaustively: OĂ, UÂ, OE, IÊ /YÊ, OA, UƠ, UÔ, ƯƠ, UYÊ.

- The ending letter(s) can be any of the following terminals: T, P, C , N, M, NG, I , Y, O and U.

 

All these complex syllables of 3 or 4 characters long will be shorthanded into 2-character syllables according to the following rules:


- Combined vowels will be replaced by one SINGLE VOWELS
- Ending letter(s) will be replaced by one SINGLE CONSONANTS

 

Specifically:

Complex syllable

Combined-vowel

+  ... Ending letter

• Ă replaces OĂ 

•  replaces U 

• E replaces OE 

• I replaces IÊ hay YÊ

• O replaces OA

• Ơ replaces UƠ 

• U replaces UÔ

• Ư replaces ƯƠ 

• Y replaces UYÊ

    Exception: A replaces OA in “oay” syllable)   

 

• D replaces T

• F replaces P

• S replaces C

• L replaces N

• V replaces M

• Z replaces NG

• J replaces I, Y

• W replaces O, U

 

 

 

Applying the above (18) replacement conventions, we obtain the following 52 shorthanded syllables, namely:

 

-         ĂD, ĂS, ĂL, ĂV, ĂZ … for oăt, oăc, oăn, oăm, oăng (5)

-         ÂD, ÂL, ÂZ, ÂJ … for uât, uân, uâng, uây (4)

-         ED, EL, EV, EW … for oet, oen, oem, oeo. (5)

-         ID, IF, IS, IL, IV, IZ, IW .. for iêt, iêp, iêc, iên, iêm,   .... iêng, iêu. (7)

-         ID, IL, IV, IZ, IW … for yêt, yên, yêm, yêng, yêu. (5)

-         OD, OF, OS, OL, OV, OZ, OJ, AJ, OW … for oat, oap, oac, oan, oam, oang, oai, oay, oao (7)

-         ƠD, ƠL …for uơt, uơn. (3)

-         UD, US, UL, UV, UZ, UJ … for uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi (6)

-         ƯD, ƯF, ƯS, ƯL, ƯV, ƯZ, ƯJ, ƯW … for ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươi, ươu. (8)

-         YD, YL … for uyêt, uyên. (2)

 

Below are the comprehensive examples for all 52 shorthanded syllables

 

- ĂD = oăt …… e.g: ngăd = ngoắt, ngặd = ngoặt. 

- ĂS = oăc …… e.g: hặs = hoặc, ngăs = ngoắc.

- ĂL = oăn …… e.g: xăl = xoăn.

- ĂV = oăm …… e.g: kăv = khoăm.

- ĂZ = oăng …… e.g: hẵz = hoẵng, kắz = khoắng. (5)

 

- ÂD = uât …… e.g: kâd = khuất, lậd = luật.

- ÂL = uân …… e.g: kâl = khuân, tầl = tuần.

- ÂZ = uâng …… e.g: bâg kâz = bâng khuâng.

- ÂJ = uây …… e.g: kây kỏa = khuây khỏa. (4+5=9)

 

- ED = oet …… e.g: ked = khoét, ḷe lẹd = ḷe loẹt.

- EL = oen …… e.g: hel = hoen.

- EV = oem …… e.g: ngev ngév = ngoem ngoém.

- EW = oeo …… e.g: ngẻw = ngoẻo. (4+9=13)

 

- ID = iêt, yêt …… e.g: fịd = phiệt, id = yết, kid = khiết, zịd = diệt

- IF = iêp ...... e.g: dịf = điệp, kif = khiếp, ngịf = nghiệp, zịf = diệp.

- IS = iêc …… e.g: tis = tiếc, vịs = việc.

- IL = iên, yên …… e.g: fil = phiên, íl = yến, qil = quyên, t́l = tiền.

- IV = iêm, yêm …… e.g: fív = phiếm, ỉv = yểm, ngiv = nghiêm. 

- IZ = iêng, yêng …… e.g: iz = yêng, jíz = giếng, ngiz = nghiêng.

- IW = iêu, yêu …… e.g: fíw = phiếu, íw = yếu, nh́w d́w = nhiều điều. (12+13=25)

 

- OD = oat …… e.g: kod = khoát, lọd = loạt.

- OF = oap …… e.g: ngof = ngoáp.

- OS = oac …… e.g: kos = khoác, tọs = toạc.

- OL = oan …… e.g: ḥl ṭl = hoàn toàn, kol = khoan.

- OV = oam …… e.g: ngọv = ngoạm.

- OZ = oang …… e.g: ḥz = hoàng, kỏz = khoảng.

- OJ = oai …… e.g: kój = khoái, ng̣j = ngoài.

- Exception: AJ = oay …… e.g: laj haj = loay hoay.

- OW = oao …… e.g: ngow = ngoao. (9+25=34)

 

- ƠD = uơt …… e.g: hợd = huợt.

- ƠL = uơn …… e.g: hỡl = huỡn. (2+34=36)

 

- UD = uôt …… e.g: nud = nuốt, rụd = ruột.  

- US = uôc …… e.g: cus = cuốc, thụs = thuộc.

- UL = uôn …… e.g: kul = khuôn, lul = luôn, múl = muốn.

- UV = uôm …… e.g: lụv thụv = luộm thuộm, nhúv = nhuốm.

- UZ = uông …… e.g: úz = uống.

- UJ = uôi …… e.g: cúj = cuối. (6+35=42)     

 

- ƯD = ươt …… e.g: lưd = lướt, lựd = lượt.

- ƯF = ươp …… e.g: cưf = cướp.

- ƯS = ươc …… e.g: dựs = được, fưs = phước, zựs = dược.

- ƯL = ươn …… e.g: lựl = lượn.

- ƯV = ươm …… e.g: bưv bứv = bươm bướm.

- ƯZ = ương …… e.g: fưz = phương, gưz = gương.

- ƯJ = ươi …… e.g: tưj cừj = tươi cười.

- ƯW = ươu …… e.g: rựw = rượu. (8+42=50)

 

- YD = uyêt …… e.g: kyd = khuyết, tyd = tuyết, tỵd = tuyệt.    

- YL = uyên …… e.g: kyl = khuyên, lưl = luyến. (2+50=52) 

 

C. TWO POEM PORTIONS IN VQW SHORTHAND 

 

Using the 33 conventions + 1 exception illustrated in the above examples, readers should understand the following 2 shorthanded poems portions with ease:

 

• First portion of the poem “Ông đồ” by Vũ Đ́nh Liên:


Mỗi năm hoa dào nở

Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ôg dồ jà

Lại thấy ông đồ già

Bày mực tàu, jấy dỏ
Bày mực tàu, giấy đỏ

Bên fố dôg ngừj qa
Bên phố đông người qua

 

Bao nhiw ngừj thuê vid

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tăc ngợi ken tài

Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo nhữg net

“Hoa tay thảo những nét
Như fựz múa rồg bay”

Như phượng múa rồng bay”

  

• First stanzas of “Truyện Kiều” by the national poet Nguyễn Du:

 

Trăm năm trog cơi ngừj ta                  

Trăm năm trong cơi người ta                 

Chữ tài chữ mệh kéo là get nhau           

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau   

Trải qa một cụs bể zâu                        

Trải qua một cuộc bể dâu                     

Nhữg d́w trôg thấy mà dau dớn ḷg        

Những điều trông thấy mà đau đớn ḷng   

Lạ j́ bỉ săc tư fog                              

Lạ ǵ bỉ sắc tư phong                           

Trời xah qen thói má hồg dáh gen          

Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen  

Cảo thơm lần jở trưs dèn                     

Cảo thơm lần giở trước đèn                  

Fog t́h cổ lục c̣n trỳl sử xah               

Phong t́nh cổ lục c̣n truyền sử xanh    

 

D. AFTERWORD

 

• This VQW shorthand method has also been integrated into WinVNKey (except for only 2 components, i = y and y = uy ) by Dr. Ngô Đ́nh Học, author of the keyboard. Applying this VQW method, all texts shorthandedly keyed in will automatically reproduce themselves in full normal writing. Interested users can download WinVNKey FREE at http://winvnkey.sf.net. The successful application of VQW simply requires an effective memorization of the “33 plus 1” shorthand conventions presented above.

 

This method is estimated to cut down  40% of the total keystrokes. It can be used in combination with any existing user-defined macro page, and thus further improves the overall performance. A Vietnamese version of this guide, Phương pháp mới gơ tắt chữ Việt  can be found at http://chuvietnhanh.sf.net

 

• Upon reading this article, Dr. Nguyễn Vĩnh-Tráng noticed that the letter W has not been exploited as a starting consonant. He suggested its substitution for both NG and  NGH (i.e.  W=NG,=NGH). For further details, please read his article “Có nên thêm phụ âm đầu W trong « Tốc Kư Chữ Việt » chăng?” (‘Should “W” be used as a starting consonant in « Vietnamese Quick-Writing’) at http://chuvietnhanh.sf.net/ThemPhuAmDauWTrongTocKyChuViet.htm .

 

• Shorthand ideas were originated from pioneering authors who put them forward in discussion concerning the issue of reforming the national writing system. Below are the brief origins of some of them.

 

- Omitting acute accents in any block-up syllables: This suggestion appeared very early, and was first seen in a paper by Mr. Dương Tự Nguyên: “Một ư kiến về sự sửa đổi chữ quốc ngữ” (An opinion for the improvement of the National Scripts) Literature Magazine No 5, 15-10-1932, and the following issues. (quoted from Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, Văn Hóa Publishing House, Hà Nội, 1961, p.79).

 

- I as a substitution for Y: I  substitutes Y wherever Y is the only vowel in a word found in the dictionary: Nouveau Dictionnaire Français-Annamite, Imp. de la Mission, Sài G̣n, 1922. (quoted from “100 năm Phát triển Tiếng Việt” by Phụng Nghi, Văn Nghệ Publishing House, USA, 1999, p.134).

 

- Y for UY: first suggested in reports by Messrs Nguyễn Trọng Phấn, Hoàng Tụy, Nông Ích Thùy and Phó Đức Thành, delivered at the seminar on “The Issue of Reforming the National Scripts) 1960 in Hà Nội. (op.cit Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.309, 335, 341, 348).

 

- F for PH: suggestion by Mr. Ngô Quang Châu, found in his work “The Nation’s Characters (Chữ của dân tộc) Hà Nội, 1946, p.122. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.62).

 

- C for K: suggestion by Mr. Ngô quang Châu, found in his work “The Nation’s Characters (Chữ của dân tộc) Hà Nội, 1946, p.122. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.62).

 

- K for KH: first suggested in reports by Messrs Hoàng Tụy and Phó Đức Thành, delivered at the seminar on “The Issue of Reforming the National Scripts) 1960 in Hà Nội. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.335, 348).

 

- Z for D: a very early suggestion, first found in Mr E.F. Aymonier’s book Nos transcriptions, Excursions et Reconnaissances, Saigon, 1886, tome XII. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.45).

 

- D substitutes Đ: suggestion by Mr Legrand de la Liraye, found in the  Dictionnaire Élémentaire Annamite-Français, (Rudimentary Vietnamese French Dictionary) Saigon, 1868, p.3. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.43).

 

- J for GI and G for GH: suggestions made by Mr. E.F. Aymonier, puplished in Nos transcriptions, Excursions et Reconnaissances, Saigon, 1886, tome XII. (op.cit.. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.45).

 

- NG for NGH: suggestion first appeared 1906 in Proposals by Research Panel on National Scripts, passed by The Council for the Improvement of Indigenous Teaching. Cf. “Conseil de Perfectionnement de l’Enseignement indigène”. Première session, Hanoi, 1906, p.64. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.54).

 

- Q for QU: first suggested in reports by Mr. Hoàng Tụy, delivered at the seminar on “The Issue of Reforming the National Scripts) 1960 in Hà Nội. (op.cit. Vấn đề Cải tiến Chữ Quốc ngữ, p.335).

 

- Omission of the character N in the ending consonants “NG” and “NH”: hardly ever a straightforward proposal by any known authors, but often practiced by quite a few people to speed up their writing.

 

 

© Trần Tư B́nh (Email: tubinhtran@gmail.com, Web: Chữ Việt Nhanh).

 

Readers can also read other versions of this article (with additional tables and figures) at any of the following links:

http://chuvietnhanh.sf.net/TocKyChuViet_[BaiCoThemHinhBang].htm

http://chuvietnhanh.sf.net/TocKyChuViet_[BaiCoThemHinhBang].pdf

http://chuvietnhanh.sf.net/TocKyChuViet_[BaiCoThemHinhBang].doc

 

 

Home - Trang Chính

Chữ Việt Nhanh